Các triệu chứng ở nhà thuốc Hướng dẫn xử lý các bệnh thông thường (Bản thứ bảy) Alison Blenkinsopp,Paul Paxton,John Blenkinsopp

Thuốc nhuận tràng kích thích (VD: Các Sennoside và Bisacodyl )
Cơ chế họat động là làm tăng nhu động ruột. Tất cả các thuốc nhuận tràng kích thích đều có
thể có tác dụng quá mức gây ra cơn đau quặn bụng. Liều khuyến khích khi bắt đầu sử dụng là
hơi thấp hơn so với liều được đề nghị, tăng liều khi cần thiết. Cường độ kích thích liên quan
đến liều dùng. Thuốc nhuận tràng kích thích hiệu quả trong vòng 6-12 tiếng khi dùng bằng
đường uống. Nên sử dụng thuốc nhuận tràng kích thích tối đa là 1 tuần. Viên tan trong ruột
Bisacodyl nên được nuốt toàn bộ vì Bisacodyl kích thích dạ dày. Nếu dùng dạng thuốc đạn
đặt hậu môn, thường đạt được hiệu quả trong vòng 1 tiếng sau khi đặt và đôi khi sớm hơn
(khoảng 15 phút sau khi đặt). Natri Docusate có cả hai đặc tính: kích thích và làm mềm phân,
có tác dụng trong khoảng một ngày.
Thuốc nhuận tràng tạo khối độn cho phân (VD: ispaghula, methylcellulose và sterculia)
Cơ chế họat động là sao chép các cơ chế sinh lý bình thường tham gia trong các quá trình bài
tiết ở ruột và được nhiều người cân nhắc lựa chọn. Các thuốc này sẽ đặc biệt hữu ích với đối
tượng là bệnh nhân không ăn được chất xơ hoặc không tăng chất xơ trong chế độ ăn uống.
Sau khi sử dụng, các thuốc sẽ trương nở trong lòng ruột và làm tăng khối lượng phân do đó
kích thích nhu động ruột. Có thể cần vài ngày để có tác dụng nhuận tràng.
Hàm lượng natri trong thuốc nhuận tràng tạo khối độn cho phân (như natri bicacbonat) nên
được cân nhắc khi dùng ở đối tượng cần hạn chế natri. Khi giới thiệu sử dụng thuốc nhuận
tràng tạo khối độn cho phân, các dược sĩ tư vấn sử dụng với nhiều nước là cần thiết. Dưới
dạng bào chế hạt hoặc bột, nên trộn thuốc với một ly đầy nước (VD : nước ép trái cây hoặc
nước lọc) trước khi uống. Nước ép trái cây có thể che dấu những mùi vị nhạt nhẽo của thuốc.
Tắc ruột có thể xảy ra khi trộn không đủ lượng nước, đặc biệt là những người với ruột không
hoạt động bình thường (là kết quả của lạm dụng thuốc nhuận tràng kích thích).
Thuốc nhuận tràng thẩm thấu (VD: Lactulose, macrogol,..)
Macrogol và lactulose tác động bằng cách duy trì lượng chất lỏng trong lòng ruột và có thể
cần 1-2 ngày để có tác dụng .
Lactulose là thuốc dạng lỏng.
Macrogol dạng gói bột pha với nước trước khi uống. Lactitol có cấu trúc hóa học tương tự
lactulose , có dạng gói bột, có thể rắc bột vào trong thức ăn hoặc uống với nước. Nên uống
với 1 – 2 cốc nước . Lactulose và lactitol có thể gây chướng bụng, chuột rút và cảm giác khó
chịu ở bụng.
Muối epsom (magnesium sulfat) là thuốc truyền thống, trong khi không còn được khuyến cáo
sử dụng nhưng vẫn được một số khách hàng cao tuổi hỏi mua ở nhà thuốc. Nó hoạt động
bằng cách hút nước vào trong lòng ruột, kết quả làm tăng áp lực trong lòng ruột, dẫn tới tăng
nhu động ruột. Một liều thường làm bệnh nhân đi cầu trong vòng vài giờ sau khi dùng thuốc.
Nếu sử dụng lặp đi lặp lại có thể dẫn đến mất nước.
Thuốc đạn glycerin có cả hai tác dụng: thẩm thấu và kích thích, thường có tác dụng trong
84