Een nieuw profiel voor de leraar kleuteronderwijs en - Vakgroep ...

More documents

Recommendations

Info

2.10.4 De brede school In het kader van ‘de leraar als cultuurparticipant’ wensen we toch ook te verwijzen naar de brede school 3 . Sinds kort lopen er in Vlaanderen een aantal projecten – proeftuinen – die de samenwerking tussen de school en andere maatschappelijke sectoren (sportverenigingen, jeugdwerk, culturele organisaties, milieuverenigingen, enzovoort) ondersteunen. Partners uit verschillende sectoren slaan de handen in elkaar om tegemoet te komen aan de uiteenlopende behoeften en wensen van kinderen, jongeren en hun ouders en om kansen en mogelijkheden ten volle te benutten. In hun visietekst (2006) heeft het Steunpunt Gelijke Onderwijskansen een aantal voorbeelden uitgewerkt van de wijze waarop een brede school vorm kan krijgen. “Een brede school is gericht op de brede ontwikkeling van alle kinderen en jongeren door het ondersteunen en/of creëren van een brede leer- en leefomgeving waarbinnen kinderen en jongeren een brede waaier aan leer- en leefervaringen kunnen opdoen. Om dit doel te bereiken wordt er een breed netwerk opgezet tussen organisaties en overheden uit de verschillende sectoren die samen het leren/leven van kinderen en jongeren mee vormgeven en ondersteunen. Een brede school kan alleen groeien en het verschil maken wanneer er sprake is van diversiteit, verbindingen en participatie zowel op het vlak van ontwikkeling van kinderen en jongeren, als in de leer- en leefomgeving en binnen het netwerk” (Steunpunt GOK, 2006, p. 6). Onderwijs, cultuur, sport, welzijn, … werken als gelijkwaardige partners samen aan een gemeenschappelijk doel, namelijk uitdagende omgevingen voor jongeren creëren. En: de hele buurt profiteert van de brede school! “Brede School biedt de mogelijkheden om ‘lasten’ te delen met andere partners” (o.c., p. 27) 2.10.5 De persoon van de leraar Dit beroepsprofiel gaat ervan uit dat de leraar ten aanzien van maatschappelijke ontwikkelingen, als lid van het schoolteam en binnen de grenzen van een democratische samenleving een gefundeerd standpunt kan innemen. Ook moet hij leerlingen kunnen informeren en hen stimuleren een kritische houding te ontwikkelen. De rol van cultuurparticipant veronderstelt van de leraar een grote interesse voor en betrokkenheid bij wat er in de samenleving gebeurt. Van leraren wordt immers verwacht dat zij actuele thema’s en ontwikkelingen kunnen onderscheiden en kritisch kunnen benaderen en dit op verschillende domeinen: het sociaal-politieke, het sociaal-economische, het levensbeschouwelijke, het cultureel esthetische en het cultureel wetenschappelijke domein. De leraar kan relevante informatie rond deze thema’s identificeren, kan er een gefundeerd standpunt rond innemen en dit met zijn leerlingen bespreken. De leraar als cultuurparticipant kan de dagelijkse actualiteit in zijn onderwijsaanbod verwerken. Ook komt hier de leraar als inhoudelijk expert naar voren – de algemeen culturele bagage waar we hebben op gewezen –, maar toch wordt ook in hoge mate verwezen naar een aantal attitudes die hierbij belangrijk zijn. We noemen in het bijzonder de kritische ingesteldheid ten aanzien van maatschappelijke ontwikkelingen en de wijze waarop die in de media en in andere informatiebronnen belicht worden. Een kritische ingesteldheid verwijst ook naar een bereidheid om zichzelf en zijn omgeving in vraag te stellen, de waarde van een bewering of een feit, de wenselijkheid en de haalbaarheid van een vooropgesteld doel van wie ook te willen verifiëren en in vraag te willen stellen. Ook verantwoordelijkheidszin treedt hier sterk naar voren: de leraar beseft dat hij een substantieel aandeel heeft in de vorming van de toekomstige generatie en dus van de maatschappij. Een leraar met verantwoordelijkheidszin wil een engagement opnemen en niet zomaar toekijken. 