ram213-beschermingsprogramma-archeologie-2013

150
—
169 Van der Valk 1996.
de diepteligging en de afdekking met veen en
klei zonder eenduidige aanwijzingen voor verspoeling
en latere bodemverstoringen.
De westelijke strandwal/duin is in de raaien B-B’,
E-E’ en D-D’ eveneens intact. Waar deze aan het
oppervlak komt, is de top waarschijnlijk niet
meer aanwezig. Ook een smal zandlensje op
veen in boring 10 duidt op een verstuiving.
Duidelijke zandopduikingen en verstuivingen op
het veen zoals Grontmij die heeft vastgesteld,
zijn in dit booronderzoek nauwelijks gevonden.
Mogelijk is opgebracht zand, dat in ons onderzoek
is aangetroffen in de boringen 21, 26 en 29,
door Grontmij geïnterpreteerd als Oud Duinzand.
Wij interpreteren deze fenomenen als
dichtgegooide sloten. Ook de aanwezigheid van
kokkels en strandschelpen in dit zand wijst op
een postmoderne ouderdom.
3. Wat is het afdekkende materiaal en de aard van de
overgang vanaf de strandwal en de strandvlakte?
De lager gelegen delen van beide strandwallen
en de strandvlaktes zijn afgedekt door een dun
laagje mariene klei, samenhangend met de laatste
fase waarin het landschap in contact stond
met de zee. Hierboven is in de meeste gevallen
een dik pakket veen aanwezig dat voortkomt uit
de vernatting als gevolg van een stijgend grondwaterpeil
en (indirect) een stijgende zeespiegel.
In dit veenpakket komen dunne oxidatiehorizonten
voor, die wijzen op een stilstand in de
aangroei van veen en op de sterfte van planten
ter plaatse. De vastgestelde overgangen tussen
zand en bovenliggend materiaal zijn in de meeste
gevallen als geleidelijk te omschrijven.
De 14C-dateringen laten zien dat het gebied na
vorming rond 5000 BP geruime tijd open heeft
gelegen en in contact stond met zee, totdat in de
periode tussen het laatneolithicum en de vroege
bronstijd veen begon te vormen op de mariene
kleiafzettingen en op de strandvlakte en strandwallen.169
Ten slotte is een groot deel van het onderzoeksgebied
bedekt met een pakket klei, dat samen
kan hangen met overstromingen van het veengebied
vanuit het IJ.
4. Wat is de landschappelijke ontwikkeling van het
onderzoeksgebied, gelet op de vorming van de
strandwal, de strandvlakte, veenvorming en
overstuiving?
De landschappelijke ontwikkeling van het onderzoeksgebied
wordt gekenmerkt door de aanwezigheid
van een oostelijk gelegen strandwal en
een strandvlakte ten westen daarvan. Deze
strandvlakte kent een groot reliëf. Ten westen
van de strandwal is uit een dergelijk reliëf een
nieuwe strandwal ontstaan, die door windwerking
spoedig de vorm van een laag duin heeft
aangenomen. In de tussengelegen strandvlakte
ontstond daarnaast gedurende korte tijd eveneens
een laag duin. Dit duin raakte, door de stijging
van de zeespiegel en de daaraan gerelateerde
stijging van de grondwaterspiegel, overgroeid
door veen, net als een groot gedeelte van het
westelijke duin. De meeste overstuiving vond
direct na de vorming van de strandwal plaats,
getuige de grote mate van ontkalking van de bodem
en de hoogte van de westelijke strandwal/
duin. Tijdens de ontwikkeling van het veen heeft
slechts een beperkt aantal overstuivingen
plaatsgevonden. Vermoedelijk was afdekking
van het veen door klei het gevolg van een overstroming
van het IJ. Op de top van de oostelijke
strandwal is deze kleilaag alleen in het noorden
van het onderzoeksgebied aanwezig.
5. Zijn er aanwijzingen voor erosie van de top van de
strandwal, de strandvlakte of de Oude Duinen?
Er zijn nagenoeg geen aanwijzingen voor natuurlijke
erosie van de strandvlakte en de top van de
westelijke strandwal. Een uitzondering vormt de
top in het zuidelijke deel van het onderzoeksgebied,
waar deze aan het maaiveld komt en er
mogelijk erosie kan hebben plaatsgevonden als
gevolg van menselijk grondgebruik en afgravingen
in recentere perioden.
Ook zijn er aanwijzingen voor de erosie van de
top van de strandwal van Spaarnwoude (oostelijke
strandwal in het onderzoeksgebied). Hier is
in de top van enkele boringen gewoelde grond
aanwezig met daarin duinzand vermengd met
sediment van het afdekkende pakket.
6. Zo ja, waardoor heeft dit plaatsgevonden?
De top van de strandwal van Spaarnwoude is op
plaatsen vergraven en in recente perioden gebruikt
voor bewoning en transport (Liewegje).
7. Kan de erosie van invloed zijn geweest op de
gaafheid van archeologische resten?
Door erosie van de top van de strandwal van
Spaarnwoude zijn prehistorische bewoningssporen
plaatselijk vermoedelijk niet meer te verwachten.
Dieper aangelegde sporen kunnen wel
nog worden aangetroffen.