VOORLEZING VAN PAULUS's BRIEF AAN DE GALATEN,1531

toekwamen. Daarom heeft hij Izak geestelijk vervolgd wegens de godsdienst en
lijfelijk om de erfenis.
Deze vervolging is er in de kerk altijd, als de leer van het Evangelie bloeit. Dan
vervolgen de zonen van het vlees de zonen der belofte. Alleen hierom, dat wij
onderwijzen dat de gerechtigheid ons door de belofte ten deel valt en niet door de
werken, staan wij bloot aan vervolging door onze Ismaëlieten: de pausgezinden en de
fanatici. De pausgezinden vervolgen ons, omdat wij hun afgodsbeelden niet
aanbidden, d.w.z. omdat wij prediken dat hun werken, hun door mensen verzonnen
en ingestelde vrome praktijken niet de kracht hebben om genade en vergeving van
zonden te verkrijgen. Met het oog daarop proberen zij ons uit het huis te gooien, dat
wil zeggen zij beroemen zich erop, dat zij de kerk, de kinderen en het volk van God
zijn en dat hun de erfenis toekomt, enz. Ons doen ze in de ban als ketters en
oproermakers en waar zij kunnen, doden zij ons uit gehoorzaamheid aan God, enz.
Als het aan hen ligt, stoten zij ons eenvoudig uit dit en uit het toekomstige leven. De
fanatici haten ons op de meest vijandige manier, omdat wij hun dwalingen en
ketterijen, die zij voortdurend opnieuw in de kerk uitstrooien, bestrijden en
verafschuwen. Deze fanatici, in het bijzonder de wederdopers, houden ons voor veel
slechter dan de pausgezinden, daarom haten zij ons veel erger dan dat zij die haten.
Zodra het Woord van God voor de dag komt, toomt de duivel; in zijn toorn maakt hij
van alle krachten en listen gebruik, om het Evangelie te vervolgen en geheel toe te
dekken. Daarom kan hij niet anders, hij moet talrijke sekten en ergernissen
verwekken, daarbij ook nog vervolging en moord, want hij is de vader der leugen en
een moordenaar. De leugen strooit hij in de wereld door valse leraren en hij doodt de
mensen door de tirannen. En zo neemt de duivel de beide rijken in zijn bezit, het
geestelijke en het aardse, het ene door de leugen van de goddeloze leraren (laat ik het
er intussen niet over hebben dat hij voortdurend met zijn vurige pijlen iedere
enkeling persoonlijk tot ketterijen en goddeloze meningen aanzet), het andere door
het zwaard der tirannen. En zo veroorzaakt de vader van de leugen en van de moord
van twee kanten geestelijke en lichamelijke vervolging tegen de kinderen van de
vrije. De geestelijke vervolging, waarmee de fanatici ons tegenwoordig bestrijden is
zeer bezwaarlijk voor ons en volkomen ondraaglijk vanwege de aanstotelijkheden
waarmee de duivel onze leer verminkt, vooral nu we moeten horen, dat de sekte van
de wederdopers en sacramentariërs en al het kwaad zijn ontstaan uit onze leer. De
lichamelijke vervolging, waarbij het erom gaat dat de tirannen azen op ons goed en
op ons leven, is veel beter te verdragen, daar deze niet om onze zonden geschiedt,
maar om het belijden van het Woord van God. Laten wij dus van deze titel van de
duivel ('vader der leugen en mensenmoorder') die Christus hem geeft volgens
Johannes 8:44, maar leren dat er dan, als het Evangelie bloeit en als Christus regeert,
wel sekten van het verderf moeten ontstaan en dat de wereld dan vol is van het
woeden van moordenaars die de waarheid vervolgen. Wie dat niet weet, wordt al
gauw geërgerd, laat de ware God en het geloof los en keert weer terug tot zijn oude
god en geloof.
Paulus wapent hier dus de vromen ertegen, dat zij zich door die vervolgingen, sekten
en aanstotelijkheden op een dwaalspoor zouden laten brengen; hij zegt: zoals destijds
de zoon naar het vlees de zoon naar de belofte vervolgd heeft, zo is dat ook nu het
geval; daarmee wil hij zeggen: als wij naar de geest geboren zonen zijn, dan moeten
wij vast rekenen op vervolging door onze broeder, die naar het vlees geboren is. (...)
En daarmee wordt ons recht gedaan; want Christus zegt: 'Een dienstknecht is niet