advies - ACVZ

Mening ACVZ:
De ACVZ beveelt aan om, in de hierboven door haar aanbevolen centra over te gaan tot
het aanstellen van vreemdelingenconsulenten met het takenpakket zoals in het VRISrapport
beschreven. Voorts kunnen zij worden belast met de coördinatie en de bewaking
van de voortgang van de voorbereiding van de uitzetting.
Landelijke vervolgingsrichtlijn voor artikel 197 Sr
VRIS-rapport:
De stuurgroep VRIS concludeerde dat het strafrechtelijk vervolgen op basis van artikel
197 Sr in het geval van zogenaamde niet-uitzetbare vreemdelingen, indien dit voortvloeit
uit het gedrag van de vreemdeling zelf, zinvol is. De niet-uitzetbaarheid heeft dan
vaak een directe relatie met het niet meewerken van betrokkene aan het vaststellen van
de identiteit. Hierdoor moet de vreemdelingenbewaring vaak worden opgeheven (er is
immers geen zicht op uitzetting). Het VRIS-project leert dat als de betrokkene meewerkt,
uitzetting over het algemeen mogelijk is. Consequente vervolging bij overtreding
van artikel 197 Sr kan volgens het VRIS-rapport hier indirect invloed op hebben, doordat
het voor betrokkene onaantrekkelijk wordt gemaakt nog langer in Nederland te verblijven.
Ongewenst verklaren van vreemdelingen krijgt pas betekenis wanneer er sprake is van
een geloofwaardig en consequent strafrechtelijk sluitstuk. Vreemdelingen die ongewenst
zijn verklaard dienen daarom consequent te worden vervolgd. Zeker wanneer zij,
na te zijn uitgezet illegaal terugkeren. Hiertoe dient de vervolging ex artikel 197 Sr te
worden aangescherpt, ook door verhoging van de maximum straf voor overtreding van
artikel 197 Sr.
Stand van zaken:
De Staatssecretaris van Justitie heeft in 2001 aan de Tweede Kamer aangegeven het strafmaximum
van artikel 197 Sr niet te willen verhogen.
In november 2000 heeft het College van PG’s het project “(il)legale vreemdeling in de
strafrechtsketen” vastgesteld waarin de implementatie van een aantal VRIS-aanbevelingen
is ondergebracht, waaronder de vaststelling van een landelijke vervolgingsrichtlijn
artikel 197 Sr. Het project loopt tot april 2002, de uitkomst hiervan moet worden afgewacht.
Mening ACVZ:
De ACVZ heeft geconstateerd dat een landelijke vervolgingsrichtlijn omtrent overtreding
van artikel 197 Sr tot op heden niet is gepubliceerd. Deze publicatie dient snel te
worden gerealiseerd.
De ACVZ sluit niet uit dat de aanbeveling van uit het VRIS-rapport om het strafmaximum
terzake overtreding van 197 Sr te verhogen opnieuw in overweging te worden
genomen. Onder de overtreders van het verbod om als ongewenst vreemdeling in
Nederland te verblijven bevindt zich een groep van hardnekkige recidivisten en voorts
komt het voor dat een ongewenst verklaarde vreemdeling na zijn verwijdering terugkeert
naar Nederland. Voor dat soort situatie is het strafmaximum van 6 maanden
gevangenisstraf mogelijk niet altijd toereikend. De ACVZ komt hierop terug in zijn
advies inzake vreemdelingen en openbare orde.
Overigens moet worden bedacht dat een vervolging ex artikel 197 Sr alleen tot veroordeling
pleegt te leiden als blijkt dat de overheid voldoende inspanning heeft verricht om
tot uitzetting te komen en tegelijkertijd niet is gebleken dat de vreemdeling daaraan alle
medewerking heeft gegeven. Dit betekent dat ook voor de vervolgbaarheid ex. artikel 197
Sr. het vreemdelingrechtelijk voortraject van cruciale betekenis is.
48