ram213-beschermingsprogramma-archeologie-2013

99
—
3. De volgende fase is te plaatsen in de middenijzertijd.
Deze fase is teruggevonden zowel in
de wallen als in de veldjes en kenmerkt zich
door de aanwezigheid van grote fragmenten
houtskool. Onderzoek heeft uitgewezen dat
het voornamelijk afkomstig is van hout en
derhalve wijst op het afbranden van kleine
boompjes en struiken. Dit duidt op een relatief
traag omslagstelsel waarbij landbouwgronden
gedurende lange tijd braak liggen.
Door deze regelmatig terugkerende praktijk
van kaalbranden zijn geen pollen bewaard gebleven
die kunnen aangeven wat er gedurende
deze periode is verbouwd.
4. Deze fase wordt in twee subfasen ingedeeld:
4a en 4b.
a. De eerste subfase, gedurende de late ijzertijd-vroeg-Romeinse
tijd, vertoont relatief
grote hoeveelheden pollen en slechts zeer
geringe hoeveelheden fijn houtskool. Dit
wijst erop dat het schoonbranden van
braakliggende akkers minder heftig was en
minder vaak voorkwam dan in de voorgaande
periode. Waarschijnlijk heeft dit te
maken met het korter braak laten liggen
van de akkers, zodat boompjes en struiken
niet de kans hadden om zich te ontwikkelen.
De concentratie van graspollen is mogelijk
te verklaren uit het gebruik van de
veldjes als weidegronden. Verder is pollen
van rogge aangetroffen.
b. De tweede subfase, gedurende de vroeg-
Romeinse tijd, vertoont een sterke intensivering
van het gebruik van het raatakkercomplex.
Zo zijn sterk verhoogde
concentraties van organisch materiaal aangetroffen.
Dit bestaat voornamelijk uit humus
afkomstig van vruchtbare gronden die
elders moeten hebben gelegen. Ook zijn
sterk verhoogde concentraties fosfaten
aangetroffen in het niveau dat bij deze fase
behoort. Dit wijst op een systeem van bemesting
dat lijkt op het uit de middeleeuwen
bekende systeem van potstalbemesting.
Het is opmerkelijk dat deze fase slechts
is terug te vinden in het wallichaam van het
akkercompex. Het is dan ook waarschijnlijk
dat, zoals al eerder is verondersteld, in de
laatste gebruiksfasen de wallen werden gecultiveerd
en niet meer de veldjes zelf. De
wallen waren in deze fase breed genoeg,
ongeveer 8 tot 12 m. De veldjes daarentegen
waren door het proces van leegruimen
steeds lager komen te liggen, waardoor ze
snel te nat werden om ze nog te bewerken.
5. Het einde van het gebruik van het raatakkercomplex
valt in de laat-Romeinse tijd. Ook het
niveau dat bij deze fase hoort, is alleen aangetroffen
in de wal. Dit niveau vertoont een
minder intensief gebruik voor landbouwwerkzaamheden.
Hierna werd het akkercomplex verlaten en voltrok
zich in de bodem een proces van podzolering.
Het gebied veranderde in een groot heideveld,
zoals we dat tegenwoordig nog kennen.
8.3 Conclusies en waardering
8.3.1 Waardering
Het raatakkercomplex is te beschouwen als een
uitsnede uit een intensief gebruikt cultuurlandschap
dat een gelaagd verleden herbergt. In het
aan te wijzen terrein staan sporen van bewonen,
begraven en beakkeren uit de late prehistorie
centraal (de periode van het laatneolithicum tot
aan de ijzertijd), maar het bodemarchief bevat
ook oudere én jongere overblijfselen (vanaf het
laatpaleoliticum tot in de Romeinse tijd).
Het fysiek gave raatakkercomplex vormt de basis
voor deze aanwijzing.
Op basis van de gebundelde resultaten van alle
voorgaande onderzoeken is de vindplaats gewaardeerd
volgens de normen van de KNA
(tabel 8.1).
Beleving
De wallichamen zijn in het open heidelandschap
ongemarkeerd goed zichtbaar. Een deel is in het
recente verleden opgehoogd en gerestaureerd.
Op het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN)
is het rasterpatroon goed herkenbaar, hoewel
het proefsleuvenonderzoek door de RCE heeft
aangetoond dat het onderzochte perceel een
keer is omgeploegd tot een diepte van 50 cm.
Fysieke kwaliteit
Deze is hoog. De wallichamen zijn goed zichtbaar
en intact. Onder de wallen zijn de prehistorische
akkerlagen nog aanwezig. Hierin is het
stuifmeel bewaard gebleven. Het bodemprofiel
is intact.123
Er zijn nederzettingssporen aanwezig, in ieder
123 Het deel van de raatakker dat in de
huidige akker ligt wordt vanwege de lage
fysieke niet opgenomen in het te
beschermen areaal.