ram213-beschermingsprogramma-archeologie-2013

140
—
147 De Raaf 1953.
148 Poldermans 1985, 58-59.
149 Numan & Poldermans 1987.
150 0.87ZUIP op afb. 13.2; Poldermans 1987;
Bosman in Roos 2009; Beets & De Groot
1988.
151 Bakels 1997, 2000.
152 Bakels 2000; Alkemade, Bakels &
Vermeeren 1991.
153 0.88LIEW op afb. 13.2; Jacobs 1997.
154 Ongepubliceerd dagrapport; 0.96LIEW
op afb. 13.2.
155 0.87LIEW op afb. 13.2; Jacobs 1997, 6;
ibidem, afb. 3; voor de boorstaten zie
Norde & Van der Roest 2005.
156 Ongepubliceerd dagrapport 0.98ZUP op
afb. 13.2.
157 Norde & Van der Roest 2005.
13.2.2 Archeologische en historische
context
De regio rond het onderzoeksgebied kent een
korte onderzoekstraditie. Uit een kuil op de westelijke
oever van de Haarlemmerliede was in
1953 een aanzienlijke hoeveelheid (Inheems)
Romeins en middeleeuws aardewerk tevoorschijn
gekomen.147 Het Romeinse vondstmateriaal
was afgedekt met een mariene kleilaag
waarop een laatmiddeleeuwse vondstconcentratie
werd waargenomen. De vindplaats is op
grond van deze waarneming gekwalificeerd als
terrein van hoge archeologische waarde
(Archismonumentnr. 5836).
Vanaf de jaren tachtig van de twintigste eeuw zijn
in het onderzoekgebied en de omgeving ervan
– plaatselijk bekend als de Zuiderpolder en de
Veerpolder – bij veldkarteringen, geofysisch prospectieonderzoek,
booronderzoeken en opgravingen
verscheidene vindplaatsen aangetroffen.
In de Zuiderpolder heeft de Archeologische
Werkgroep Haarlem in de periode 1983-1986 enkele
veldkarteringen en booronderzoeken verricht.
Een vindplaats met laatmiddeleeuws
vondstmateriaal is vervolgens door middel van
proefsleuven onderzocht.148
In 1986 zijn bij graafwerkzaamheden in het zuidoostelijke
deel van de Zuiderpolder, iets ten zuiden
van het onderzoeksgebied, door de werkgroep
waarnemingen verricht. In een 2 ha groot
plangebied waar nieuwbouw zou worden gerealiseerd,
zijn in samenwerking met de gemeente
Haarlem boringen verricht. Dit onderzoek leverde
aanwijzingen op voor bewoningssporen uit
de bronstijd.149 Een aanvullend geofysisch onderzoek
door middel van grondradar kon echter
op dat moment geen verder uitsluitsel geven.
De gemeente Haarlem heeft vervolgens in 1987
en 1988 opgravingen uitgevoerd. Het gravend
onderzoek, op een smalle zandrug westelijk van
de grote oudste strandwal van Heemstede-
Spaarnwoude, bracht vele prehistorische sporen
uit het neolithicum (vuurstenen gereedschap,
greppels en paalgaten) en de bronstijd (akkeren
ploegsporen en bewoningssporen) aan het
licht.150
Daarnaast heeft C. Bakels (Universiteit Leiden)
ten tijde van het onderzoek in de Zuiderpolder in
1987 een boring gezet ten westen van de opgravingslocatie.
De inhoud van deze boring is pollenanalytisch
onderzocht en de resultaten zijn
vergeleken met die van het botanisch onderzoek
van de opgraving.151 Uit deze vergelijking blijkt
dat de akkers die tijdens de opgraving konden
worden aangetoond en die ook botanische resten
bevatten, geen duidelijk signaal achterlieten
in het pollendiagram in het veen (in tegenstelling
tot wat kon worden verwacht, door de verstuiving
van pollen van graansoorten of akkeronkruiden).
Blijkbaar is er een meer
genuanceerd beeld van menselijk ingrijpen,
beakkering van het landschap en ontwikkeling
van de vegetatie noodzakelijk.152
In 1988 is daarnaast op de strandwal van
Heemstede-Spaarnwoude, ter plaatse van
Liewegje 30, een opgraving door de gemeente
Haarlem uitgevoerd. Hierbij zijn akkersporen uit
de late bronstijd en greppels uit de ijzertijd aangetroffen.153
In 1996 heeft de gemeente Haarlem ten oosten
van het onderzoeksgebied ter hoogte van
Liewegje 6 een klein booronderzoek uitgevoerd.
Hieruit kwam naar voren dat de top van de
strandwal van Heemstede-Spaarnwoude in oostelijke
richting over het veen is uitgewaaid, en
dat de flank van de strandwal daar op grote
diepte zit.154
In het onderzoeksgebied zelf is een aantal booronderzoeken
uitgevoerd. Deze boringen zijn niet
ingemeten ten opzichte van NAP en zijn daarom
lastig te interpreteren. In 1987 heeft de gemeente
Haarlem op de oostelijke strandwal, voorafgaand
aan het beplanten van een bosperceel, boringen
gezet. Een groot deel van de strandwal bleek ongestoord
in de bodem aanwezig te zijn. Op 20 cm
diepte onder het maaiveld (-mv) is hierbij een
cultuurlaag aangetroffen die door de onderzoekers
in de late bronstijd werd gedateerd.155
Ter plekke van een in te richten woonwagenkamp
in de Zuiderpolder heeft de gemeente
Haarlem in 1998, voorafgaand aan de aanleg van
de riolering, een booronderzoek uitgevoerd. Het
maaiveld ligt op deze locatie op 1,30-1,35 m
-NAP. Hierbij is op minimaal 50-60 cm -mv de
top van de westelijke strandwal aangetroffen.156
In 2005 heeft Grontmij B.V. in het kader van de
geplande aanleg van een voetbalstadion door
middel van boringen een inventariserend veldonderzoek
uitgevoerd.157 Over een groot deel van
het onderzoeksgebied zijn boringen gezet tot 1 m
diepte. Vanwege deze geringe diepte is het lastig
de gegevens te interpreteren. In verschillende
boringen werd zand waargenomen. Het is geïn­