Riskant leven

1 Gegeven de feiten
Duizenden jongeren in Nederland leven op straat of zwerven van
logeeradres naar opvangcentrum, zonder vaste woonplaats. Velen
van hen zijn er zichtbaar slecht aan toe. Een kleine minderheid leidt
op het eerste gezicht een normaal bestaan, maar wie verder kijkt, ziet met
hoeveel kunst- en vliegwerk. Andere jongeren wonen, al dan niet op bevel
van de rechter, in een internaat en hebben het daar niet naar hun zin. Ze
hebben om de haverklap ruzie of ergeren zich kapot aan het gedrag van
medebewoners. Ze willen het liefst zo snel mogelijk weg, maar weten niet
hoe ze een zelfstandig bestaan voor zichzelf kunnen organiseren. Ze
hebben hun opleiding nog niet af gemaakt, ze zijn te jong voor een
uitkering en kunnen op weinig steun van hun ouders of voogd rekenen.
Vaak zijn ze na de nodige conflicten weggelopen van huis of uit huis
geplaatst en hebben ze veel contacten met hun vroegere omgeving
verbroken. Dat laatste geldt ook voor jongeren die een straf uitzitten of
een behandeling krijgen in verband met strafbare feiten die ze gepleegd
hebben. Wat steken zij op van het verblijf in een justitiële jeugdinrichting
of een orthopedagogisch behandelcentrum? En waar komen zij terecht als
hun tijd erop zit?
Om te kunnen beoordelen welke nieuwe benaderingen in de jeugdzorg
zinvol zijn, kijken we in dit hoofdstuk naar recente verklaringen die
wetenschappers geven voor maatschappelijke uitval van jongeren.
THEORIE
Wat zogeheten ‘probleemjongeren’ volgens deskundigen gemeen hebben
is dat hun gedrag gedurende langere tijd zulke extreme trekken vertoont,
dat het steeds moeilijker wordt om nog op een min of meer bevredigende
manier mee te draaien in de samenleving. Het risico om de aansluiting op
het gebied van opleiding en werk te missen, lopen zij niet alleen wanneer
29