Gezondheidszorg & Etnische Diversiteit in Nederland; Naar een ...

verplichte onderdelen bevatten met specifieke aandacht voor het vakgebied diversiteit in
gezondheidszorg. Het gaat om opleidingsonderdelen, waarin relevante medische kennis
wordt aangereikt en om onderdelen, waarin zorg- en communicatievaardigheden het
hoofdthema vormen.
Aanpassingen in de reguliere opleidingen zullen op de langere termijn uiteindelijk de meest
structurele oplossing bieden. Het resultaat daarvan is, mogen we hopen, een continue
instroom van zorgpersoneel dat voldoende is toegerust in termen van kennis en
vaardigheden.
Zowel wat betreft de reguliere studies als wat betreft het specialistisch en wetenschappelijk
onderzoek zal het thema ‘diversiteit en zorg’ op de agenda moeten komen en blijven;
volgens de Raad van Europa als verplicht item.
Omdat aanpassingen in de programma’s van opleidingen en wetenschappelijke
instellingen de nodige tijd vergen, moet hier zo snel mogelijk mee gestart worden. Om dit
proces te versnellen, kunnen zorginstellingen de nodige druk uitoefenen; zij kunnen eisen
stellen aan opleidingscentra waarmee ze structurele samenwerkingsverbanden hebben.
Zorginstellingen spelen dus een essentiële rol in het proces van kwaliteitsverbetering van
de zorg voor iedereen, ongeacht sociaal-economische of etnische afkomst.
Investering in het benutten van kennis en ervaring van zorgverleners uit de etnische
groepen en/of uit de herkomst landen, kan op korte termijn ook een bijdrage leveren aan
de verbetering van de zorgverlening aan allochtone patiënten. Zo pleit de Raad van
Europa voor adequate maatregelen om het voor zorgverleners afkomstig uit minderheden,
die in het buitenland zijn opgeleid, mogelijk te maken de kwalificaties te krijgen om hun
beroep in hun gastland uit te oefenen. Uitwisselingsprogramma's voor zorgverleners met
de landen van herkomst van migranten moeten aangemoedigd worden, vooral ten
behoeve van de zorg aan nieuwe migranten en vluchtelingen. Voorbeelden van
programma's hiervoor zijn te vinden in Zuid- Europese landen en hun zuidelijke buren.
Niveau 4: Opzetten van onderzoek in een multi-etnische setting vereist een specifieke
aanpak [381]. Veel onderzoekers ervaren praktische problemen bij onderzoek onder een
etnisch divers samengestelde populatie. Verschillende factoren hebben invloed op de
respons, validiteit, en betrouwbaarheid van gegevens in onderzoek onder allochtonen.
Het gebruik van standaardmethoden in onderzoek onder allochtonen leidt meestal tot lage
respons, grote selectie bias en interpretatieproblemen.
Onderzoekers hebben behoefte aan innovatieve werk om passende methoden, technieken
en instrumenten te ontwikkelen die het mogelijk maken adequaat onderzoek te doen bij
een multi-etnische populatie. Door het substantiële aandeel van allochtonen in de
samenleving en met name in de grote steden kan onderzoek soms niet valide zijn als een
belangrijke deel van de populatie feitelijk wordt uitgesloten van onderzoek. Zo kunnen
alleen uitspraken worden gedaan over het autochtone deel van de populatie en de
resultaten kunnen niet gegeneraliseerd worden.
Zowel op het gebied van wetenschappelijk vorming als op het gebied van het opleiden van
onderzoekers is het nodig om specifieke innovatieve programma’s op dit gebied te
ontwikkelen.
Dit zal onderzoekers aanmoedigen om allochtonen te betrekken bij hun onderzoek en zo
het etnische kenmerk in algemene onderzoeken te integreren. Onderzoeksprogramma’s
zijn nodig waarin zowel aandacht is voor wetenschappelijk-empirische kennisverwerving
over gezondheidsverschillen, als ook voor vormen van toegepast onderzoek op het terrein
van zorg en etnische diversiteit.
Er moet meer aandacht komen en meer stimulering plaatsvinden van de volgende soorten
onderzoek:
• Onderzoek naar methoden en technieken bij subsidieverlenende
59