StAB Jurisprudentietijdschrift 2013, 1

Door de (her)introductie van het normaal maatschappelijk risico in de planschaderegeling kan gesproken worden van het
weerzien van een oude bekende. Ik vraag mij echter af of sprake is van een prettig weerzien. In de eerste plaats is het
normaal maatschappelijk risico een open norm die tot gevolg heeft dat burgers en bestuursorganen gedwongen worden
te procederen om zekerheid te verkrijgen omtrent toepassing en invulling van deze open norm. In de tweede plaats staat
de wetgever een regeling voor ogen die tot doel heeft ‘goedkoper’ te zijn dan de voorgaande regeling. Met een percentuele
drempel van 2% worden echter alleen de kruimelgevallen aangepakt. De vraag is natuurlijk of de percentuele drempel tot
gevolg heeft dat de uitgaven ook drastisch zullen afnemen. Het voorgaande dient wel genuanceerd te worden, omdat de
wetgever ook bepaalde procedurele maatregelen heeft genomen om het claimgedrag te ‘temperen’ (zoals het heffen van
een recht).
Ten slotte dient niet vergeten te worden dat het normaal maatschappelijk risico tot rechtsongelijkheid kan leiden. Het is
niet ondenkbaar dat per gemeente verschillend wordt omgegaan met de invulling van het normaal maatschappelijk risico.
De rechtspraktijk is in dat opzicht in grote mate afhankelijk van hoe schadebeoordelingscommissies en adviseurs omgaan
met het normaal maatschappelijk risico. Het ligt daarbij voor de hand dat deze commissies en adviseurs handvatten pro-
beren te vinden in de jurisprudentie.
4. Huidige jurisprudentie omtrent artikel 6.2 Wro
Hierna wordt een overzicht gegeven van uitspraken van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna:
Afdeling) over de toepassing van het artikel.
4.1. Enkele formele aspecten
De Afdeling heeft in een uitspraak van 27 juni 2012 17 bepaald dat een bestuursorgaan niet de vrijheid heeft om de 2%-
norm van artikel 6.2 lid 2 Wro niet toe te passen. Het is een bestuursorgaan dus niet toegestaan dit percentage van de
schade zonder meer wel te vergoeden.
In een uitspraak van 1 augustus 2012 18 heeft de Afdeling vastgesteld dat de rechter niet ambtshalve hoeft te toetsen aan
artikel 6.2 lid 1 Wro. De Afdeling stelt voorop dat het niet gaat om een voorschrift van openbare orde. Of schade binnen
het normale maatschappelijke risico valt, behoort derhalve niet tot de door de rechter te verrichten ambtshalve toetsing.
4.2. Enkele materiële aspecten
Zelfstandige betekenis van artikel 6.2 lid 1 Wro
Op basis van het overgangsrecht is in sommige gevallen de forfaitaire drempel van artikel 6.2 lid 2 Wro niet van toepassing,
maar is artikel 6.2 lid 1 Wro wel van toepassing (zie art. 9.1.18 Invoeringswet Wet ruimtelijke ordening). De Afdeling heeft
meerdere malen uitgesproken dat het feit dat de forfaitaire drempel niet van toepassing is, niets afdoet aan de betekenis
van artikel 6.2 lid 1 Wro. In dergelijke gevallen werd het college van burgemeester en wethouders verzocht te onderzoeken
of de schade al dan niet geheel of gedeeltelijk binnen het normaal maatschappelijk risico viel. 19
In een uitspraak van 5 september 2012 20 stelt de Afdeling eerst vast dat de wetgever geen regels heeft gegeven voor
verhoging van de forfaitaire drempel. Dit doet volgens de Afdeling echter niets af aan de zelfstandige betekenis van lid 1
van artikel 6.2 Wro. De Afdeling ziet het eerste lid van artikel 6.2 Wro dus als een zelfstandige norm waarbij een hoger
17 ABRvS 27 juni 2012, LJN BW9537.
18 ABRvS 1 augustus 2012, LJN BX3259.
19 Zie onder andere ABRvS 29 februari 2012, LJN BV7254; ABRvS 21 november 2012, LJNBY3739; ABRvS 21 november 2012, LJN BY3738 en Rb.
’s-Hertogenbosch 20 maart 2012, LJN BW8686.
Artikel
20 ABRvS 5 september 2012, LJN BX6492. Naar deze uitspraak wordt verwezen in bijv. ABRvS 21 november 2012, LJN BY3737.
StAB 1 / 2013
9