Jaarverslag 2009 - CBF

In de ontwikkelingslanden zelf ondersteunen we burgers
en maatschappelijke organisaties die voor hun rechten
opkomen en van hun overheid goed bestuur eisen.
5.5.1 Kritische dialoog en samenwerking met de
Nederlandse overheid
Oxfam Novib spreekt de Nederlandse overheid aan op
haar beleid voor ontwikkelingssamenwerking en op beleid
dat armoedebestrijding in de weg staat. Tegelijkertijd
krijgen wij al jaren subsidie van het ministerie van
Buitenlandse Zaken. In 2009 was dat 128 miljoen euro.
Oxfam Novib meent dat de Nederlandse overheid,
ondanks teruglopend budget voor
ontwikkelingssamenwerking en toenemende
bezuinigingen, internationaal gezien op een aantal
terreinen nog steeds vooroploopt. Daar werken wij graag
samen met de betreffende ministers en ambtenaren. Dat
geldt ook voor het halen van de doelstelling om in 2015
de armoede in de wereld te halveren. Een resultaat van
dit streven is het in 2009 bereikte akkoord over de
zogenoemde Access to Medicines Index. Deze index
bevordert dat de farmaceutische industrie zich inspant
om meer en goedkopere medicijnen voor de allerarmsten
beschikbaar te stellen. Een ander resultaat is het
akkoord om wereldwijd het vrouwencondoom
beschikbaar te stellen
Daar waar het beleid van de Nederlandse overheid
armoedebestrijding echter in de weg staat, spreken wij
haar aan. In 2009 deden we dat ten aanzien van de
bezuinigingen van het ministerie van
Ontwikkelingssamenwerking op onderwijs, de positie van
Nederland bij de klimaatonderhandelingen in de
Europese Unie, het uitblijven van regelgeving op het
terrein van maatschappelijk verantwoord ondernemen en
duurzaam investeren, het duurzaam inkoopbeleid van de
overheid en het centraal stellen van de bescherming van
burgers in vredesmissies.
5.5.2 Gaat deze maïs in de pan of in de tank
De Europese Unie wil dat binnen tien jaar het verkeer voor
minstens 10 procent loopt op biobrandstof of groene
stroom in plaats van aardolie. Europa heeft echter te
weinig oog voor de effecten voor de armste mensen in
ontwikkelingslanden, constateert Oxfam Novib.
Biobrandstoffen moeten de uitstoot van CO2 en daarmee
de klimaatverandering verminderen. Maar voedselprijzen
stijgen doordat maïs, suikerriet of soja worden opgekocht
voor biobrandstof.
Bovendien worden nu grote lappen landbouwgrond in
gebruik genomen om gewassen voor biobrandstoffen te
verbouwen. Mensen worden van hun land verjaagd.
Stukken bos waarvan zij al vele generaties leven,
verdwijnen voor akkers of worden verboden gebied.
Mechanisatie bij de grootschalige teelt kost kleine
producenten en landarbeiders hun baan.
De Europese Commissie ontkent niet dat dit ‘indirecte
effecten’ heeft op voedselprijzen en landrechten van
(kleine) boeren of mensen die van het oerwoud leven.
Europa maakt echter geen haast met het bijhouden van
deze effecten. Dat gebeurt pas vanaf 2012. Nederland en
Engeland beginnen, na een lobby van Oxfam
International, wel met het bijhouden van deze effecten.
Maar Madelon Meijer van Oxfam Novib is niet tevreden.
‘De Europese Commissie was in 2009 alleen
geïnteresseerd in vermindering van CO2-uitstoot, niet in
de sociale gevolgen. Ook in Nederland moeten we
steeds ambtenaren en Kamerleden op die sociale
gevolgen wijzen.’
Er zijn grote zakelijke belangen gemoeid met de
productie van biobrandstoffen, niet alleen in bijvoorbeeld
Brazilië maar ook in Europa.
Bovendien blijkt dat (kleine) boeren die hun grond al dan
niet gedwongen afstonden voor gewassen voor
biobrandstof, ergens anders nieuwe akkers maken door
bos om te kappen of moerasgebieden te draineren. Dat
gaat gepaard met uitstoot van grote hoeveelheden CO2
en moerasgassen en dus een groter broeikaseffect.
Terwijl gekapte bomen ook geen CO2 meer opnemen uit
de atmosfeer.
Deze ‘indirect land-use change’ (ILUC) maakt dat
biobrandstoffen lang niet zo goed zijn voor het klimaat
als wordt gedacht. Daar zijn berekeningen van.
Ontwikkelingsorganisaties als Oxfam Novib en
milieuorganisaties willen dat deze nadelige effecten
worden verrekend. Maar als Europa dat zou doen, werpt
ze volgens andere landen ontoelaatbare
handelsbarrières op. Daarom ijvert Oxfam Novib voor
aanpassing van de handelsregels van de WTO op dit
punt.
62