Overeenstemming tussen het arbeidsrecht en de ...

DE BEGRIPPEN ‘HANDICAP’ EN ‘GEZONDHEID(STOESTAND)’WETGEVINGInternationale wetgevingDat de roep om gelijke kansen voor gehandicapten een vrij recent fenomeen is, blijkt uit dewetgeving, zowel op internationaal als op nationaal vlak.In de verschillende normen vindt men handicap als discriminatiegrond aanvankelijk niet uitdrukkelijkterug.Handicap dient veelal te worden ondergebracht onder de zogenaamde open-einde-criteria zoals‘andere status’ of ‘andere grond’.Handicap wordt onder andere niet expliciet vermeld in de Universele Verklaring van de Rechtenvan de Mens (U.V.R.M.) noch in het Internationaal Verdrag inzake Burger- en Politieke Rechten(I.V.B.P.R). Discriminatie op grond van handicap is verboden als discriminatie op grond van‘enige andere status’.Krachtens artikel 2, eerste lid van het U.V.R.M. 7 en artikel 26 I.V.B.P.R zijn onderscheid ofdiscriminatie op grond van ras, kleur, geslacht, taal, godsdienst, politieke of andere overtuiging,nationale of maatschappelijke afkomst, eigendom of fortuin, geboorte of enige andere statusverboden. Aangezien handicap niet expliciet wordt vermeld als discriminatiegrond is discriminatieop grond van handicap verboden als discriminatie op grond van ‘enige andere status’.Rechterlijke toetsing van artikel 2 U.V.R.M. lijkt echter niet evident aangezien wordtaangenomen dat deze bepaling slechts de status heeft van een aanbeveling. Van artikel 26I.V.B.P.R. daarentegen wordt wel aangenomen dat deze rechtstreekse werking heeft voor watbetreft het genot van de sociale grondrechten.Op Europees niveau treft men in artikel 14 van het Europese Verdrag van de Rechten van deMens (E.V.R.M) eveneens een discriminatieverbod aan met betrekking tot de door het verdragen de daarbij behorende protocollen gegarandeerde rechten. Ook hier treft men de discriminatiegrond‘handicap’ niet aan, maar eindigt de bepaling weer met een zogenaamd open-eindecriterium.8 Artikel 14 E.V.R.M is overigens, in tegenstelling tot artikel 26 I.V.B.P.R. dat eenzelfstandig recht belichaamt, een accessoire bepaling waardoor er op dit artikel slechts eenberoep kan worden gedaan, zodra een ander materieel verdragsrecht in het geding is.Rechtstreekse werking van de E.V.R.M.-bepalingen wordt thans algemeen aanvaard.Dat handicap in voormelde normen niet uitdrukkelijk staat vermeld maar slechts kan wordengebracht onder de verzamelnorm ‘andere status of andere grond’ heeft gevolgen in de praktijk.Rechters lijken bij de toetsing van deze normen namelijk een onderscheid te maken naargelanghet benoemde dan wel het onbenoemde onderscheidingscriterium. In het eerste geval toetst derechter doorgaans veel integraler, hetgeen voor de betrokkene een hoger beschermingsniveaubetekent. Bij een vermeende discriminatie op een niet uitdrukkelijk vermelde grond, zoals78Deze verbodsbepaling heeft enkel betrekking op de in de verklaring opgenomen rechten en vrijheden.K. VAN DEN LANGENBERGH, “Discriminatie van gehandicapten bij aanwerving: een verkennende analyse” inD. CUYPERS, Gelijkheid in het arbeidsrecht: gelijkheid zonder grenzen?, Antwerpen, Intersentia, 2003, nr. 40.6