Azərbaycan xalçaları / Azerbaijani carpets #31
elmi-publisistik jurnal / scientific-publicistic journal / научно-публицистический журнал
elmi-publisistik jurnal / scientific-publicistic journal / научно-публицистический журнал
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
olurlar (43, s.85-87). Məlumatda o da göstərilir ki, ağdamlı xalçaçılar öz xammallarından<br />
istifadə etmirdilər, onu Ağdam bazarından pudu 3-4 rubldan alır, istehsal<br />
etdikləri məhsulu da həmin bazarda satırdılar. Xalçaçı qadınların gündəlik gəliri<br />
7-10 qəpik təşkil edirdi. Verilən məlumat bu rayonda xalçaçılığın artıq sənətkarlıq<br />
və əmtəə istehsalı xarakteri daşıdığını təsdiq edir. XIX əsrin 90-cı illərinin sonuna<br />
aid məlumatda Xankəndinin əhalisi arasında da xalça-palaz istehsalının yayıldığı<br />
bildirilir: “Qadınlar və hətta yaşları imkan verən uşaqlar da ümumi fəaliyyətdə<br />
iştirak edirlər. Onlar yaxşı parça, xalça və palaz toxuyurlar” (21). Qarışıq etnik<br />
tərkibi olan Tuğ kəndi və onunla qonuşu kəndlərdə də xalça istehsalı geniş miqyas<br />
almışdı. Tuğ kəndində xalça məmulatları ailələrin öz tələbatını təmin etməkdən<br />
daha çox, satışa çıxarmaq üçün istehsal olunurdu və istehsal olunan məmulatlar<br />
ədədi 15-20 rubldan xalça dəllallarına satılırdı. Burada xalçaçı qadınların illik gəliri<br />
40 rubla çatırdı (43, s.87-88). Cavanşir qəzasının Kasapet kəndində kəndli qadınlar<br />
xalça, şal, cecim, çuval və xurcun toxuyurdular (43, s.111-113). Burada xüsusi<br />
qeyd etmək lazımdır ki, tarixən Qarabağda xalçaçılıq sənəti ilə, əsasən, müsəlman<br />
azərbaycanlılar məşğul olmuşdur. Qarabağ bölgəsində xalçaçılıq sənətini tədqiq<br />
etmiş S.Zedgenidze yazırdı ki, ermənilər arasında xalçaçılıqla çox az adam məşğul<br />
olur... Ermənilərin özü bunu belə izah edirdilər ki, müsəlman çadırına gedib yun<br />
almaq onlar üçün çox təhlükəlidir, alverçilərdən almaq isə sərfəli deyil. Bundan<br />
başqa, tarixi və məişət şəraiti də onlarda bu sənətin inkişafına mane olmuşdur (43,<br />
1-3, 38-39).<br />
Cəbrayıl qəzasında da xalça məmulatları istehsalı geniş yayılmışdı. Burada,<br />
əsasən, xalça, palaz, kobud parça, eləcə də yundan digər kiçik məmulatlar – xurcunlar,<br />
məfrəşlər, çuvallar, corablar, cecimlər, iplər və s. hazırlanırdı (43, s.111-<br />
113).<br />
Göründüyü kimi, XIX əsrin II yarısından başlayaraq kapitalist münasibətlərinin<br />
geniş yayılması bir çox sənət sahələrinin, xüsusilə parça toxuculuğunun<br />
1.<br />
136
Change language