DE BEGRIPPEN ‘HANDICAP’ EN ‘GEZONDHEID(STOESTAND)’Verme<strong>en</strong>d k<strong>en</strong>merk.Tijd<strong>en</strong>s <strong>de</strong> parlem<strong>en</strong>taire voorbereiding van <strong>de</strong> Discriminatiewet van 10 mei 2007 werd uitdrukkelijkgesteld dat <strong>het</strong> discriminatierecht ook geldt t<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van person<strong>en</strong> waarvan t<strong>en</strong>onrechte wordt vermoed dat zij <strong>de</strong> bescherm<strong>de</strong> k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> verton<strong>en</strong>. 50Temporeel toepassingsgebied van <strong>de</strong> nieuwe Discriminatiewet.Noch in <strong>de</strong> Wet zelf, noch in <strong>de</strong> parlem<strong>en</strong>taire voorbereiding ervan kan <strong>en</strong>ige verwijzing word<strong>en</strong>teruggevond<strong>en</strong> naar <strong>de</strong> werking van <strong>de</strong> nieuwe wet in <strong>de</strong> tijd.Bijgevolg geld<strong>en</strong> <strong>de</strong> algem<strong>en</strong>e regels. De nieuwe Discriminatiewet werd gepubliceerd in <strong>het</strong>Belgisch Staatsblad van 30 mei 2007 <strong>en</strong> is <strong>de</strong>rhalve van toepassing vanaf 9 juni 2007.Hoe moet<strong>en</strong> ongelijkhed<strong>en</strong> die zich vóór 9 juni 2007 voor<strong>de</strong>d<strong>en</strong> nu beoor<strong>de</strong>eld word<strong>en</strong>? Wellichtmoet e<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rscheid gemaakt word<strong>en</strong> <strong>tuss<strong>en</strong></strong> vier tijdvakk<strong>en</strong>:- <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> vóór 27 maart 2003: vóór <strong>de</strong> inwerkingtreding van <strong>de</strong> Discriminatiewet van25 februari 2003 kan slechts word<strong>en</strong> teruggegrep<strong>en</strong> naar <strong>de</strong> vroegere wetgeving die al danniet richtlijn conform geïnterpreteerd moet word<strong>en</strong>;- vanaf 27 maart 2003 tot 6 oktober 2004 gold <strong>de</strong> originele versie van <strong>de</strong> Discriminatiewet van25 februari 2003 (o.a. geslot<strong>en</strong> lijst discriminatiegrond<strong>en</strong>);- vanaf 6 oktober 2004 tot 9 juni 2007 gold <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>eltelijk vernietig<strong>de</strong> versie van <strong>de</strong> Discriminatiewetvan 25 februari 2003 met e<strong>en</strong> algeme<strong>en</strong> discriminatieverbod;- vanaf 9 juni 2007 geldt <strong>de</strong> nieuwe Discriminatiewet <strong>en</strong> zijn <strong>de</strong> discriminatiegrond<strong>en</strong> opnieuwbeperkt. 51Vlaamse regelgevingDecreet houd<strong>en</strong><strong>de</strong> ev<strong>en</strong>redige participaties op <strong>de</strong> arbeidsmarkt van 8 mei 2002Het Decreet Ev<strong>en</strong>redige participatie is <strong>de</strong> omzetting van <strong>de</strong> Ka<strong>de</strong>r- <strong>en</strong> <strong>de</strong> rasrichtlijn op Vlaamsniveau.Ev<strong>en</strong>redige participatie op <strong>de</strong> arbeidsmarkt <strong>en</strong> gelijke behan<strong>de</strong>ling zijn twee c<strong>en</strong>trale principesvan <strong>het</strong> Vlaamse werkgeleg<strong>en</strong>heidsbeleid.Artikel 5 § 1 van <strong>het</strong> <strong>de</strong>creet bepaalt dat “<strong>het</strong> Vlaams werkgeleg<strong>en</strong>heidsbeleid moet word<strong>en</strong>georganiseerd volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> principes van <strong>de</strong> ev<strong>en</strong>redige participatie <strong>en</strong> <strong>de</strong> gelijke behan<strong>de</strong>ling:1° Het beginsel van ev<strong>en</strong>redige participatie houdt in dat <strong>de</strong> <strong>de</strong>elname aan <strong>de</strong> arbeidsmarkt inverhouding staat tot <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>stelling van <strong>de</strong> beroepsbevolking <strong>en</strong> dat <strong>de</strong> ev<strong>en</strong>redige