VOORLEZING VAN PAULUS's BRIEF AAN DE GALATEN,1531

armen het Evangelie te prediken, de gebrokenen van hart te helen, de gevangenen
vrijheid te verkondigen, enz. (...)
Nu is de dwaasheid van het menselijk hart zo groot, dat het in die strijd van het
geweten, als de wet haar opgedragen taak, haar eigenlijke werk heeft verricht, de leer
van de genade die om Christus' wil vast en zeker vergeving van zonden belooft en
aanbiedt, niet aangrijpt, maar nog meer wetten zoekt waarmee ze zichzelf helpen wil.
Dan zegt het hart: ik wil, als ik nog maar langer mag leven, mijn leven beteren, dit en
dat doen; of ik wil in het klooster gaan, heel karig leven en genoegen nemen met
water en brood, op blote voeten lopen, enz. Maar als u niet juist het
tegenovergestelde doet, ik zeg, als u Mozes met zijn wet niet aan die zelfverzekerde
en verharde mensen overlaat - want daar heeft hij zijn werk en als u in uw schrik en
angst niet Christus aangrijpt, Die voor ons zondaars geleden heeft, gekruisigd en
gestorven is, dan is het met uw zaligheid helemaal gedaan.
En zo heeft dan de wet met haar werken wel nut voor de rechtvaardiging; niet dat de
wet zelf zou kunnen rechtvaardigen, maar zij drijft ons naar de belofte van de genade
en doet ons die zoet en begerenswaardig voorkomen. (...) De wet is een heel nuttige
dienares, die tot Christus drijft. (...) Taak en zaak van de wet is het niet alleen de
zonde en toorn van God te laten zien, maar ook tot Christus te drijven. (...)
3:19 . . . totdat het Zaad zou gekomen zijn, wien Het beloofd was.
Paulus maakt de wet niet tot een altijddurende zaak, maar verklaart dat zij is gegeven
en dat zij aan de beloften wegens de overtredingen is toegevoegd, ten eerste om de
overtredingen in de samenleving te beperken, hoofdzakelijk echter om ze in
theologische zin openbaar te maken; maar dat is niet voor eeuwig, maar voor een
zekere tijd. (...) Zolang dus de macht van de tirannie der wet, die ons de zonde
openbaart, duren moet, toont zij ons wat voor mensen wij zijn en geeft zij de toorn
van God te kennen. Wie dat echt voelen, zouden in één keer te gronde gaan als zij
geen troost ontvingen. Als daarom de dagen der wet niet verkort werden, zou geen
mens zalig worden. Er moet dus aan de wet een mate van invloed en tijd
voorgeschreven worden, waarbuiten zij niet mag heersen. Hoe lang moet de
heerschappij der wet dan duren? Totdat het Zaad komt; dat heeft betrekking op het
woord uit Genesis 22:18: 'In uw Zaad zullen gezegend worden alle volken.' Dus is de
wet slechts een korte tijd noodzakelijk, tot de volheid van die tijd daar zal zijn en dat
Zaad der belofte komt. Niet alsof de wet dit Zaad of de gerechtigheid zou kunnen
brengen, zij moet de zonde in de samenleving binnen de perken houden en het
woeste volk als het ware in de kerker opsluiten, maar in theologische zin moet zij de
mensen van hun schuld overtuigen, verootmoedigen en verschrikken en de zo
verootmoedigden en verslagenen dwingen, reikhalzend uit te zien naar het Zaad der
belofte.
De geldigheidsduur van de wet kan men naar de letter of naar de geest verstaan. Naar
de letter is de geldigheidsduur van de wet met de komst van Christus geëindigd: 'Wet
en Profeten', zegt Christus, 'hebben tot Johannes toe geprofeteerd. Vanaf de tijd van
Johannes tot op deze dag wordt het Koninkrijk der hemelen geweld aangedaan en de
geweldigers nemen het met geweld' (Mattheüs 11:12 e.v.). Op die tijd werd Christus
gedoopt en begon Hij te prediken en daarmee had - naar de letter - de wet en de hele
Mozaïsche eredienst reeds afgedaan.
De geestelijke uitleg: de wet mag niet langer in het geweten regeren dan tot de
voorbeschikte tijd van dit gezegende Zaad. Als de wet mij dus mijn zonde getoond,