advies - ACVZ

Hoofdstuk 4
Vreemdelingen in de strafrechtsketen
4.1 Inleiding
Uit het vorige hoofdstuk blijkt dat om tot uitzetting te kunnen komen de vreemdeling
niet voor onbepaalde duur in vreemdelingenbewaring gesteld kan worden. De ACVZ
heeft onderzocht welke andere mogelijkheden een effectieve uitzetting kunnen bewerkstelligen.
In dit hoofdstuk beziet de ACVZ met name de uitkomsten van het proefproject
genaamd “De vreemdeling in de strafrechtsketen (VRIS) ”. Dit project heeft in 1998 en
1999 plaatsgevonden in opdracht van het Ministerie van Justitie en de korpsleiding van
de politieregio Rotterdam-Rijnmond. De aanleiding van dit project was het onderzoeken
hoe een bijdrage kon worden geleverd aan het terugdringen van de overlast veroorzaakt
door legale en illegale vreemdelingen die stelselmatig strafbare feiten plegen.
Dit project heeft geleid tot een rapport dat een aantal aanbevelingen bevat die betrekking
hebben op de vraag hoe illegale vreemdelingen die wegens een misdrijf tot vrijheidsstaf
zijn veroordeeld, na het uitzitten daarvan, aansluitend het land kunnen worden uitgezet.
Geconcludeerd werd dat betere informatie-uitwisseling en samenwerking van de ketenpartners
kan leiden tot een substantiële toename van het aantal ongewenst verklaringen
en uitzettingen.
De toenmalige Staatssecretaris van Justitie heeft als reactie op het VRIS-rapport in zijn
brief aan de Tweede Kamer van 20 april 2000 51 toegezegd het merendeel van de aanbevelingen
over te nemen en uit te voeren. 52
De ACVZ is nagegaan wat de stand van zaken daarvan thans is.
Hierover heeft de ACVZ gesprekken gevoerd met:
- de politie: korpschef/ portefeuillehouder vreemdelingenzaken van de Raad van
Hoofdcommissarissen, hoofden en medewerkers van een aantal vreemdelingendiensten;
- het Openbaar Ministerie: de PG-portefeuillehouder vreemdelingenzaken en stafmedewerkers;
- de IND: de directeur uitvoeringsbeleid en een stafmedewerker;
- het Projectbureau vreemdelingenketen: hoofd en enkele stafmedewerkers;
- landelijk bureau vreemdelingenrechtspraak: de voorzitter;
- de Dienst Justitiële Inrichtingen: plv. sectordirecteur gevangeniswezen;
- de Directie vreemdelingenbeleid van het Ministerie van Justitie: directeur en de
clustercoördinator terugkeer alsmede enkele stafmedewerkers;
- de Taakorganisatie Vreemdelingen van de politie (TOV): de directeur.
In dit hoofdstuk wordt in 4.2. ingegaan op die aanbevelingen uit het VRIS-rapport die
naar het oordeel van de ACVZ voor het onderwerp van het nu voorliggende advies relevant
zijn en – voor zover de ACVZ heeft kunnen nagaan – (nog) niet of niet geheel zijn
geïmplementeerd.
Voor zover de aanbevelingen uit het VRIS-rapport wel zijn uitgevoerd, worden deze
niet nader besproken. Evenmin gaat de ACVZ in op aanbevelingen die naar haar oordeel
niet bijdragen aan een oplossing voor de problematiek waarop dit advies van de ACVZ
zich thans richt.
51 Kamerstukken II 1999/00, 19 637 en 26 646, nr 523
52 Voor een volledig overzicht van de aanbevelingen wordt verwezen naar p. 22 en verder van het VRIS rapport.
42