Vitale bedrijvenclusters in de regio Amersfoort - Nirov

6 Samenvatting en beleidsaanbevelingen
Dit rapport is een verslag van een onderzoek naar de effecten van clustering en netwerkvorming op de
vitaliteit van de economie van de regio Amersfoort. Clusters zijn concentraties van bedrijven die iets met
elkaar hebben, netwerken weerspiegelen de mobiliteit van vaardigheden en de samenwerking op
kennisgebied tussen bedrijven onderling en met instellingen. Innovatie is de brandstof van vitaliteit. We
sluiten dit onderzoek met enkele beleidsaanbevelingen.
De regio Amersfoort heeft een divers samengestelde economie. De regio kent enkele economische
specialisaties, vooral ten opzichte van het nationale gemiddelde. Zo is de regio gespecialiseerd in de
bedrijvigheid in de clusters voedsel, KIBS, ICT en zorg. In het voedsel cluster gaat het vooral om de
specialisatie op voedselverwerkende industrie en groothandel van voedselproducten. In het cluster KIBS
komen relatief veel economische adviesbureaus en financiële instellingen voor. Het ICT cluster in de
regio Amersfoort is gespecialiseerd in software en de productie van computers. Verpleeghuizen en
psychiatrische inrichtingen zijn oververtegenwoordigd in het zorgcluster in de regio Amersfoort. Met de
specialisaties op het KIBS en het ICT cluster kan de regio Amersfoort zich meten met de rest van de
Noordvleugel. Datzelfde geldt voor de provincie Utrecht wat betreft de specialisatie op het zorgcluster.
De twee andere onderzochte clusters zijn logistiek en bouw. Binnen het cluster logistiek is de regio
Amersfoort gespecialiseerd op wegtransport en dienstverlening voor transport; in het cluster bouw op
architecten, ingenieursbureaus en installatiebedrijven. Deze laatste twee clusters vallen op door enkele
grote bedrijven in de regio.
Gelet op de specialisatie heeft het Topsectorenbeleid van het Ministerie van ELI weinig in petto voor de
regio Amersfoort. Uit analyses van het Bureau Louter (2012) blijkt dat de regio Amersfoort weinig
oververtegenwoordiging kent van de negen Topsectoren. Alleen voor de Topsectoren AgroFood, High
Tech Systems en Creatieve Industrie kent de regio een lichte oververtegenwoordiging. In alle drie
gevallen ligt de regio Amersfoort aan de rand van concentratiegebieden: voor AgroFood die van
Foodvalley (Wageningen-Veluwe), voor High Tech Systems van Utrecht en voor Creatieve Industrie van
Amsterdam-Hilversum-Utrecht. Voor de overige Topsectoren liggen de belangrijkste
concentratiegebieden in Nederland op grotere afstand, met uitzondering van de Topsector Life Sciences
die geconcentreerd in Utrecht voorkomt. Wanneer de regio Amersfoort wil voorsorteren op het
Topsectorenbeleid van de rijksoverheid dan zal het strategische allianties moeten aangaan met
omliggende regio’s en binnen die allianties een eigen toegevoegde waarde moeten ontwikkelen.
Daarnaast moet de regio haar eigen vitaliteit ontwikkelen. Er zijn goede kansen om dat te doen. Uit
dezelfde publicatie van Bureau Louter (2012) blijkt namelijk dat de regio Amersfoort qua economische
prestatie een fraaie zevende plaats inneemt onder de 23 stadsgewesten in Nederland. De economische
prestatie wordt gemeten aan de hand van verschillende indicatoren zoals werkgelegenheidsfunctie
(aantal arbeidsplaatsen per 1000 inwoners tussen 15 en 65 jaar), arbeidsproductiviteit (toegevoegde
waarde per arbeidsjaar), participatiegraad en opleidingsniveau van de beroepsbevolking en voorraad
84