Overeenstemming tussen het arbeidsrecht en de ...

DE BEGRIPPEN ‘HANDICAP’ EN ‘GEZONDHEID(STOESTAND)’Artikel 21 § 1 van het Handvest bepaalt: “Elke discriminatie, met name op grond van geslacht,ras, kleur, etnische of sociale afkomst, genetische kenmerken, taal, godsdienst of overtuigingen,politiek of andere denkbeelden, het behoren tot een nationale minderheid, vermogen, geboorte,een handicap, leeftijd of seksuele geaardheid is verboden.”Het Handvest bevat ook een bepaling met betrekking tot de integratie van personen met eenhandicap. Artikel 26 luidt als volgt: “de Unie erkent en eerbiedigt het recht van personen met eenhandicap op maatregelen die beogen hun zelfstandigheid, hun maatschappelijke en beroepsintegratieen hun deelname aan het gemeenschapsleven te bewerkstelligen.”Veelal neemt men aan dat een kenmerk van discriminatie is, dat van de behandeling een benadelinguitgaat. Er is sprake van directe discriminatie wanneer iemand ongunstiger wordt behandelddan een ander op grond van een verboden niet-relevant en doorgaans nauw met depersoon verbonden differentiatiecriterium (zoals handicap). Bij indirecte discriminatie daarentegenschuilt de ongelijkheid niet zozeer in de behandelingswijze, die in beginsel gelijk is, maarin de ongelijke effecten van zo’n behandelingswijze. De keuze van een ogenschijnlijk neutraaldifferentiatiecriterium kan immers resulteren in ongelijke uitkomsten. Bij indirecte discriminatiewordt er gebruik gemaakt van een niet-verboden onderscheidingscriterium dat niettemin onderscheidvanwege een verboden differentiatiecriterium tot gevolg heeft. De intentie van de betrokkene,met name of het al dan niet de bedoeling was te discrimineren doet niet ter zake. 12Centraal bij de beoordeling van indirecte discriminatie staat de zogenaamde materiële gelijkheid,waarbij het erom gaat wat het effect van een bepaalde handelswijze in de praktijk is. Als heteffect van formeel gelijke behandeling uitsluiting is, is er sprake van indirecte discriminatie.Belgische wetgevingTot 2003 beschikte België slechts over één regelgevende akte die een discriminatieverbod opgrond van handicap en ziekte(verleden) bevatte. 13Het gaat om CAO nr. 38 van 6 december 1983 betreffende de werving en de selectie van werknemers.14De CAO werd reeds in 1983 gesloten en bevatte toen reeds enkele criteria op grond waarvanniet mocht worden gediscrimineerd. 15Het deel ‘verplichtingen’ van de CAO bevat onder meer artikel 2bis dat bepaalt dat “de aanwervendewerkgever de sollicitanten niet op discriminerende wijze mag behandelen. De werkgevermoet tijdens de procedure alle sollicitanten gelijk behandelen. Daarbij mag hij geenonderscheid maken op grond van persoonlijke elementen, wanneer deze geen verband houdenmet de functie of met de aard van de onderneming, behalve indien zulks wettelijk wordt vereistof toegelaten. Zo mag de werkgever in principe geen onderscheid maken op grond van onderandere ziekteverleden en handicap.12131415O. DE SCHUTTER, Discriminations et Marché du travail. Liberté et égalité dans les rapports d’emploi, Brussel, P.I.E.-Peter Lang, 2001, 93.Om volledig te zijn vermelden we ook nog de Wet 16 april 1963 betreffende de sociale reclassering van deminder-validen. Deze wet is echter nooit een succes geweest.CAO nr. 38, 6 december 1983 betreffende de werving en selectie van werknemers, BS 28 juli 1984, zoalsgewijzigd door CAO nr. 38quater, 14 juli 1999 en algemeen verbindend verklaard bij KB 31 augustus 1999, BS21 september 1999.Art. 2bis bevatte de gronden leeftijd, geslacht, burgerlijke stand, nationaliteit, politieke of levensovertuiging,lidmaatschap van een vakbond of een andere organisatie en ziekteverleden en sedert 1991 de gronden ras,huidskleur, afkomst, of nationale of etnische afstamming.8