Een nieuw profiel voor de leraar kleuteronderwijs en - Vakgroep ...

3 Welke consequenties heeft dit voor mijn handelen?
(Hoe ben ik van plan mijn idealen vorm
te geven? Hoe doe ik dat? Hoe reageren de
kinderen? …)
Een persoonlijke visie op goed onderwijs is voor
de leraar als opvoeder een essentieel aspect van
professioneel leraarschap. Tegelijk zijn er een
aantal attitudes die de pedagogische professionaliteit
van de leraar ondersteunen, in het bijzonder
noemen we relationele gerichtheid, kritische zin,
zin voor samenwerking, verantwoordelijkheidszin
en flexibiliteit.
Pedagogische reflectie is niet steeds gemakkelijk,
onder meer omdat pedagogisch handelen vaak
plaats grijpt in situaties waar stagelopende studenten
niet of minder mee geconfronteerd worden
(pesterijen in de klas bijvoorbeeld) of op afstand
worden gehouden omwille van de privacysfeer
van bepaalde feiten (bijvoorbeeld bij kinderen
met zware emotionele problemen omwille van
bepaalde thuissituaties). Toch worden studenten
aangemoedigd om hierover mentoren binnen de
school te bevragen en krijgen zij vaak observatieopdrachten
die deze thema’s analyseren. Begeleid
zelfstandige stages geven hier interessante kansen,
op voorwaarde natuurlijk dat de studenten
hier op voorbereid zijn en met hun eigen reflecties
nadien terecht kunnen bij de mentor en bij de
stagebegeleiders in het opleidingsinstituut.
In de lerarenopleiding zijn de studenten vaak nog
jong, zelf nog zoekende naar een eigen identiteit.
In hoeverre beschikken toekomstige leraren reeds
over een consistent zelfbeeld van waaruit hun
maatschappelijke- en beroepsverantwoordelijkheden
worden aangegeven? Niet alle studenten
staan hier even ver. Hier is begrip voor nodig. In
hoeverre zijn zij zelf in staat om te gaan met
perspectiefwisseling, verscheidenheid van culturen,
… Hoe gaan studenten uit de lerarenopleiding
bijvoorbeeld zelf om met het milieu? Hoe staan zij
tegenover geweld, racisme, het gebruik van drugs,
het consumentisme enzovoort? Welk gedrag ontwikkelen
zij hier zelf? We zouden kunnen veronderstellen
dat deze waarden via de vakoverschrijdende
eindtermen van het secundair onderwijs
gerealiseerd zijn (burgerzin bijvoorbeeld), maar dit
is waarschijnlijk naïef. Want ook de studenten uit
de lerarenopleiding zijn nog onderweg … En ook
studenten in de lerarenopleiding hebben behoefte
aan houvast, perspectief en relationeel klimaat
(zie: ‘de behoeften van leerlingen’). Opnieuw hebben
de lerarenopleidingen een voorbeeldfunctie
ten aanzien van hun studenten. De aandacht voor
attitudevorming bij de aspirant-leraren is dan ook
groot in de lerarenopleidingen. Maar uiteraard
zal de student eenmaal afgestudeerd ook terecht
moeten kunnen bij meer ervaren collega’s en
directie en dient de intervisie die in de lerarenopleiding
is opgestart verder gezet in de reële
onderwijspraktijk.
36