participatievan kans<strong>en</strong>groep<strong>en</strong> wordt gewaarborgd;2° <strong>het</strong> beginsel van gelijke behan<strong>de</strong>ling houdt <strong>de</strong> afwezigheid van elke vorm van directe <strong>en</strong>indirecte discriminatie of intimidatie op <strong>de</strong> arbeidsmarkt in”.5051Verslag nam<strong>en</strong>s <strong>de</strong> Commissie voor justitie, uitgebracht door <strong>de</strong> heer Eric Libert, Parl.Doc. Kamer 2006-2007, nr.2720/9, 41-42.A. WITTERS <strong>en</strong> I. VERHELST, “Nieuwe discriminatieregels in arbeidszak<strong>en</strong>”, Or. 2007, 169-170.16
DE BEGRIPPEN ‘HANDICAP’ EN ‘GEZONDHEID(STOESTAND)’Het Vlaamse <strong>de</strong>creet is e<strong>en</strong> hulpmid<strong>de</strong>l teg<strong>en</strong> o.a. <strong>het</strong> bevecht<strong>en</strong> van discriminatie op grond vanhandicap, gezondheidstoestand <strong>en</strong> fysieke eig<strong>en</strong>schap. Het is immers van toepassing op allekans<strong>en</strong>groep<strong>en</strong>.Net zomin als bij <strong>de</strong> totstandkoming van dit <strong>de</strong>creet werd bij <strong>de</strong> parlem<strong>en</strong>taire voorbereiding van<strong>het</strong> voorstel van <strong>de</strong>creet tot wijziging van <strong>het</strong> Vlaams Decreet van 2002 ingegaan op <strong>de</strong> begripsomschrijvingvan handicap <strong>en</strong> van <strong>de</strong> gezondheidsgerelateer<strong>de</strong> discriminatiegrond<strong>en</strong>. 52Oprichtings<strong>de</strong>creet van <strong>het</strong> Vlaamse Ag<strong>en</strong>tschap voor person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> handicapWaar we wel e<strong>en</strong> <strong>de</strong>finitie kunn<strong>en</strong> terugvind<strong>en</strong> van <strong>het</strong> begrip handicap is in <strong>het</strong> oprichtings<strong>de</strong>creetvan <strong>het</strong> Vlaamse ag<strong>en</strong>tschap voor person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> handicap van 7 mei 2004. 53E<strong>en</strong> handicap wordt in dit <strong>de</strong>creet ge<strong>de</strong>finieerd als “elk langdurig <strong>en</strong> belangrijk participatieprobleemvan e<strong>en</strong> persoon dat te wijt<strong>en</strong> is aan <strong>het</strong> sam<strong>en</strong>spel <strong>tuss<strong>en</strong></strong> functiestoorniss<strong>en</strong> vanm<strong>en</strong>tale, psychische, lichamelijke of zintuiglijke aard, beperking<strong>en</strong> bij <strong>het</strong> uitvoer<strong>en</strong> van activiteit<strong>en</strong><strong>en</strong> persoonlijke externe factor<strong>en</strong>.”Ook <strong>het</strong> sam<strong>en</strong>werkingsprotocol betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> interpretatie van <strong>het</strong> begrip re<strong>de</strong>lijke aanpassing<strong>en</strong>54 dat <strong>tuss<strong>en</strong></strong> <strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> Belgische bestuursniveaus werd geslot<strong>en</strong> in <strong>de</strong> schoot van<strong>de</strong> Interministeriële Confer<strong>en</strong>tie voor person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> handicap bevat ge<strong>en</strong> <strong>de</strong>finitie van <strong>het</strong>begrip handicap.De memorie van toelichting van dit protocol stelt wel dat “naar analogie met <strong>de</strong> antidiscriminatieweter uitdrukkelijk wordt gekoz<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> <strong>de</strong>finitie in <strong>het</strong> protocol zelf op te nem<strong>en</strong>. Op diemanier wil m<strong>en</strong> e<strong>en</strong> beperkte opvatting van <strong>het</strong> begrip handicap vermijd<strong>en</strong> <strong>en</strong> evoluties in <strong>de</strong><strong>de</strong>finitie van ‘persoon met e<strong>en</strong> handicap’ niet in <strong>de</strong> weg staan.” In elk geval kom<strong>en</strong> <strong>de</strong> person<strong>en</strong>in