Het verhaal van twee steden - files.slau.nl

Recommendations

Info

Armando schildert en schrijft over de stad waar hij lange tijd rondzwierf, straatgesprekken voerde en notities maakte. Toen ik tevens Nederlands doceerde aan de Humboldt Universität kon ik hem overhalen een illegaal gastcollege te geven in mijn flat, met boven ons hoofd twee verdiepingen Volksarmee en Stasi. Feind hört mit bleef het parool. ‘Berlijn maakt je beter’, zegt Wessi-dichter Ulf Stolterfoht. Zo is dat. Al was het maar vanwege het nie wieder na de oorlog en de Muur. Het nieuwe Berlijn is de vrijste stad van de wereld. Bij uitstek! Twee jaar later was ik samen met mijn Portugese oudcollega Ana Carvalho − nu als fotografe op City2Cities aanwezig met een drieluik Berlijn-Utrecht-Lissabon − verhuisd naar Lissabon. Wat een licht! Wat een wit! Wat een kleuren! In het parkje tegenover onze etage in de kleine charmante wijk Alto de Santo Amaro, ingeklemd tussen het traditioneel communistische Alcântara en de eeuwigstromende Taag (door het raam zag ik Russische cruiseschepen en Amerikaanse oorlogsbodems traag door mistflarden onder de rode brug door schuiven), in dat parkje drentelden in afgedankte vliegeniersjasjes gestoken patiënten uit een nabijgelegen filiaal van het beroemde psychiatrische ziekenhuis Miguel Bombarda rond die mij, voor ik het zelf wist, de wereld van António Lobo Antunes in zogen. Lissabon is de rusteloze stad van Fernando Pessoa, maar niet minder decor en personage van de grootmeester van de hedendaagse Portugese literatuur. In een duizelingwekkende stijl beschrijft Lobo Antunes, die zelf jarenlang als psychiater in Miguel Bombarda werkte, de burleske onderrand en de blasé bovenklasse van Lissabon met alles wat daartussenin wriemelt. Niet altijd opgewekt, soms wrang, maar altijd vol humor en liefde voor een stad waar hij in zijn columns en romans, vooral het magistrale Fado alexandrino, voortdurend doorheen reist. Bedelend om sigaretten waren de patiënten ook een vooruitblik op Gonçalo M. Tavares, die in het begin van deze eeuw het letterenpodium op stormde en het ene boek na het andere de zaal in slingerde. Waaronder Jeruzalem, ook die roman speelterrein van waanzin en verkniptheid uit het krankzinnigengesticht. 10
Met zijn geserreerde stijl en filosofische ondertoon sluit hij aan bij een Midden-Europese traditie, soms heel direct, zoals in de kleine parabels die hier zijn opgenomen, een ode aan Bertolt Brecht, de toneelgigant die eeuwig rust op de Dorotheenstädtischer Friedhof in de Berlijnse Chausseestrasse. Minder saillant dan bij Lobo Antunes en veel meer historisch is Lissabon aanwezig in het werk van Nobelprijswinnaar José Saramago: de barokke pracht uit Memoriaal van het klooster, de sombere dreiging van het fascisme uit Het jaar van de dood van Ricardo Reis en het Moorse verleden uit Het beleg van Lissabon. Zijn eigen Lissabon is die oude, uit de middeleeuwen overgebleven Mouraria, de buurten rond het Castelo de São Jorge, met hun steile kronkelstegen en trapstraten, fado, zwerfkatten en drogend wasgoed. Daar komen we ook de merkwaardige zanger uit De zwarte uit de Mouraria van José Eduardo Agualusa tegen, de in Angola geboren schrijver die de hele Portugeestalige wereld in zijn boeken bijeenschrijft. Net als Dulce Maria Cardoso, die in 1975 samen met een half miljoen andere Portugese kolonisten halsoverkop naar Portugal vluchtte voor de chaos na de onafhankelijkheid en terechtkwam in de chaotische nasleep van de Anjerrevolutie, is hij meer dan thuis in Lissabon, want Lissabon is een smeltkroes. Al eeuwen. En ondanks, of dankzij de brand en tsunami van 1755 de mooiste stad van de wereld. Veruit! Harrie Lemmens * Harrie Lemmens (Weert 1953) studeerde Nederlands in Nijmegen. Hij woonde en werkte achtereenvolgens in Oost-Berlijn, Lissabon, Nijmegen, Brussel en Almere en vertaalde proza en poëzie uit het Duits, Engels, Spaans en vooral Portugees, o.a. van Fernando Pessoa, Eça de Queiroz, José Saramago, António Lobo Antunes en tientallen andere auteurs. In 2006 kreeg hij de vertaalprijs van het Nederlandse Fonds voor de Letteren. Momenteel werkt hij ook aan een eigen boek over Brazilië, Rua Erê, Leve Brazilië!, dat eind 2013 uitkomt bij Athenaeum-Polak & Van Gennep. 11
