Tfhio - JScholarship - Johns Hopkins University

6 TERTVLLIANI
uel fato uel astris imputant; nolunt enim suum esse, quia
malum agnoscunt. Christianus uero quid simile? Neminem
pudet, neminem paenitet, nisi plane retro non fuisse. Si
denotatur, gloriatur; si accusatur, non defendit; interrogatus
uel ultro confitetur, damnatus gratias agit. Quid hoc mali est, 5
quod naturalia mali non habet, timorem, pudorem, tergiuersa-
tionem, paenitentiam, deplorationem? Quid? hoc malum est,
cuius reus gaudet ? cuius accusatio uotum est et poena f elicitas ?
Non potes dementiam dicere, qui reuinceris ignorare.
2. Si certum est denique nos nocentissinios esse, cur a 10
nobis ipsis aliter tractamur quam pares nostri, id est ceteri
nocentes, cum eiusdem noxae eadem tractatio deberet inter-
uenire? Quodcunque dicimur, cum alii dicuntur, et proprio
ore et mercenaria aduocatione utuntur ad innocentiae suae
commendationem. Respondendi, altercandi facultas patet, 15
quando nee liceat indefensos et inauditos omnino damnari.
Sed Christianis solis nihil permittitur loqui quod causam purget, .
quod ueritatem defendat, quod iudicem non faciat iniustum,
sed illud solum expectatur quod odio publico necessarium est,
confessio nominis, non examinatio criminis: quando, si de 20
aliquo nocente cognoscatis, non statim confesso eo nomen
homicidae uel sacrilegi uel incesti uel publici hostis, ut de
nostris elogiis loquar, contenti sitis ad pronuntiandum, nisi et
consequentia exigatis, quahtatem facti, numerum, locum,
modum, tempus, conscios, socios. De nobis nihil tale, cum 25
aeque extorqueri oporteret quod cum false iactatur, quot
quisque iam infanticidia degustasset, quot incesta contenebras-
set, qui coci, qui canes adfuissent. 0 quanta illius praesidis
gloria, si eruisset aliquem, qui centum iam infantes comedisset!
Atquin inuenimus inquisitionem quoque in nos prohibitam. 30
Plinius enim Secundus cum prouinciam regeret, damnatis