ram213-beschermingsprogramma-archeologie-2013

14
—
Nederzettingen en
landschappen uit de
vroege prehistorie
9 Zie onder andere Peeters 2007;
Smit 2010; Rensink & Peeters 2004.
10 Zie onder andere Peeters 2007;
Smit 2010.
Een kenmerkend aspect van de archeologische
neerslag uit de (vroege) prehistorie is de duidelijke
associatie met het toenmalige landschap. Er
lijkt een duidelijk verband te bestaan tussen
deze vindplaatsen op (Pleistocene) opduikingen
en lage delen in het landschap (gradiëntzones).9
De meeste vondsten liggen geconcentreerd op
landschappelijk markante locaties (zoals zandruggen,
rivierduinen, kreekruggen etc.), waar
mensen in het verleden woonden en verschillende
activiteiten verrichtten. Dit neemt niet
weg dat ook in andere delen van het landschap
activiteiten zijn ontplooid. Deze zijn echter in
ons bodemarchief niet altijd duidelijk herkenbaar.10
Zo worden in voormalige waterlopen of
watervoerende depressies als pingo’s, vennen
en beekdalen soms vondsten gedaan die inzicht
bieden in gebruik van deze delen van het voormalige
landschap. Daarnaast is op deze locaties
de mogelijkheid aanwezig dat paleo-ecologisch
materiaal bewaard is gebleven, wat inzicht kan
bieden in het gebruik, maar ook in de aard van
het prehistorische landschap.
Op basis van het uitgevoerde onderzoek is het
vaak niet mogelijk op bijvoorbeeld een dekzandrug
een scherp begrensde clustering van
vondsten aan te geven. Er is duidelijk sprake
van een strooiing van vondsten verspreid over
deze ruggen of andere markante hoogtes.
De kans is daarom groot dat ook op de overige
delen van dergelijke opduikingen vondsten en
sporen uit de vroege prehistorie aanwezig zijn,
die niet altijd met regulier inventariserend onderzoek
te vinden zijn. Bij de bepaling van de
omvang van te beschermen terreinen is het
daarom noodzakelijk om naast fysieke kwaliteit
en inhoudelijke zeldzaamheid van de aangetroffen
vondsten en sporen ook de de
karakteristieken van de ondergrond mee te
laten wegen.
Op deze wijze worden representatieve delen van
(al dan niet afgedekte) prehistorische landschappen
planmatig beschermd en behouden voor de
toekomst. In de onderstaande beschrijvingen is
bovenstaande werkwijze met betrekking tot de
begrenzing van monumenten gevolgd.