Een nieuw profiel voor de leraar kleuteronderwijs en - Vakgroep ...

2.4 Typefunctie 4:
de leraar als organisator
De leraar kan:
✓ voor de leraar kleuteronderwijs: een gestructureerd
speel-, leerklimaat bevorderen; voor
de leraar lager onderwijs: een gestructureerd
werkklimaat bevorderen;
✓ voor de leraar kleuteronderwijs: een kindgericht
dagverloop creëren dat past in een korte-
en langetermijnplanning; voor de leraar
lager onderwijs: een soepel en efficiënt les- en
dagverloop creëren dat past in een korte- en
langetermijnplanning;
✓ op correcte wijze administratieve taken uitvoeren;
✓ een stimulerende en werkbare leefruimteruimte/klasruimte
(*) creëren, rekening houdend
met de veiligheid van de kinderen.
(*) voor de leraar lager onderwijs
Aandacht besteden aan de opdracht van de leraar
als organisator is geen overbodige luxe. Een
gezagsvolle relatie opbouwen met kinderen, orde
houden, kinderen op boeiende wijze motiveren
en omgaan met individuele verschillen worden
door beginnende leraren ervaren als de grootste
uitdagingen en struikelblokken. Voor de lerarenopleidingen
is het daarom van belang de aspirantleraren
enerzijds inzicht bij te brengen in de aard
en het functioneren van de klas als organisatie en
anderzijds vaardigheden aan te leren in effectief
klasmanagement. Een goed klasmanagement kan
niet alleen bijdragen tot het voorkomen van ordeproblemen
maar is ook gericht op het organiseren
van een positief speel- en werkklimaat.
De lerarenopleidingen besteden dus niet alleen
aandacht aan het bijbrengen van relationele
vaardigheden, vakinhoudelijke deskundigheid
en didactische vaardigheden, maar zij maken de
studenten ook bekwaam in een aantal belangrijke
competenties op het vlak van klasbeheer en klasorganisatie.
2.4.1 Klasbeheer en klasorganisatie
Gedragsmanagement is gericht op het houden van
orde in de klas. De lerarenopleidingen vestigen
er de aandacht op dat de manier waarop een klas
als groep evolueert niet alleen afhangt van de
kenmerken van bepaalde kinderen of groepjes,
maar ook bepaald wordt door de manier waarop
de leraar in de klas leiding neemt en omgaat met
ongewenst of storend gedrag. Met het oog op het
houden van orde en het realiseren van een positief
leefklimaat leren de aspirant-leraren maatregelen
nemen die bevorderend zijn voor het spel- en werkgedrag
van de kinderen.
Een getuigenis en reflectie van een student
rond klasmanagement
Studenten leren in hun lerarenopleiding
doelgericht observeren en reflecteren met
de bedoeling hun eigen functioneren levenslang
bij te sturen. Tijdens de stage wordt een
studente geconfronteerd met een erg drukke
en moeilijke klas. Nadat ze enkele malen op
een vriendelijke manier de kinderen tot de
orde roept, zonder enig resultaat, verliest ze
haar geduld. Ze verheft haar stem, zegt zo’n
gedrag niet te kunnen rijmen met het feit dat
de kinderen in het vijfde leerjaar zitten, dat
ze geen respect ervaart van hen, noch voor
zichzelf als persoon, noch voor het materiaal
van de school en van zichzelf, dat de kinderen
te groot worden om nog als kleine kinderen
behandeld te moeten worden en dat ze verwacht
dat ze nu zelf hun verantwoordelijkheid
gaan opnemen.
De kinderen luisteren met open mond. De
studente hervindt haar kalmte en legt uit
wat haar probleem is en wat ze van de kinderen
verwacht. De stage verliep verder veel
rustiger, er werden afspraken gemaakt rond
structuur waaraan de kinderen zich meestal
hielden. De studente vroeg zich af wat het
alternatief was voor haar onbeheerste uitval.
Moest ze van bij het begin meer structuur bieden,
maar trapte ze dan niet opnieuw in de
val waarbij de kinderen alle verantwoordelijkheid
voor hun eigen gedrag werd ontnomen?
39