ram213-beschermingsprogramma-archeologie-2013

78
—
98 Deze paragraaf is gebaseerd op
Raemaekers et al. in voorbereiding.
99 Peeters 2007; Smit 2010.
100 Ten Anscher 2012; Raemaekers et al. in
voorbereiding.
101 Raemaekers 2011.
de vindplaats.98 Dit onderzoek bestond uit een
booronderzoek teneinde het Pleistocene landschap
verder in kaart te brengen en het graven
van een proefputje van 6 x 6 m (maaiveldniveau)
en 3 x 3 m ter hoogte van het archeologische niveau
(circa 2,5 m -mv).
Op basis van het booronderzoek was men niet in
staat de begrenzing van de site vast te stellen,
een fenomeen dat zich vaker voordoet bij vindplaatsen
uit de vroege prehistorie.99 Op basis van
de dichtheid van de vondsten is wel een aantal
opmerkingen mogelijk met betrekking tot de
omvang. Naar het oosten en noorden toe neemt
de dichtheid van de vondsten namelijk af; zij is
het hoogst in het zuidwestelijke deel van het onderzoeksgebied.
Dit is tevens de plek waar de
Pleistocene opduiking het hoogst ligt. Ook het
midden van het onderzochte gebied kent een
hoge vondstdichtheid. Toch kan men niet spreken
van een offsitesituatie in de delen van het
onderzoeksgebied waar de vondstconcentraties
lager zijn. Daarvoor is het aantal vondsten toch
te hoog. Mogelijk is de site in het zuidwesten en
midden het best bewaard gebleven. In deze gebieden
werden ook meer scherven en botmateriaal
aangetroffen. De scherven hadden een rode
kleur aan het oppervlak (oxiderend gebakken),
wat wijst op een niet verweerd oppervlak van
deze scherven.
Bij het onderzoek werden veel aardewerkscherven
gevonden. Het materiaal lijkt in grote lijnen
erg op wat er tijdens de onderzoekscampagne in
2000 is gevonden. Op basis van de recentelijk
gepubliceerde studie over de vindplaats P14-
Schokland in de Noordoostpolder kan het aardewerkmateriaal
beter worden geduid dan in
2000 en 2005.100 Het in Wetsingermaar gevonden
aardewerk lijkt sterk op het aardewerk behorende
bij een vroege fase van de trechterbekercultuur
(pre-Drouwenfase). Vergelijkbaar
aardewerk is recentelijk eveneens aangetroffen
in de omgeving van Swifterbant.101
Het vuursteenmateriaal is afkomstig uit de omgeving
en is waarschijnlijk ter plekke uit de keileem
gewonnen. Geïmporteerde vuursteen is
niet aangetroffen. Het meeste materiaal bestond
uit resten van vuursteenbewerking. 23 objecten
zijn artefacten, zoals schrapers en boren
en transversale pijlpunten. Het materiaal in
Wetsingermaar lijkt vooralsnog goed aan te sluiten
bij artefacten die bekend zijn van de trechterbekercultuur.
Tijdens het onderzoek in 2005 is ook botmateriaal
gevonden. Het bot is weliswaar gefragmenteerd,
maar omdat zowel verbrand als onverbrand
bot aanwezig is, geeft dit aan dat het
archeologische niveau goed is geconserveerd. Er
zijn botten van zoogdieren, vogels en vissen
aangetroffen. Het feit dat ook vogel- en visbotten
aanwezig zijn, is eveneens een indicatie voor
een goede conservering. De gefragmenteerde
aard wijst erop dat het materiaal afkomstig is uit
een nederzettingscontext waarbij botafval is
vertrapt en verspreid over het nederzettingsterrein.
Analyse van het botmateriaal wijst uit dat
de bewoners van het gebied gedomesticeerde
varkens en koeien hielden. Ze jaagden op hermelijn
(vanwege het bont) en eend; daarnaast
visten zij op platvissen, een activiteit die ook bekend
is van jongere neolithische vindplaatsen
langs de West-Nederlandse kust.
Uit het homogene karakter van de vondsten valt
mogelijk op te maken dat de bewoningsperiode
relatief kort is geweest, ten hoogste een paar
eeuwen. Een dergelijk gebruik kennen we (behalve
van de lineairbandkeramiekcultuur in
Zuid-Nederland (vroegneolithicum) en
Schipluiden in Zuid-Holland) in Nederland niet
en is zeker voor het Noord-Nederlandse neolithicum
bijzonder.
Het exacte karakter van de site het in
Wetsingermaar blijft onduidelijk. Tot nu toe is de
begrenzing van de site niet aangetroffen, maar
het is goed mogelijk dat de site een groot areaal
besloeg en dat op verschillende plekken meerdere
activiteiten zijn uitgevoerd. Op basis van de
gegevens die tot op heden zijn verzameld, is de
interpretatie als nederzetting de meest waarschijnlijke.
De vuursteen die is gevonden, is
waarschijnlijk ter plaatse uit de dagzomende
keileem gewonnen; het aardewerk is gemaakt
uit klei die uit de regio afkomstig is. Uit het botmateriaal
kan worden opgemaakt dat de bewoners
niet alleen jaagden en visten, maar dat ze
ook een veestapel hielden.
Kortom: de vondsten van Wetsingermaar lijken
te dateren in de periode van de vroege trechterbekercultuur
(pre-Drouwenfase). Het feit dat de
vondsten van Wetsingermaar dateren uit de
overgangsperiode tussen de Swifterbant- en
trechterbekercultuur maakt de nederzetting zeer
speciaal.
De onderzoeken in 2000 en 2005 hebben nog
niet geleid tot een begrenzing van de site. De
grenzen aan de zuidzijde zijn niet bepaald (hier
bevatten veel boringen nog veel indicatoren).