Page 1: Het verhaal van twee steden Lissabo
Page 5 and 6: Het verhaal van twee steden: Lissab
Page 7 and 8: Inhoud Voorwoord Harrie Lemmens You
Page 9: Voorwoord Van Berlijn naar Lisboa O
Page 15 and 16: estart the heart Tatiana Faia homen
Page 17 and 18: estart the heart Tatiana Faia verta
Page 19 and 20: estart the heart Tatiana Faia verta
Page 21 and 22: nachdenken über schultheiß Max Cz
Page 23 and 24: denkend aan schultheiß Max Czollek
Page 25 and 26: Estas são as tendências Maarten v
Page 27: Lissabon in de letteren
Page 30 and 31: Please don’t pass me by Leonard C
Page 32 and 33: zen waar we onze verzen willen decl
Page 34 and 35: om met een geel spiralende metalen
Page 36 and 37: arst in een traditioneel zingen uit
Page 38 and 39: derplatz in Berlijn, we zien Lornah
Page 40 and 41: Lisboa J.J. Slauerhoff Een stad van
Page 42 and 43: Nee, dat weet ik niet, ook niet iet
Page 44 and 45: Waar dan ook buiten de wereld Charl
Page 46 and 47: Gehalveerde wereld Ana Luísa Amara
Page 48 and 49: ook van die titel had hij nog nooit
Page 50 and 51: dreven langzaam had Gregorius het b
Page 52 and 53: (dag hond) de Rua dos Baldaques lij
Page 54 and 55: Het zou tranen moeten regenen als h
Page 56 and 57: manager, met een hoop galmende geme
Page 58 and 59: Senhor Brecht Gonçalo M. Tavares v
Page 60 and 61:
Drie dagen lang kapten ze bomen. De
Page 62 and 63:
in, waar uitsluitend onze voetstapp
Page 64 and 65:
In een plantsoen kom ik een man teg
Page 66 and 67:
Merkwaardige bijzonderheid: aan de
Page 68 and 69:
dat we ooit weer net zo’n huis kr
Page 70 and 71:
de getijdenkalender, de stelling va
Page 73:
Berlijn in de letteren 73
Page 76 and 77:
Königsplatz (nu Platz der Republik
Page 78 and 79:
Maar veel van wat je ziet, heeft ee
Page 80 and 81:
Tiergarten Erik Lindner Steden betr
Page 82 and 83:
Berlijn - Alexanderplatz Hans Tenti
Page 84 and 85:
gross-berlin 1956 Lucebert in deze
Page 86 and 87:
Aan de Berlijnse vrouw Kurt Tuchols
Page 88 and 89:
kunnen mieren ook Ulf Stolterfoht v
Page 90 and 91:
word zwaard (of bezwijk aan het pog
Page 92 and 93:
Vaagspraak Bij vier gedichten van U
Page 94 and 95:
niet voorstellen dat een Duitser (m
Page 96 and 97:
96 taalkundig concept. bijvoorbeeld
Page 98 and 99:
etekent, want om het tegenovergeste
Page 100 and 101:
(6) Ulf Stolterfoht kappale + lude.
Page 102 and 103:
(8) Ulf Stolterfoht proud tu bi a n
Page 104 and 105:
Duits Armando Je zit net de modder
Page 106 and 107:
Er wordt ook wel eens gezegd dat Du
Page 108 and 109:
Berlijns dagboek Nelleke Noordervli
Page 110 and 111:
Bericht uit Berlijn (fragment) Otto
Page 112 and 113:
kwart over elf geweest. Detail van
Page 114 and 115:
Het woord ‘moord’ leek me op de
Page 116 and 117:
De ontdekking van de curryworst (fr
Page 118 and 119:
Bijna allemaal betwijfelden ze of d
Page 120 and 121:
Het meten van de wereld Daniel Kehl
Page 122 and 123:
122
Page 124 and 125:
124
Page 126 and 127:
Men zit als in een tempel aan een t
Page 128 and 129:
een schip begroet dat over zee vers
Page 130 and 131:
schrijft ieder ogenblik de naam opn
Page 132 and 133:
Maar waar? in een tram? in een scho
Page 134 and 135:
assim que no escritório o livro ab
Page 136 and 137:
saúda um barco que percorre o mar,
Page 138 and 139:
de gente sai e entra pela porta que
Page 140 and 141:
o vento brinca, abrindo um botão d
Page 142 and 143:
im Büro, bloß das Buch wird aufge
Page 144 and 145:
und dort beim Bankpalast, drei Schr
Page 146 and 147:
den gläsernen, den der Portier bed
Page 148 and 149:
»Wer liebt«, sagt sie, »hat nich
Page 150 and 151:
Bronvermelding Arjen Duinker, En da
Page 152:
Matthijs de Ridder, ‘Vaagspraak,
show all

Het verhaal van twee steden - files.slau.nl

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?