Gezondheidszorg & Etnische Diversiteit in Nederland; Naar een ...

we hieronder meer in detail zullen beschrijven, de mate, waarin het professionele
zorgaanbod onvoldoende is afgestemd op de toenemende diversiteit in ons land, is niet
gering. Hierna gaan we dieper in op verschillen in gezondheid en verschillen in
zorggebruik.
2.2. Verschillen in gezondheid
Dat allochtonen gemiddeld een slechtere algemene gezondheidstoestand hebben, is door
verschillende partijen vastgesteld (RVZ 2000, Uniken-Venema 1987, VTV 1997).
Enkele jaren terug nog werd het beeld bevestigd dat allochtonen een slechter ervaren
gezondheid hebben in vergelijking tot autochtonen en dat zij meer last hebben van
chronische ziekten (Nationale Studie 2, NIVEL 2004). Er is sprake van een toename van
chronische ziektes bij allochtonen. Voornamelijk bij allochtone ouderen is dit waar te
nemen.. In de grootstedelijke gebieden is een aanzienlijke concentratie van allochtone
ouderen met een slechte gezondheid. In 1997 reeds, gaf de Toekomstverkenning
Volksgezondheid al aan dat er flinke gezondheidsverschillen bestaan tussen autochtone
en allochtone Nederlanders, ten nadele van de laatste groep. Socio-economische factoren
kunnen deze gezondheidsverschillen maar ten dele verklaren. De Raad voor
Volksgezondheid en Zorg (RVZ) wees in 2000 al op het gevaar van een tweedeling langs
etnische lijnen waarbij zij al meerdere malen constateerde dat de zorg voor allochtonen
minder toegankelijk en van een geringere kwaliteit is.
Ziektebeelden en sterftecijfers
Aan de hand van specifieke ziektebeelden en sterftecijfers wordt duidelijk dat met de
zorgsituatie van allochtonen iets bijzonders aan de hand is.
Bij bepaalde etnische groepen is er sprake van vaker voorkomende of groepsgebonden
gezondheidsproblemen en ziektebeelden. Voorbeelden zijn infectieziekten (o.a.
Helicobacter Pylori infectie), bloedziekten (o.a. sikkelcelanemie en G6PD deficiëntie), en
immuun gemediëerde ziekten (o.a. familiaire mediterrane koorts, Behcet syndroom), naast
ziektebeelden met een specifiek verloop (o.a. bij hartvaatziekten, diabetes, astma) [1]. Het
gaat dus om zowel specifieke ziektebeelden bij etnisch specifieke groepen, als ook om
algemene ziekten die een andere omvang of een ander verloop hebben bij bepaalde
etnische groepen.
Een belangrijke indicator van de gezondheid is het sterftecijfer. Er zijn hierin grote
verschillen te zien tussen de diverse bevolkingsgroepen en ook tussen de generaties
binnen de diverse bevolkingsgroepen.
Kijken we naar allochtonen van de eerste generatie, dan blijkt dat Marokkaanse mannen
3,5 jaar ouder worden dan autochtone Nederlanders [5]. Turkse mannen leven echter 1,5
jaar korter. Ook Surinaamse en Antilliaanse mannen worden minder oud dan Nederlandse
mannen. Bij vrouwen zijn er minder grote verschillen voor wat betreft levensverwachting.
Marokkaanse vrouwen leven iets langer dan Nederlandse vrouwen, Surinaamse en Turkse
vrouwen leven iets korter. Onder allochtone jongeren zijn de sterftecijfers voor alle
allochtone groepen hoger dan onder autochtone Nederlandse jongeren.
Een van de belangrijkste onderzoeken van de afgelopen jaren is het onderzoek van Bos
[26]. Bos vergeleek het sterftecijfer tussen 1995 en 2000 van elf niet-westerse groepen
met dat van autochtone Nederlanders. Voor mannen uit Turkije en Suriname en voor
vrouwen uit Indonesië was dit cijfer iets hoger, en voor mannen en vrouwen uit Nigeria,
Ethiopië, Soedan en Somalië aanzienlijk hoger dan voor autochtone Nederlanders. Toch
blijkt, in tegenstelling tot wat vaak wordt aangenomen, uit onderzoek dat gemiddeld,
allochtonen (gerekend vanaf hun geboorte) een langere levensverwachting hebben dan
9