2.10.6 Wat doen lerarenopleidingen? De vaardigheden die de aspirant-leraar verwerft in zijn opleiding met betrekking tot de leraar als cultuurparticipant, richten zich op het kunnen vormen en het kunnen verwoorden van een eigen mening in breed maatschappelijke thema’s, op het in gesprek kunnen treden rond maatschappelijke thema’s met leerlingen, collega’s, directie, ouders en externen. Deze opdracht zit verweven in alle vakken, zit verweven zowel in de pedagogisch didactische, als de vakinhoudelijke opleiding. Het ontwikkelen van een maatschappelijk engagement is trouwens een algemene doelstelling die in de onderwijsvisie opgetekend staat van de hogescholen en de universiteiten, van alle opleidingen. Die visie is bepalend voor de uitwerking van de curricula. Lerarenopleidingen appelleren hun studenten ook om de actualiteit te volgen en zich op de hoogte te houden van maatschappelijke tendensen. De 3 www.ond.vlaanderen.be/bredeschool/ 64
actualiteit wordt verweven in verschillende vakken en komt dus doorheen de ganse lerarenopleiding aan bod. Studenten worden ook verondersteld om de actualiteit in hun stagelessen te integreren. Om een actief engagement te ontwikkelen worden studenten uitgenodigd om te participeren aan maatschappelijke projecten die door de lerarenopleiding vaak worden opgezet, projecten die niet zelden verweven zijn met de buurt en omgeving. Maatschappelijke, culturele en levensbeschouwelijke thema’s in de opleiding Reflecties van Lieve, lector muzische vorming In de lerarenopleiding kleuteronderwijs wordt de integratie van maatschappelijke en culturele thema’s in de gehele opleiding ingebed. Een specifieke impuls wordt gegeven in het tweede opleidingsjaar met het opleidingsonderdeel ‘Maatschappelijke, culturele en levensbeschouwelijke thema’s’. Studenten krijgen bijvoorbeeld een prachtig artistiek aanbod van ‘Leermeesters’. Zij kiezen uit een ruim aanbod twee artistieke producties die ze in hun vrije tijd volgen. Hierbij krijgen ze telkens voor of na de voorstelling een omkaderende workshop aangeboden. Zij noteren hun bevindingen op een evaluatieblad. De ervaringen van alle studenten worden samengebracht tijdens een globale verwerkingsdag in de hogeschool waarbij studenten één thema kiezen om verdiepend rond te werken. De werkwijze die Leermeesters hanteert voorkomt dat het om korte, eenmalige ervaringen gaat. De studenten zijn nu gedurende enkele maanden ‘bezig’ met artistieke producties en met mogelijkheden om het artistieke aanbod te integreren in de klaspraktijk. Voor velen is het ook een gelegenheid om kennis te maken met culturele centra, kunsthuizen, concertzalen of musea en met de reacties van een heel jong publiek. Een studente merkt hierbij op “Ik wist niet dat kleuters zo van theater kunnen genieten.” Een ander terrein waar we ons op begeven: kansarmoede en de ongelijke kansen van kinderen. Ook hier is er eerst een aanbod door bijvoorbeeld een bezoek aan projecten in het buurtwerk, getuigenissen van mensen uit het werkveld, een film, … Studenten gaan daarna zelfstandig aan de slag in groepjes van vier studenten. Ze gaan op zoek naar concrete gegevens, achtergronden, mogelijke oplossingen en bouwen