Gezondheidszorg & Etnische Diversiteit in Nederland; Naar een ...

6.2 Implicaties voor zorgprofessionals, zorgaanbieders, zorgonderwijs en
onderzoek
Naast een degelijk en landelijk gecoördineerd onderzoeksprogramma, zijn interventies
nodig om het primaire zorgproces te versterken. In het veld van gezondheidszorg weten de
verschillende partijen dat er het nodige moet gebeuren om resultaten te verwezenlijken.
Immers, we staan voor de uitdaging de gehele zorginfrastructuur beter af te stemmen op
de diversiteit van de Nederlandse bevolking. Voor kwalitatief goede gezondheidszorg met
aandacht voor diversiteit, zijn interventies nodig op vier niveaus:
Niveau 1: Zorgprofessionals (arts, specialist, verpleger etc) moeten optimaal zijn
toegerust, zowel in termen van vaardigheden als in termen van specifieke kennis, om
adequaat om te kunnen omgaan met de diversiteit binnen hun patiënten- bestand.
Niveau 2: Professionele zorginstanties (ziekenhuis, verpleeghuis, etc) dienen maatregelen
te nemen om te waarborgen dat hun instellingen professionele zorg aanbieden aan alle
patiënten, ongeacht hun etniciteit of culturele achtergrond [247]. Deze maatregelen
hebben bijvoorbeeld betrekking op de toegankelijkheid van hun instellingen. Maar het
betreft ook hun verantwoordelijkheid als werkgever om zorgprofessionals in dienst te
hebben en te nemen, die beschikken over de nodige medische kennis en
zorgvaardigheden.
Professionals in de zorgsector, dat geldt zeker voor medisch personeel, blijven algauw
zo’n 15 à 20 jaar in dienst. Dat betekent, dat acties nodig zijn voor het zorgverlenend en
medisch personeel, waarmee patiënten nú te maken krijgen. De zorginstellingen als
werkgever hebben de grootste verantwoordelijkheid, om deze acties te initiëren en uit te
voeren. Die interventies hebben betrekking op:
• Het initiëren van acties op het gebied van strategisch personeelsbeleid (instroom
personeel) die de diversiteit onder het medisch en verzorgend personeel verhogen
[298];
• Het geregeld aanbieden van gerichte trainingen en cursussen aan het medisch en
verzorgend personeel (en hen in staat stellen of zelfs actief verzoeken deze
trainingen te volgen) op medisch-specialistisch gebied en op het terrein van
zorgvaardigheden;
• Het aanstellen van zorgconsulenten, die gespecialiseerd zijn in zorgvaardigheden
en die als taak hebben patiënten (en ook medisch of verzorgend personeel) te
begeleiden in het primaire zorgproces [303];
• acties op het gebied van voorlichtings- en communicatiebeleid (bijvoorbeeld binnen
patiëntenvoorlichting, belangrijke informatie in meerdere talen beschikbaar stellen),
maar ook binnen reguliere interne media voor het personeel geregeld de aandacht
vestigen op diversiteitvraagstukken [148, 150].
Deze maatregelen zullen geleidelijk tot verbeteringen leiden. In aanvulling hierop kan
daarom ook worden gepleit voor de inzet van professionele tolken. Daarwordt onder
verstaan tolken die een aanvullende medische opleiding hebben gevolgd (waarin o.a.
medische terminologie, de structuur van de zorg, interpretatie van etnische vraagstukken,
inzicht in culturele verschillen, onderdelen van het programma vormen. De
beschikbaarheid van dergelijke intermediairs zou desnoods wettelijk geregeld moeten
worden en de kwaliteit van de tolken moet worden bewaakt.
Niveau 3: In de zorgopleidingen (universitair, HBO, etc) is het nodig dat alle curricula
58