Leraar worden; kiezen voor opleiding en beroep Een ... - Voion

De arbeidsmarkt voor leraren basisonderwijs
De jaarlijkse vraag naar nieuwe leraren basisonderwijs schommelt
tussen de 6000 en 7000 voltijdbanen (hoogconjunctuur) en de 5000
en 6000 voltijdbanen (laagconjunctuur). De instroom van afgestudeerden
van de lerarenopleidingen bedraagt jaarlijks ongeveer 4000
voltijdbanen.
Over het algemeen vinden pas afgestudeerden van de lerarenopleiding
vrij snel een baan in het onderwijs. Van de afgestudeerden van
de lerarenopleiding basisonderwijs in 2006 had bijna twee derde
(64%) binnen enkele maanden na afstuderen een baan in het onderwijs.
Ruim een half jaar na afstuderen is dat driekwart. 17
3.2 Beeld van de opleiding en het beroep
Aan het beeld van een beroep zijn verschillende aspecten te onderscheiden.
Het kan gaan om het beeld dat in de maatschappij bestaat
over een beroep of over de beroepsbeoefenaren, versus het beeld dat
de beroepsgroep daar zelf van heeft. Of om het beeld van extrinsieke
dan wel intrinsieke kenmerken van een beroep. 18 Intrinsieke kenmerken
hebben betrekking op de inhoud van het werk, het werken
met jongeren, het overdragen van kennis. Extrinsieke kenmerken
betreffen de maatschappelijke condities die zijn verbonden met het
beroep: salaris, carrièremogelijkheden, arbeidsomstandigheden. In
deze studie is met name het beeld dat jongeren in het voortgezet
onderwijs hebben, van belang.
We bespreken achtereenvolgens de verschillende aspecten van het
beeld, gaan in op de vraag hoe leraren in het basisonderwijs voor en
tijdens de opleiding hadden aangekeken tegen hun beroep en of dit
beeld overeen komt met de realiteit. Daarna komen we tot de kern
van deze paragraaf: welk beeld hebben jongeren in het voortgezet
onderwijs van het beroep en hoe is dat beeld ontstaan? En hebben
jongeren die kiezen voor het leraarschap een ander beeld dan jongeren
die daar niet voor kiezen?
Maatschappelijke status en waardering
Hoewel het aandeel hoger opgeleiden de afgelopen dertig jaar
sterk is gestegen en de leraar zich op dit punt minder onderscheidt
17 Fontein, P., Nelissen, J., Vos, K. d., Blank, J., Boom, E. v. d., Hulst, b. v., et
al. (2006). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel tot 2015.
Arbeidsmarktprognoses voor primair onderwijs, voortgezet onderwijs en bvesector.
Rotterdam: CentERdata/ECORYS/QQQ Delft.
18 Oudejans, A., & Meesters, M.J. (1998a). De leraar van de toekomst. Wie heeft
interesse? Haarlem: Meesters en Oudejans, onderzoek, advies en projectmanagement.
35 Leraar worden; kiezen voor opleiding en beroep