advies - ACVZ

Voor de ACVZ is uitgangspunt dat de ‘criminele’ illegalen dienen mee te werken aan hun
verwijdering uit Nederland om gebruik te kunnen maken van een eerdere beëindiging
van hun strafrechtelijke detentie. Voor ‘criminele’ illegalen die -door niet meewerken
hun uitzetting frustreren- kunnen deze, vaak kostbare, modaliteiten niet worden aangeboden
en dient de thans bestaande vervroegde invrijheidsstelling te worden afgeschaft.
5.2. De Voorwaardelijke Veroordeling (VV) 56
Zoals vermeld in de nota Sancties in perspectief 57 kan ook het instrument van de voorwaardelijke
gevangenisstraf, al dan niet in combinatie met een onvoorwaardelijke
gevangenisstraf, worden ingezet om via het stellen van bijzondere voorwaarden de veroordeelde
te bewegen tot bepaalde door de overheid gewenste gedragingen. Bij illegale
vreemdelingen die zich aan een strafbaar feit schuldig hebben gemaakt kan -analoog
geredeneerd- naar de mening van de ACVZ de voorwaarde worden gesteld Nederland te
verlaten. In dat geval wordt dan aan de voorwaardelijke veroordeling de bijzondere voorwaarde
verbonden dat de veroordeelde Nederland verlaat en dat hij zich tot aan het einde
van de proeftijd (of bij een ongewenstverklaring op straffe van een vervolging wegens
het strafbaar feit van artikel 197 Sr) niet meer op Nederlands grondgebied begeeft.
Niet-nakoming van deze voorwaarde betekent dat de strafrechter het bevel kan geven
dat de voorwaardelijk opgeschorte straf alsnog ten uitvoer wordt gelegd. Deze dreigende
executie van de (vrijheids)straf fungeert als stok achter de deur.
Naar de letter van de wet heeft de strafrechter ook nu al de mogelijkheid om deze bijzondere
voorwaarde op te nemen en wel krachtens artikel 14 c, lid 1 onder 5 Sr. De ACVZ
acht het wenselijk deze voorwaarde expliciet onder de specifiek genoemde voorwaarden
van artikel 14c Sr op te nemen, gezien de maximale duur die thans aan de proeftijd bij de
voorwaardelijke veroordeling wordt gesteld (ten hoogste drie jaar). De ACVZ acht het
wenselijk aan de hiervoor gestelde voorwaarde een langere proeftijd verbinden, namelijk
van 5 jaar. De commissie zoekt hierbij aansluiting bij de termijn van ongewenstverklaring
zoals die beleidsmatig van toepassing is op vreemdelingen die ongewenst zijn verklaard
op grond van inbreuk op de openbare orde, niet zijnde de Opiumwetgeving.
5.3. Strafonderbreking 58
Het gevangeniswezen heeft tezamen met de justitiële inrichtingen voor verpleging van
ter beschikking gestelden en de justitiële jeugdinrichtingen tot taak het ten uitvoer leggen
van vrijheidsbenemende straffen en maatregelen. De justitiële inrichtingen vormen
hiermee het onmisbare sluitstuk van het strafrechtelijke handhavingsbeleid. Met de
handhaving van het karakter van de vrijheidsstraf of de vrijheidsbenemende maatregel
wordt de tenuitvoerlegging zoveel mogelijk dienstbaar gemaakt aan de voorbereiding
van de terugkeer van de betrokkene in de maatschappij. De tenuitvoerlegging dient
humaan te zijn. Betrokkenen worden aan geen andere beperkingen onderworpen dan
die welke voor het doel van de vrijheidsbeneming noodzakelijk zijn. Binnen deze kaders
en gelet op de plicht van de overheid om gedetineerden in staat te stellen contacten met
de buitenwereld in stand te houden is onder meer de mogelijkheid gecreëerd om de tenuitvoerlegging
van de vrijheidsstraf tijdelijk te onderbreken. De bevoegdheid tot deze
strafonderbreking ligt bij de Minister van Justitie. Deze kan, krachtens artikel 570b Sv, na
56 Wettelijk kader: art. 14 Sr.
57 Beleidsnota inzake de heroriëntatie op de toepassing van vrijheidsstraffen en vrijheidsbeperkende straffen bij volwassenen.
Den Haag: Ministerie van Justitie, 2000, pagina 56-58
58 Wettelijk kader artikel 570 b Sv.
52