Een nieuw profiel voor de leraar kleuteronderwijs en - Vakgroep ...

2.6 Typefunctie 6:
de leraar als partner van de ouders/verzorgers
De leraar kan:
✓ zich informeren over en discreet omgaan met
de gegevens over het kind;
✓ met ouders/verzorgers communiceren over
hun kind in de school op basis van overleg
met collega’s of externen;
✓ in overleg met het team de ouders/verzorgers
informeren over en betrekken bij het klas- en
schoolgebeuren, rekening houdend met de
diversiteit van de ouders;
✓ met ouders/verzorgers dialogeren over
opvoeding en onderwijs;
✓ in Standaardnederlands of in een ander passend
register, communiceren met ouders/
verzorgers met diverse taalachtergronden in
diverse talige situaties;
✓ strategieën ontwikkelen om te communiceren
met anderstalige ouders.
Uit de beschrijving van de vorige typefuncties, in
het bijzonder ‘de leraar als begeleider van leerprocessen’
en ‘de leraar als opvoeder’ blijkt heel
duidelijk dat de opvoedingstaak niet afgeschoven
wordt op de leraar. Het gaat om het samen opnemen
van de zorg om het kind, de zoon of dochter.
De leraar neemt hierbij zijn verantwoordelijkheid
op door met de ouders/verzorgers een dialoog,
een gesprek tot stand te brengen over opvoeding
en onderwijs. Dit gesprek beoogt meer dan informatie
geven over wat er in de klas gebeurt. Het
gaat vooral om het verhogen van de betrokkenheid
van de ouders bij het opvoedingsproject van
de school, het uitwisselen van informatie over het
welbevinden en de vorderingen van de leerling.
Het onderhouden van een goede relatie met de
ouders is hierbij een voorwaardelijke factor, niet in
het minst omwille van de leerling als persoon. Een
goed begrip door de leraar vraagt kennis van de
achtergrond van de leerling.
De rol van de leraar als partner van ouders/verzorgers
wordt weliswaar al lang beklemtoond, maar
kreeg de laatste jaren extra aandacht omwille van
resultaten van onderzoek naar effectieve scholen
(Van Petegem, 1998). Tegelijk toont onderzoek aan
dat de pedagogische verwachtingen van ouders
– om erg uiteenlopende redenen overigens – ten
aanzien van leraren toenemen (Elchardus e.a.,
1999), maar tegelijk blijkt dat een goede relatie
met de ouders ook het welbevinden van de leraar
verhoogt (Aelterman e.a., 2003; Van Petegem,
2002).
Op het vlak van kennis leren aspirant-leraren
maatschappelijke tendensen verkennen die de
pedagogische uitdaging voor ouders en leraren
bepaalt. In dat verband leren zij eindtermen/
ontwikkelingsdoelen en leerplannen enerzijds en
schoolwerkplan en pedagogisch project anderzijds
in een correcte relatie ten opzichte van elkaar
plaatsen. Zij leren welke effecten een positieve
ondersteuning van ouders en een goed contact
tussen ouders en leraar hebben op het leertraject
van leerlingen. Via lectuur, getuigenissen en
participatie in buurtwerk en schoolopbouwwerkprojecten
leren aspirant-leraren dit ook herkennen
in de aandacht voor kinderen uit niet-traditionele,
kansarme of allochtone gezinnen. De studenten
krijgen basisinformatie en worden opgeroepen
rekening te houden met de verschillende sociale
en culturele realiteiten van ouders en verzorgers,
met verschillende opvoedingsstijlen en taalregisters
van ouders, met verschillende gezinssituaties
zoals alleenstaande ouders, nieuw samengestelde
gezinnen, kansarme gezinnen, mondige en nietmondige
ouders, allochtone ouders, enzovoort.
Kortom, aspirant-leraren leren begrijpen dat een
goede relatie tussen ouders en school tot een veilige
leersituatie voor kinderen en jongeren leidt en
als zodanig een positieve invloed op het schoolsucces
van kinderen en jongeren kan hebben.
De lerarenopleidingen leren hun studenten
dat partnerschap met ouders een attitude van
gedeelde verantwoordelijkheid en een bereidheid
om samen te werken impliceert. Dat betekent dat
studenten in de lerarenopleiding de verantwoordelijkheid
van ouders/verzorgers erkennen, hun
grenzen leren trekken in hun eigen opvoedend
handelen en leren met ouders/verzorgers op een
gepaste manier om te gaan met de bedoeling de
kloof tussen school en thuismilieu te verkleinen.
Aspirant-leraren leren dat de relatie met ouders/
verzorgers ook een meer structurele dimensie
heeft via ouderverenigingen (informele structuur)
en ouderraad/schoolraad/participatieraad (for-
51