opmaak Tiecelij° - Reynaertgenootschap

■ Elze ter Harkel
Vos kruiste ook mijn pad
Beste Eekhoorn,
305
Als je deze brief leest, als hij dus daadwerkelijk bij je aankomt, aankomt met de
wind, ben ik weg. Of tenminste, bijna weg. Ik ben vastbesloten. Dus dat weet je dan
nu. Vastberaden heb ik besloten weg te gaan. Ik ben zo vaak aangekomen dat ik
nu wel eens weg wil. Houd daar rekening mee. Ik deel je dit mee. Want ik weet het
echt zeker. Tenminste als er niets tussenkomt.
Daarom groet ik je toch maar. Voor alle zekerheid. Want weg is weg.
Ga jij wel eens weg? Wil je mij dat schrijven?
Tot later,
Tiecelijn.
De Friese dichter Jan Wybenga toont in zijn gedichten een sterk besef van vergankelijkheid,
zo niet doelloosheid van het menselijke bestaan. Zou hij ons als aankomende
schoolmeesters daarom hebben voorgelezen uit Van den Vos Reinaerde?
(uitgegeven door Tinbergen bij J.B. Wolters/Groningen-Djakarta, bezorgd door Van
Dis, veertiende druk, 1956, gebonden f 3,90).
Hij deed dat met verve en met een Friese tongval. Wij vonden dat wel mooi en
gemakkelijk. Want zelf waren we nog niet zo bedreven in het lezen van middeleeuws
Nederlands. Of ik toch in die jaren de tekst zelf ook las, ik herinner het me
niet.
Het was 1972 toen Reinaart bij mij weer in beeld kwam. Paul Biegel maakte een
eigentijdse bewerking, om, net als Willem destijds, het volk te vermaken, zoals hij
in zijn inleidende Ter Waarschuwing schreef. Daarom koos hij voor een spreektaaltekst
‘in een poging de geladenheid van het middeleeuwse vers te spuien in het
taaleigen van heden’. Nou, daar is hij behoorlijk in geslaagd. Ikzelf las het pas verschenen
boek met veel plezier en besloot het in de klas tijdens de boekpromotie
ook maar eens aan de orde te stellen. Dat hield dan in: iets over de achtergronden
en iets over Paul Biegel vertellen en een enkel fragment uit het boek ter illustratie
voorlezen. Het boek zou daarna opgenomen worden op de plank zojuist verschenen
en geleend kunnen worden. Dat boek, Reinaart de Vos, door Paul Biegel
bewerkt, kwam nimmer op die plank terecht! Ik moest en zou nog een fragment
voorlezen, en ‘Nog een klein stukje, meneer!’ Ik ontkwam er niet aan: binnen onverantwoord
korte tijd (er moest toch eigenlijk ook geplust, gemind en geschreven) had
ik het boek helemaal voorgelezen. Rode oortjes en vaak hilariteit. Wat meneer wel
allemaal voor woorden gebruikte en situaties beschreef! Het boek was daarna zelden
in de boekenkast. Ik herinner me verontruste ouders die informeerden hoe het
toch zat met ene juffer Julock en meneer pastoor en z’n lekkere spelletje. En die
vos, kruipt die nou echt met zijn tante in bed? Was enige boetedoening misschien
op zijn plaats? Nomine Patrum Christum Filje. Biegels bewerking is door de kinderen
van mijn klas stuk gelezen en werd snel vervangen door een nieuw exemplaar.
Tiecelijn, 20, 2007