Masterscriptie - NIP

P-E MISFIT EN INNOVATIEF WERKGEDRAG BIJ STUDENTEN. 14
prestatiesituatie gaat benaderen, interpreteren en aanpakken (e.g., Dweck, 1999;
Pintrich, 2000; Van Yperen, 2003). In de literatuur spreekt men van verschillende
doeloriëntaties, ofwel het nastreven van een mastery doeloriëntatie ofwel het nastreven
van een prestatiedoeloriëntatie. Elliot en Harackiewicz (1996) stellen vast dat
doeloriëntatie eigenlijk uit drie factoren bestaat. Naast de leerorïentatie en
prestatieoriëntatie bestaat er ook een vermijdende doeloriëntatie. Zij stellen dat het
onderscheid tussen een prestatie en een vermijdende doeloriëntatie vooral ligt op de
aard van de uitkomsten. Een prestatiemotivatie is gebaseerd op het geloof dat het zal
leiden tot het bereiken van positieve uitkomsten (een superieure prestatie ten opzichte
van anderen) en een vermijdende doeloriëntatie stelt het vermijden van potentiële
negatieve uitkomsten centraal. Een studie van Vande Walle (1997) bevestigd dit
denkbeeld. Volgens Dweck (1999) en in het artikel van Cron, Slocum en Vande Walle
(2001) wordt geloofd dat doeloriëntatie een domeinspecifiek gebeuren is. Zo kan een
individu op academisch vlak over een sterke leeroriëntatie beschikken maar heeft zij/hij
dit niet op een ander levensvlak, zoals op het werk bijvoorbeeld.
Leerdoeloriëntatie. Een masterydoeloriëntatie of leeroriëntatie focust zich op
het ontwikkelen van competenties, het bijleren van vaardigheden en het zich volledig
inzetten voor een bepaalde taak. Studenten met een leeroriëntatie concentreren zich op
het leren en beheersen van de inhoud of taken. Kenmerken voor deze oriëntatie zijn
adaptieve uitkomsten zoals een hoger niveau van doeltreffendheid, het meer belang
hechten aan een taak, een grotere interesse, meer positieve emoties,meer inspanning,
meer volhardending, het gebruik van meer cognitieve en metacognitieve strategieën en
zelfs een betere prestatie dan mensen met een prestatie oriëntatie. (Ames, 1992; Dweck
& Leggett, 1988; Pintrich, 2000; Urdan, 1997).
Prestatiedoeloriëntatie. Studenten die prestatie georiënteerd zijn, gaan hun
vaardigheden en prestaties gaan vergelijken met hun medestudenten en willen beter te
presteren dan hun medestudenten. Dit heeft tot doel om zo positief te worden
beoordeeld door de medestudenten. Deze benadering is geassocieerd met minder
adaptieve uitkomsten. Prestatiedoelen worden aanzien als minder adaptief in termen van
motivatie, affect, het gebruik van strategie en prestatie (Ames, 1992; Dweck & Leggett,
1988; Pintrich, 2000; Urdan, 1997). Mensen met een prestatieoriëntatie zullen taken