opmaak Tiecelij° - Reynaertgenootschap
opmaak Tiecelij° - Reynaertgenootschap
opmaak Tiecelij° - Reynaertgenootschap
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ezit en Reynaert omdat hij de aanstichter van alles is. Nu legt Isegrim door buitenmatig<br />
te luiden wel erg de nadruk op het feit dat een tijd van genade is aangebroken.<br />
Voor de tijdgenoten van de Reynaertauteur riepen predikers die een tijd van<br />
genade aankondigden, zeker het beeld van de bedelorden op. Het grote spirituele<br />
officie van de kloosterorden was de liturgie, dat van de bedelorden het prediken van<br />
de blijde boodschap, in navolging van, zo zeiden ze, de eerste apostelen. Ook daarin<br />
waren ze een anomalie. Er was nog nooit een religieuze orde gesticht uitsluitend<br />
met het doel om te preken. Gedurende 1200 jaar was preken het voorrecht geweest<br />
van hen die volgens de traditie en het kerkelijk recht de opvolgers waren van de<br />
apostelen en de leerlingen van Christus: de seculiere geestelijken. ‘If the great spiritual<br />
office of the monastic orders was the liturgy, that of the mendicants was preaching<br />
the Gospel, in imitation, they said, of the first apostles. In this too, they were<br />
anomalous. No other religious orders had ever been founded specifically for the purpose<br />
of preaching. For 1,200 years, preaching had been the province of those<br />
whom tradition and canon law declared the sacerdotal successors of the apostles<br />
and disciples of Christ: the secular clergy’ (Szittya 1986:8). Omdat het optreden van<br />
Reynaert en Isegrim het beeld van de bedelmonniken oproept, zit er in de scène<br />
misschien kritiek op de bedelorden verscholen. De Reynaertauteur laat er geen twijfel<br />
over bestaan dat Reynaert en Isegrim valse predikers zijn. Maar hij houdt zeker<br />
een slag om de arm want je kunt, zoals ik heb aangetoond, de scène op verschillende<br />
manieren interpreteren.<br />
Maar stel dat je de scène interpreteert als satire op de bedelorden, dan maakt de<br />
Reynaertauteur die satire nog bijtender door Isegrim aan het klokkentouw vlot op en<br />
neer te laten gaan. Het statuut van de bedelorden was voor de middeleeuwer<br />
immers onduidelijk en riep veel weerstand op. ‘The friars were indeed unlike any<br />
other form of the religious life extant in the church. Physically, they looked like<br />
monks, with their religious habits and evident poverty. Like monks, they lived communally<br />
as regular orders, that is, under a Rule (Regula). But their way of life was<br />
radically different. Where the monks owned land and could live by farming or rents,<br />
the friars owned none. Their livelihood was what they conceived to be the apostolic<br />
way: begging’ (Szittya 1986:7-8). De bedelmonniken leken wel op monniken want<br />
net als de monniken hadden ze een regel, maar, in tegenstelling tot de monniken,<br />
hadden ze geen bezit en bedelden voor hun brood. Voor het eerst sinds eeuwen<br />
was er dus een groep die niet duidelijk koos voor ofwel het actieve ofwel het contemplatieve<br />
leven maar de twee verenigde in contemplatie in de actie. In de ogen<br />
van veel middeleeuwers bengelden ze, net als Isegrim, tussen contemplatie en<br />
actie.<br />
Antwerpen, 9 augustus 2007<br />
254<br />
Tiecelijn, 20, 2007