ram213-beschermingsprogramma-archeologie-2013

67
—
AMK-terrein 20G-001:
Archismonumentnr. 1696
AMK-terrein 20G-002:
Archismonumentnr. 1697
Toponiem
Swifterbant S51
Toponiem
Swifterbant S2
Kaartblad
20G
Kaartblad
20G
Gemeente
Lelystad
Gemeente
Dronten
Centrumcoördinaat 167.553/511.117
Centrumcoördinaat 168.130/510.737
Oppervlakte
19,5 ha
Oppervlakte
20,7 ha
Grondgebruik
bos/grasland
Grondgebruik
bos/grasland
Complextype
nederzetting
Complextype
nederzetting, grafveld
Periode
Cultuur
vroegneolithicum
B-middenneolithicum A
Swifterbantcultuur
Periode
Cultuur
vroegneolithicum
B-middenneolithicum A
(laatneolithicum B-vroege bronstijd)
Swifterbantcultuur
AMK-terrein 20G-004:
Archismonumentnr. 1699
Toponiem
Kaartblad
Gemeente
Swifterbant S3, S4, S5, S6 en S31
20G
Dronten
Centrumcoördinaat 168.273/510.175
Oppervlakte
Grondgebruik
Complextype
Periode
Cultuur
12,8 ha
agrarisch: akker
nederzetting, akkercomplex
(begraving)
vroegneolithicum
B-middenneolithicum A
Swifterbantcultuur
onderzoek zijn ook twee 14C-dateringen verricht
waarmee de resten in Swifterbant voor het eerst
absoluut werden gedateerd. De uitkomsten van
deze dateringen liggen omstreeks 4100 v.Chr.60
Overigens heeft Raemaekers de datering aan het
skeletmateriaal recentelijk verworpen vanwege
een te grote invloed van het visreservoireffect.61
In 1971 is een plan ontwikkeld voor systematische
opgravingen van de Swifterbantsites door
verschillende onderzoeksinstituten. Het
Biologisch Archeologisch Instituut (BAI) van de
Rijksuniversiteit Groningen coördineerde de opgravingen
en verrichtte de analyse van het
archeologische, paleobotanische en archeozoölogisiche
onderzoek. Het geologische en paleogeografische
onderzoek werd uitgevoerd door
de RIJP in samenwerking met de universiteit van
Utrecht. Het fysisch-antropologische onderzoek
werd uitgevoerd door het Instituut voor
Antropobiologie van de Universtiteit Utrecht.
Later kwamen daar nog andere instituten bij: de
universiteiten van Michigan en Wisconsin voerden
in 1974 onderzoek uit op de rivierduinen
S11-13 (kavel H34) en in 1976 op S21-S23 (kavel
H46), en het Instituut voor Prae- en Protohistorie
(IPP) van de Universiteit van Amsterdam
droeg bij aan statistische analyses.
De opgravingen van het BAI op S2 startten in
1971. Deze werden voortgezet in 1975, aangezien
de opgegraven skeletten boven het grondwaterniveau
lagen en voor ernstige degradatie van het
skeletmateriaal werd gevreesd.
In 1972-1973 werd onderzoek gedaan op site S3
(kavel G43). Gedurende de opgraving verrichtte
het Instituut voor Geografie van de Universiteit
Utrecht intensief boringen op kavel G43 en aangrenzende
kavels. Uit boringen in de westoever
van een smalle verbindingsgeul (uitmondend in
de brede geul waar S2 aan gelegen is) bleek dat
er sprake was van verschillende kleine vindplaatsen.
Site S3 werd geselecteerd voor een integrale
opgraving, niet alleen omdat S3 de dikste cultuurlaag
had, maar ook omdat deze vindplaats
werd bedreigd door diepploegen.
In 1974 werd een deel onderzocht van S4, een
vindplaats gelegen op dezelfde oeverwal als S3.
De cultuurlaag van S4 is veel dunner. Op geologische
gronden wordt verondersteld dat S4 gelijktijdig
is met de laatste bewoningsfase van S3.
In 1975 werd S5, een opgravingsput dwars door
de kreek, onderzocht. S5 maakt deel uit van
vindplaats S3.
De cultuurlagen op S3 en S5 worden afgedekt
door 10 tot 20 cm dikke kleiafzettingen behorende
tot het Laagpakket van Wormer, die een
60 GrN-5443: houtskool uit cultuurlaag
5300 ± 40 BP en GrN- 5606: collageen
van skeletmateriaal 5540 ± 65 BP.
61 Raemaekers 2005.