ram213-beschermingsprogramma-archeologie-2013

160
—
geweest, in de eerste en de derde eeuw.186
Tijdens een tweedaagse duikverkenning in 1993
door het duikteam van de Afdeling Archeologie
Onderwater (de toenmalige ROB/NISA) werd een
balkenframe aangetroffen en werd vastgesteld
dat er nog steeds palen en stenen op de
Maasbodem lagen.187 De onderzoekers typeerden
de toestand van de ‘zeer verrommelde’
vindplaats als zorgwekkend.188 In 1998 voerde de
Landelijke Werkgroep Archeologie Onderwater
in anderhalve dag een duikverkenning uit.189
Weer werd de aanwezigheid van palen en stenen
vastgesteld. Tevens werd geconstateerd dat
sprake was van erosie.190
Om de precieze aard, omvang, datering en conservering
van de resten van de Romeinse brug
vast te stellen en de mate van bedreiging te bepalen
heeft ROB/NISA in 1999 en 2000 een
waardestellend duikonderzoek uitgevoerd.191
Ongeveer 1500 m2 is verkend, waarvan grofweg
1000 m2 dagzomende resten bevatten en 500
m2 geen resten van betekenis opleverden.192 De
verkenning wees uit dat ten noorden en zuiden
van de verkende zone geen resten meer aanwezig
waren. Ten oosten van het onderzoeksgebied,
in de vaargeul, werden afgezien van wat
paalstompjes geen resten waargenomen. Een
korte verkenning ten westen van het onderzoeksgebied
leverde wel houtwerk en stenen op.
Het totale gebied met brugresten werd op
3000 m2 geschat.
Tijdens dit onderzoek werden 34 losse vondsten
geborgen, waaronder spijkers, krammen, paalschoenen,
dakpanfragmenten, hout, steen (onder
meer een fragment van een grafsteen), kalkmortel
en botmateriaal. Er werden zowel resten
van funderingspalen (in situ) aangetroffen als
resten van de opbouw van de brug. Het aangetroffen
balkenframe was ongeveer 14 x 7,5 m
groot. Het materiaal duidde op in ieder geval
drie houten pijlers (eerste, tweede en vierde
eeuw) en waarschijnlijk één stenen pijler en,
naast losse concentraties kalksteenblokken en
balkenstructuren, de mogelijke resten van twee
omgevallen pijlerwanden.193
De resten van de Romeinse brug liggen op gemiddeld
3 tot 4 m diepte ten opzichte van de
waterspiegel. Het gebied met resten van de brug
beslaat een oppervlakte van naar verwachting
3000 m2. De in 1999/2000 gedocumenteerde
resten hadden een omvang van circa 1000 m2,
maar ook in de richting van de westelijke oever
186 Panhuysen 1996, 25.
187 Archisnummer 32623: verkenning
176.777/317.650 (centrale RDcoördinaten
). De geografische ligging
en verbanden konden in 1992-1993
vanwege het korte tijdsbestek van het
onderzoek slechts bij benadering
worden vastgesteld.
188 Goudswaard 1993.
189 Tussen kilometerraai 13.030-13.070, tot
90 m uit westoever.
190 Van den Besselaar 1998.
191 Archisnummer 410917: waardestellend
onderzoek tussen kilometerraai 13030
en 13070 tot 90 m uit de westoever is
1500 m2 verkend, diepteligging sporen/
vondst(lag)en: gemiddeld 3 tot 4 m
onder de waterspiegel.
192 Vos 2004, 13-27.
193 Een andere mogelijkheid is dat het
resten van een kofferdam betreft.
Afb. 14.3 De Maasbodem en de resten van de brug die daarboven uitsteken (side sonar scan over oppervlak van
150x150 m: Vos 2004).