Tfhio - JScholarship - Johns Hopkins University

4 TERTVLLIANI
odii iustitia defenditur, quae non de euentu, sed de conscientia
probanda est? Cum ergo propterea oderunt homines, quia
ignorant quale sit quod oderunt, cur non hceat eiusmodi iUud
esse, quod non debeant odisse? Ita utrumque ex alterutro
redarguimus, et ignorare illos, dum oderunt, et iniuste odisse, 5
dum ignorant. Testimonium ignorantiae est, quae iniquitatem
dum excusat, condemnat, cum omnes qui retro oderant, quia
ignorabant quale sit quod oderant, simul desinunt ignorare,
cessant et odisse. Ex his fiunt Christiani, utique de conperto,
et incipiunt odisse quod fuerant, et profiteri quod oderant, et lo
sunt tanti quanti et denotamur. Obsessam uociferantur
ciuitatem; in agris, in castellis, in insulis Christianos; omnem
sexum, aetatem, condicionem, etiam dignitatem transgredi ad
hoc nomen quasi detrimento maerent, nee tamen hoc modo ad
aestimationem alicuius latentis boni promouent animos. Non 15
licet rectius suspicari, non libet propius experiri. Hie tantum
curiositas humana torpescit. Amant ignorare, cum alii gau-
deant cognouisse. Quanto magis hos Anaoharsis denotasset
inprudentes de prudentibus iudicantes quam inmusicos de
musicis! Malunt nescire, quia iam oderunt. Adeo quod 20
nesciant praeiudicant id esse quod, si sciant, odisse non poterant,
quando, si nullum odii debitum deprehendatur, optimum
utique sit desinere iniuste odisse, si uero de merito constet, non
modo nihil odii detrahatur, sed amplius adquiratur ad per-
seuerantiam, etiam iustitiae ipsius auctoritate. Sed non ideo, 25
inquit, bonum, quia multos conuertit: quanti enim ad malum
performantur ? quanti transfugae in peruersum? Quis negat?
tamen quod uere malum est, ne ipsi quidem, quos rapit,
defendere pro bono audent. Omne mahim aut timore aut
pudore natura perfudit. Denique malefici gestiunt latere, 30
deuitant apparere, trepidant deprehensi, negant accusati, ne
torti quidem facile aut semper confitentur, certe dainnati
maerent. Dinumerant in semetipsos mentis malae impetus.