Toepassing van risico-evaluatie in de voedselketen - Favv

Kwik en dioxineachtige stoff en in mariene voedingsmiddelen
Isabelle Sioen 1 , John Van Camp 1 , Stefaan De Henauw 1 , Frederik Verdonck 1,2 , Wim Verbeke 1 en Jan L. Willems 1
1 Universiteit Gent; 2 EURAS
1. Lokalisatie van het beschouwde
gevaar in de voedselketen
Uit epidemiologisch onderzoek blijkt dat het belangrijk is
dat mariene voedingsmiddelen (vis en zeevruchten) een
belangrijke plaats innemen in de menselijke voeding en dit
omwille van het gunstige e ect bij de preventie van hart- en
vaatziekten. Dit gunstige e ect wordt toegeschreven aan de
aanwezigheid van langketen poly-onverzadigde vetzuren
van de omega-3 familie (verder kortweg LK omega-3 vetzuren
genoemd) 1-5 . Vis en zeevruchten vertegenwoordigen een
unieke bron van LK omega-3 vetzuren, in het bijzonder van
eicosapentaeenzuur (EPA, C20:5n-3) en docosahexaeenzuur
(DHA, C22:6n-3). In vergelijking met andere voedingsmiddelen
bevatten vis en zeevruchten, vooral de vette vissoorten,
een hoge concentratie aan EPA en DHA per gram
voedingsmiddel. De inname van LK omega-3 vetzuren via
het gemiddelde, Belgische dieet is te laag in vergelijking
met de aanbevelingen6;7 . Een mogelijke oplossing hiervoor is
de consumenten aan te sporen hun consumptie van vis en
zeevruchten te verhogen6-8 .
Gezien de aanwezigheid van contaminanten in deze voedingsmiddelen,
rees echter de vraag of het verantwoord is
dergelijk advies uit te brengen. Oceanen, zeeën, rivieren en
andere wateren bevatten persistente, chemische contami-
nanten die zich concentreren in de aquatische voedselketen
tot concentraties die mogelijk een bedreiging kunnen vormen
voor de gezondheid van de consument. Voorbeelden
van dergelijke contaminanten zijn polychlorinated biphenyls
(PCB’s), polychlorinated dibenzodioxines/furanen (PCDD/F’s)
en kwik9-11 . Een verhoogde vis- en zeevruchtenconsumptie
verhoogt tevens de inname van contaminanten, die een
risico kunnen inhouden voor de gezondheid.
Visconsumptie
LK omega-3
vetzuren
Contaminanten
(dioxines, kwik, …)
Positief voor
de gezondheid
Nutritioneel-toxicologisch
confl ict
Negatief voor
de gezondheid
Figuur 1. Nutritioneel-toxicologisch confl ict verbonden aan een stijgende vis- en
zeevruchtenconsumptie
59