aanmerking die e<strong>en</strong> handicap verton<strong>en</strong> zoals die is omschrev<strong>en</strong> in <strong>de</strong> Internationale Classificatievan <strong>het</strong> m<strong>en</strong>selijk Functioner<strong>en</strong> (ICF), zoals bekrachtigd door <strong>de</strong> Wereldgezondheidsorganisatieop 22 mei 2001, met name “elk langdurig <strong>en</strong> belangrijk participatieprobleem van e<strong>en</strong>persoon dat te wijt<strong>en</strong> is aan <strong>het</strong> sam<strong>en</strong>spel <strong>tuss<strong>en</strong></strong> 1) functiestoorniss<strong>en</strong> van m<strong>en</strong>tale,psychische, lichamelijke of zintuiglijke aard, 2) beperking<strong>en</strong> bij <strong>het</strong> uitvoer<strong>en</strong> van activiteit<strong>en</strong> <strong>en</strong>3) persoonlijke <strong>en</strong> externe factor<strong>en</strong>.”De memorie van toelichting voegt daaraan toe dat “e<strong>en</strong> persoon kan gebor<strong>en</strong> word<strong>en</strong> met e<strong>en</strong>handicap of er later weg<strong>en</strong>s ziekte, e<strong>en</strong> ongeval of ou<strong>de</strong>rdom door word<strong>en</strong> getroff<strong>en</strong>” <strong>en</strong> dat“ie<strong>de</strong>re persoon wi<strong>en</strong>s <strong>de</strong>elname aan <strong>het</strong> maatschappelijk of professionele lev<strong>en</strong> beperkt ofbelemmerd is, <strong>en</strong> niet alle<strong>en</strong> person<strong>en</strong> die door <strong>de</strong> wet word<strong>en</strong> erk<strong>en</strong>d als zijn<strong>de</strong> gehandicapt, in<strong>de</strong> zin van <strong>het</strong> protocol beschouwd wordt als e<strong>en</strong> persoon met e<strong>en</strong> handicap”.525354Toelichting bij <strong>het</strong> voorstel van <strong>de</strong>creet van <strong>de</strong> her<strong>en</strong> Jan Laurys, Chokri Mahassine <strong>en</strong> Joris Vand<strong>en</strong>broucke,mevrouw Annick De Rid<strong>de</strong>r <strong>en</strong> <strong>de</strong> heer Jan Peumans houd<strong>en</strong><strong>de</strong> wijziging van <strong>het</strong> <strong>de</strong>creet van 8 mei 2002houd<strong>en</strong><strong>de</strong> ev<strong>en</strong>redige participatie op <strong>de</strong> arbeidsmarkt <strong>en</strong> van <strong>het</strong> <strong>de</strong>creet van 30 april 2004 houd<strong>en</strong><strong>de</strong>sociaalrechtelijk toezicht, Parl.Doc. Vl. Parl., 2006-2007, nr. 1027/1.Decreet 7 mei 2004 tot oprichting van <strong>het</strong> intern verzelfstandigd ag<strong>en</strong>tschap met rechtspersoonlijkheid VlaamsAg<strong>en</strong>tschap voor Person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> Handicap, BS 11 juni 2004.Protocol van 19 juli 2007 <strong>tuss<strong>en</strong></strong> <strong>de</strong> fe<strong>de</strong>rale staat, <strong>de</strong> Vlaamse Geme<strong>en</strong>schap, <strong>de</strong> Franse Geme<strong>en</strong>schap, <strong>de</strong>Duitstalige Geme<strong>en</strong>schap, <strong>het</strong> Waals Gewest, <strong>het</strong> Brussels Hoofdste<strong>de</strong>lijk Gewest, <strong>de</strong> Geme<strong>en</strong>schappelijkeGeme<strong>en</strong>schapscommissie <strong>en</strong> <strong>de</strong> Franse Geme<strong>en</strong>schapscommissie t<strong>en</strong> gunste van <strong>de</strong> person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong>handicap, betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>het</strong> begrip re<strong>de</strong>lijke aanpassing<strong>en</strong> in België kracht<strong>en</strong>s <strong>de</strong> wet van 25 februari 2003 terbestrijding van discriminatie <strong>en</strong> tot wijziging van <strong>de</strong> wet van 15 februari 1993 tot oprichting van e<strong>en</strong> C<strong>en</strong>trum voorGelijkheid van Kans<strong>en</strong> <strong>en</strong> Racismebestrijding, BS 20 september 2007.17