zo een werkstuk op. De digitale leeromgeving wordt hierbij als communicatiemiddel gebruikt. Op het einde van de rit is er een werkstuk dat op een interactieve wijze aan de klasgroep wordt gepresenteerd. De evaluatie steunt deels op peer-evaluatie. Karen heeft een zeer mooi uitgeschreven observatie van een kleuter uit een kansarm milieu verwerkt in haar werkstuk. Het was een schrijnend verhaal, maar de studenten beseften dat een brede observatie van het allergrootste belang is om kansarmoede te detecteren en om elk kind de kans te geven om te groeien. Enkele citaten uit haar verslag: “Hoewel het bijna eind april is, was het deze ochtend niet zo warm. De meeste kleuters kwamen nog met een warme regenjas naar school maar M. niet, ze had een wollen trui aan. We liepen naar ons klasje en M. liep voor mij. Toen zag ik een groot gat in haar trui. Eens we in de kring zitten gaat M. stil een in hoekje zitten en zegt bijna niets, ze antwoordt enkel op de vragen die de juf stelt.” “Tijdens het keuze-aanbod kan M. moeilijk een spelactiviteit kiezen. Ik nodig haar uit om samen met mij een spel te spelen met verkeersborden. Wanneer we samen een spel spelen zie ik een mondige M. Plotseling weet ze waarvoor de verkeersborden dienen en zie ik een heel kleine glimlach op haar gezichtje. Wanneer het spelletje gedaan is vraagt ze heel voorzichtig om het nog eens te spelen. Ik vraag of er nog vriendjes uit de klas willen meespelen en we spelen het spel nog eens samen met twee andere kleuters. M. is weer een beetje zwijgzamer, maar doet heel geconcentreerd mee.” 65
Page 1:
Een nieuw profiel voor de leraar kl
Page 4 and 5:
2.2 Typefunctie 2: de leraar als op
Page 7:
Woord vooraf Toen de grondwetsherzi
Page 10 and 11:
1.2 Een emancipatorische onderwijsv
Page 12 and 13:
5 oktober 2007. - Besluit van de Vl
Page 14 and 15: 10 De leraar als cultuurparticipant
Page 17 and 18: Hoofdstuk 2 Concretisering van het
Page 19 and 20: Om de principes van zorgverbreding
Page 21 and 22: Leerinhouden De gekozen thema’s m
Page 23 and 24: 2.1.3 Evaluatie Van leraren in het
Page 25 and 26: Het Steunpunt Diversiteit & Leren (
Page 27 and 28: Om krachtige leeromgevingen te kunn
Page 29 and 30: Adequaat en correct taalgebruik en
Page 31 and 32: 2.2 Typefunctie 2: de leraar als op
Page 33 and 34: achtergrond, relaties te kunnen aan
Page 35 and 36: ook moeten nadenken over hun eigen
Page 37 and 38: 2.3 Typefunctie 3: de leraar als in
Page 39 and 40: 2.4 Typefunctie 4: de leraar als or
Page 41 and 42: 2.5 Typefunctie 5: de leraar als in
Page 43 and 44: achtergrond doet ons oog hebben voo
Page 45 and 46: “Ik had te weinig tijd om het wer
Page 47 and 48: De digitaal portfolio stage wordt b
Page 49 and 50: Evaluatie van de acties Na drie wek
Page 51 and 52: 2.6 Typefunctie 6: de leraar als pa
Page 53 and 54: Leraar: “Mevrouw, mijnheer, ik be
Page 55 and 56: Een casus uit een zesde leerjaar ba
Page 57 and 58: ij het onthaal en de aanvangsbegele
Page 59 and 60: Een project over leerbegeleiding tu
Page 61 and 62: 2.9 Typefunctie 9: de leraar als li
Page 63: als opvoeder’. Het behoort tot de
Page 69 and 70: Hoofdstuk 3 Het beroepsprofiel binn
Page 71 and 72: collega’s en externen ondersteunt
Page 73 and 74: Referenties Aelterman, A., Verhoeve
Page 75 and 76: Verschelden, G. (2003) Naar een gef
Page 77 and 78: Colofon Tekst: Antonia Aelterman Hi
Page 79 and 80: ...................................
show all

Een nieuw profiel voor de leraar kleuteronderwijs en - Vakgroep ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?