Vitale bedrijvenclusters in de regio Amersfoort - Nirov

goede komen (geringere opleidingskosten van het personeel). Het onderzoek maakt duidelijk dat de
clusters voedsel en logistiek weinig bijdragen aan de gerelateerde variëteit van de regionale economie
van Amersfoort. De andere vier clusters bieden daarvoor betere perspectieven. We pleiten ervoor om
deze vier clusters in hun onderlinge verwevenheid tot speerpunt van het regionaal economische beleid
te maken. Dit betekent dat in regionaal verband er nadrukkelijker een koppeling moeten worden
gemaakt tussen het onderwijsbeleid en het economisch beleid, namelijk door scholing en
werkervaringen met elkaar te verbinden in de aldus gerelateerde bedrijfstakken. Daarnaast is
versterking van de gerelateerde variëteit aantrekkelijk voor geschoolde werknemers, die daardoor
eerder naar de regio zullen verhuizen. Ten tweede vormt versterking van de gerelateerde variëteit een
goede buffer tegen economische tegenspoed, waarbij eventueel verlies in een bedrijfstak kan worden
gecompenseerd door groei in skill-gerelateerde bedrijfstakken. Door de uitwisselbaarheid van hun
werknemers, kunnen groeiende bedrijfstakken de ontslagen werknemers in dienst nemen, zonder dat
dit met grootschalige vernietiging van menselijk kapitaal gepaard gaat. Ten derde is het potentieel voor
kennisuitwisseling tussen gerelateerde bedrijfstakken groot. Dit maakt skill-gerelateerde bedrijfstakken
vaak complementair in innovatieprocessen.
Een kenmerk van een op bevordering van gerelateerde variëteit gericht beleid is dat het beleid zelf ook
gevarieerd is. Er is geen één oplossing voor veel kwesties. Er is ook geen alles zaligmakende vorm van
beleid. Wel kan het beleid faciliteren wat er in de verschillende clusters al aan de gang is. Uitgangspunt
van beleid moet dan zijn dat de initiatieven in de vier clusters voor de aanwending van kennis voor
innovaties worden ondersteund. Daarnaast zal het beleid zich moeten richten op de cross-overs tussen
de vier genoemde clusters. In dit verband kan het ook geen kwaad om de in dit rapport genoemde
kleine specialisaties in de industriële ruimte van de regio Amersfoort te betrekken (defensie,
dierentuinen, R&D sociale wetenschappen, bibliotheken, monumentenzorg, optische instrumenten,
cosmetica, textielveredeling drukkerijen en uitgeverijen). Te meer omdat ‘skill relatedness’ de
weerbaarheid van de regionale economie bepaalt.
We pleiten voor verdere samenwerking met en afstemming op soortgelijke en verwante clusters in
omliggende regio’s. Regio’s concurreren immers met andere regio’s op basis van een overeenkomstige
productiestructuur. Dat geldt voor het KIBS cluster met die in de regio’s Amsterdam en Utrecht. Bij het
cluster ICT-diensten dringt zich de samenwerking met de regio’s Utrecht en Hilversum op. In het
bouwcluster kan men denken aan samenwerking met de regio Almere en Utrecht en in het zorgcluster
wederom met de regio’s Amsterdam en Utrecht. In al deze vergelijkingen moet de regio wel op zoek
naar een niche waarop de regio zich kan specialiseren om zodoende in de regio een zo breed mogelijke
betrokkenheid van verschillende bedrijfsactiviteiten te organiseren. Daarin ligt de kracht van de door de
Commissie Van Ek bepleite combinatie van specialisatie en diversiteit.
Op basis van dit onderzoek stellen we voor om bij het beleid ten behoeve van de economische
profilering van de regio Amersfoort uit te gaan van de bestaande innovatiekracht en die via de
bevordering van gerelateerde variëteit verder te faciliteren. De clusters economisch advies, ICT, bouw
en zorg vormen de hoekpunten van de Amersfoortse Ruit. Daarbinnen moeten innovatietrajecten
worden bevorderd die niet gericht zijn op de uitkomsten van fundamenteel onderzoek ter plekke (dat
90