Azərbaycan xalçaları / Azerbaijani carpets #31

ilə də məşhurdur. Onlardan
biri Ataxan Ağarəhim oğlu
Məmmədov 1874-cü ildə anadan
olmuşdur. A.Məmmədov 1917-
1920-ci illərdə Lənkəran-Astara
bölgəsində, o cümlədən Lerikdə
dinc əhaliyə divan tutan ruserməni
daşnak dəstələrinə qarşı
qəhrəmancasına vuruşmuş, böyük
fədakarlıqlar göstərmişdir.
1918-ci ildə onun könüllülərdən
ibarət dəstəsi Camal paşanın
koman danlığı altında lənkəranlıların
köməyinə gəlmiş türk
qoşunları ilə birləşərək şəhəri işğalçılardan
azad etmişdir. Döyüşlərin
birində mühasirəyə düşən
A.Məmmədov aldığı güllə yarasından
həlak olmuşdur. Onun
göstərdiyi şücaətlər indi də bütün
cənub bölgəsi əhalisinin dilində
dastandır.
Pirasora Lerik rayonunun
uzun ömürlülər yaşayan kəndlərin
dən biridir. 152 il ömür yaşamış
Mahmud Eyvazov (1809-
1959) da bu kəndin sakinlərindən
olmuşdur. Mahmud kişi sovet
dövründə bir növ Pirasoranın
rəmzi idi. “Komsomol” kolxozunun
da fəal larından olan
M.Eyvazov səmərəli fəaliyyətinə
görə müxtəlif illərdə "Qırmızı
Əmək Bayrağı" ordeni və
Xalq Təsərrüfatı Nailiyyətləri
Sərgisinin (XTNS) qızıl medalı
ilə təltif olunmuşdu. Hal-hazırda
bu təltiflər —marşal K.Voroşilov
tərəfindən ona hədiyyə edilmiş
qaragül papaq və anasından
qalma xovlu xalça ilə bərabər
Lerik rayon Uzunömürlülər
Muzeyində qorunub saxlanılır.
Deyilənə gö rə, o 148 yaşında
belə əkinlə, biçinlə məşğul
olub. 1958-ci ildə hökumət
20. XX əsrin ortalarında toxunmuş cecim.
Jajim woven at the mide 20 th century.
Джеджим, сотканный в середине
ХХ века.
21-22. XX əsrdə toxunmuş xalçalar.
Carpets woven at the 20 th century.
Ковры, сотканные в ХХ веке.
106
expense of special care in private
households. Potatoes are one of
the main sources of food and income
for both the village and the
neighboring villages. A number
of food products are traditionally
stored in household wells - refrigerators,
drilled in the yard fields.
There are numerous large and
small springs, such as Gilgilov
spring (excavated by kankans
coming from ancient Iran), Dedepehoni,
Dahoni, Chashmonidoy,
Chuebira honi, Viyadoi honi, Selevon,
Honiyakut, Rangidul, Nofaahoni
(Gobekli spring), Nelbaki
honi (Nalbaki spring), Goshahoni
(Goshabulag), Sheyle honi, Siyohoni
(Garabulag), Serkuli honi
(Medlar tree spring) and so on
springs in Pirasora and surrounding
areas. In the 70s of the 20 th
century, the issue of water pumping
and creating a reservoir from
a source 23 km away was raised
by village elders in front of district
administration. The intensive
work that went on for nearly
a decade was rewarding. Water
from the Pirasora Mountains was
brought to the village through
rubber pipes and began to accumulate
in the reservoir. Today,
almost all the villagers use the
water from this dam.
The village is famous for its
intellectuals and well-known
people. One of them, Atakhan
Agarahim Mammadov, was born
in 1874. A.Mammadov showed
great self-sacrifice and fought
bravely against Russian-Armenian
Dashnak groups, tormenting
peaceful population in Lankaran-
Astara region, including Lerik, in
1917-1920. In 1918, his group of
volunteers, under the command
of Jamal Pasha, united with the
Turkish troops who came to the
aid of the Lankaran people and
liberated the city from the invaders.
Besieged in one of the battles,
A. Mammadov died from a bullet
wound. His bravery remains
a saga among the people of the
Пирасора – одно из сел долгожителей
Лерикского района.
Здесь жил и 150-летний Махмуд
Эйвазов (1809-1959), который
во времена Советского Союза
считался символом Пирасора.
За активную деятельность
в колхозе «Комсомол» он был
награжден орденом Трудового
Красного Знамени и Золотой
медалью Выставки достижений
народного хозяйства (ВДНХ). В
настоящее время эти награды
вместе с врученной ему маршалом
К.Ворошиловым каракулевой
папахой и доставшимся от
матери ворсовым ковром хранятся
в Музее долгожителей
Лерикского района. Говорят,
что он даже в 148 лет занимался
севом и сбором урожая. В 1958
году государство дало указание
установить в доме М.Эйвазова
в Пирасора радиоприемное
устройство. Помимо этого, в
селе были введены в строй АТС,
радиоузел, электрический генератор
(в то время даже в райцентре
не было электричества).
Для знакомства со старейшим
жителем планеты, изучения
секрета долгожительства в Пирасора
приезжали специалисты,
журналисты, туристы со
всего бывшего Союза. Следует
отметить, что Эйвазовы – это
семья долгожителей. Дед Махмуда
киши жил 120 лет, мать
Агабаджи – 130 лет. У Махмуда
Эйвазова - 7 дочерей и 3 сына,
а вот число внуков и правнуков
неизвестно. В настоящее время
в селе проживает его внук Ширмамед
Агабагыр оглу Багиров
(1936 года рождения), а его
правнучка Шахнаме Саяд гызы
Эйвазова родилась в 1957 году.
Биография Махмуда Эйвазова
была положена в основу
романа «Сын гор» азербайджанского
писателя Мамедгусейна
Алиева. Дом, в котором
жил М.Эйвазов, является одним
из 14 объектов, включенных
в туристический маршрут
Лерикского района.