VOORLEZING VAN PAULUS's BRIEF AAN DE GALATEN,1531

toeschrijven. Zo troostte hij mij toen en het is waar, de leer van het Evangelie
ontneemt de mens alle roem, wijsheid, rechtvaardigheid, enz. en het komt alles alleen
aan de Schepper toe, Die alles uit niets maakt. Het is veel veiliger God de eer te
geven, dan de mensen. Daarom kan ik met groot vertrouwen zeggen: al zou het zo
zijn, dat de kerk, of Augustinus en andere leraars, ja al zouden Petrus, Apollos of ook
een engel uit de hemel, iets anders leren, mijn leer is toch dat zij God zuiver
verkondigt t en eert en alle mensen in hun wijsheid en rechtvaardigheid veroordeelt.
Hiermee kan ik niet mis zijn, omdat ik beiden, God en mensen, toedeel wat hun
eigenlijk en werkelijk toekomt.
Maar, zeggen ze, de kerk is toch heilig en de kerkvaders zijn heilig Dat is juist, maar
de kerk, al is zij nog zo heilig, moet toch ook bidden: vergeef ons onze schulden!
Daarom moeten ook de kerkvaders, hoe heilig ze ook zijn, in de vergeving van de
zonden geloven. Dus: men mag noch mij, noch de kerk, noch de kerkvaders, noch de
apostelen, noch een engel uit de hemel geloven, als wij iets leren tegen het Woord
van God. Het Woord van God staat in eeuwigheid. Anders zou het argument van de
valse apostelen tegen de leer van Paulus de grootste betekenis hebben, omdat het
inderdaad een grote, ik zeg een grote zaak geweest is om de hele kerk, ja het hele
koor van de apostelen, bij de Galaten tegenover die ene Paulus te zetten, die korter in
het apostelambt stond en minder gezag had. Heel sterk is dit argument geweest en het
had een dwingende slotconclusie. Niemand zegt graag dat de kerk dwaalt en toch is
het nodig om het te zeggen: de kerk dwaalt, als zij iets leert wat buiten het Woord
van God om gaat, of wat tegen het Woord van God is.
Petrus, de belangrijkste apostel, leefde en leerde buiten het Woord van God om, dus
dwaalde hij. En omdat hij daarom te berispen was, wederstond Paulus hem openlijk
en maakte er aanmerking op dat hij niet naar de waarheid van het Evangelie leefde
(Galaten 2:14). Hier hoort u, dat de allerheiligste Petrus gedwaald heeft. Daarom wil
ik noch naar de kerk, noch naar de kerkvaders, noch naar de apostelen luisteren, dan
alleen als zij het zuivere Woord van God verkondigen en lezen. (...)
1:13 Want gij hebt mijn omgang gehoord, die eertijds in het Jodendom was, dat ik
uitnemend zeer de gemeente van God vervolgde en haar verwoestte.
1:14 En dat ik in het Jodendom toenam boven velen van mijn ouderdom in mijn
geslacht ...
Deze tekst leert ons niets bijzonders. Paulus haalt slechts zijn eigen voorbeeld aan en
zegt: ik heb het farizeïsme en het Jodendom krachtiger en met meer volharding
verdedigd dan jullie en je valse leraars. Daarom, als de gerechtigheid van de wet iets
zou voorstellen, dan zou ook ik Farizeeër gebleven zijn. Want ik was er ook een en
heb me met meer ijver voor de vaderlijke overleveringen ingezet, dan de valse
apostelen van tegenwoordig. En toch heb ik deze overleveringen met het gehele
Jodendom terzijde gesteld. Zo heb ook ik als monnik, al wakende en vastende,
zwaarder geleden dan degenen die mij nu vervolgen. Want ik ben bijgelovig geweest
tot ik er buiten zinnen en bewusteloos van raakte, zonder op mijn lichaam en op mijn
gezondheid te letten. Wat ik gedaan heb, heb ik met oprechte ijver en om Gods wil
gedaan. Ik heb de paus letterlijk aanbeden, zonder uit te zijn op schenkingen,
rijkdom, enz. Maar terwille van de gerechtigheid van Christus, heb ik dit als vuilnis
verworpen. Maar de tegenstanders, blind en verhard als ze zijn, geloven niet, dat ook
ik en anderen zulke farizeeërs geweest zijn.