ram213-beschermingsprogramma-archeologie-2013

205
—
Afb. 19.3 Fantasie of werkelijkheid? De stad Reimerswaal voor (onder) en na (boven) de grote stormvloeden. Gravure
uit de Nieuwe Cronyk van Zeeland van Mattheus Smallegange, uitgegeven in 1700 (Wikipedia).
rijke handelspositie en was een van de aanzienlijkste
havens in de regio. Voor een groot deel
was dat te danken aan de ligging aan de
Oosterschelde, destijds de belangrijkste aftakking
van de Schelde. De voornaamste handelswaar
was meekrap, waaruit een rode kleurstof
werd gewonnen, die bestemd was voor de
Vlaamse markt.
In de loop van de zestiende eeuw werd
Reimerswaal in toenemende mate kwetsbaar
voor overstromingen. Door zoutwinning in de
vorm van moernering was de bodem rondom de
stad veel lager komen te liggen. In 1530 werd de
streek op Sint-Felix (zaterdag 5 november) geteisterd
door een enorme stormvloed. Een groot
deel van het omliggende land ging verloren.
Door enkele nieuwe vloeden kwam het niet tot
herbedijking en in 1532 werd de stad voorgoed
afgesneden van Zuid-Beveland. Met het krimpende
achterland verdween ook de handelswaar
(zout, meekrab) en er ontstond een economische
crisis; handel en nijverheid liepen snel terug.
De stormvloeden bleven echter komen. In
1555 brak de laatste dijk rond Reimerswaal door
en drong het water op tot aan de stadsmuren. In
1557 smeet een nieuwe vloed de stadsmuren en
-poorten omver en gingen veel huizen verloren.
Onder meer het stadhuis en de kerken stortten
in. Wat nog resteerde, werd in 1573 door de geuzen
platgebrand. Daarna lag de stad er drie jaar
verlaten bij. De stadsplattegrond was een decennium
eerder (circa 1565) in kaart gebracht
door Jacob van Deventer (afb. 19.2). De afmetingen
bedragen circa 750 x 630 m.
Aan het begin van de zeventiende eeuw was het
ooit welvarende Reimerswaal gereduceerd tot
een dorp van enkele bouwvallige huizen. Toen er
in 1631 duizenden Spaanse krijgsgevangen werden
gehuisvest, gaven ook de laatste bewoners
het op en vertrokken zij. In 1634 verkochten de
Staten van Zeeland de restanten van de huizen
en wallen. Aan het eind van de zeventiende
eeuw resteerde nog slechts een klein eiland met
enkele ruïnes, dat uiteindelijk in de golven verdween.
Op een gravure in de in 1700 uitgegeven
Nieuwe cronyk van Zeeland staat Reimerswaal in
welstand en in vervallen toestand afgebeeld
(afb. 19.3). De onderste plaat toont de stad met