Leraar worden; kiezen voor opleiding en beroep Een ... - Voion

3 De lerarenopleiding basisonderwijs
Keuzemotieven eind jaren 90
In 1998 30 kwam uit onderzoek het volgende beeld van de motieven
van studenten die voor de pabo kiezen, naar voren. Jongeren
die kiezen voor de pabo, hebben een positief beeld van het beroep.
Beroepsbeeld en eigenschappen van een leraar worden meer gedetailleerd
ingevuld, dan door de jongeren die er niet voor kiezen.
Ze lijken heel overtuigd voor de pabo en het beroep te hebben
gekozen en zijn optimistisch over hun mogelijkheden om aan het
beroepsbeeld te kunnen voldoen. Ze vinden het een dynamisch en
afwisselend beroep, hoewel ze zien dat de carrièremogelijkheden
niet groot zijn. Ze benoemen de uitdaging in het beroep, werkzekerheid
en fl exibiliteit (bijvoorbeeld deeltijd werken). Studenten die
hebben gekozen voor het basisonderwijs, zijn minder enthousiast
over leraarschap in het voortgezet onderwijs. Dit vinden ze ‘saai en
stoffi g’, en ze vinden pubers vervelend. 31
Keuzemotieven geactualiseerd
Is dat beeld nog actueel? Om deze vraag te beantwoorden baseren we
ons op de Loopbaanmonitor Onderwijs 2006. Deze biedt het meest
recente en gedetailleerde overzicht van motieven die een rol spelen
bij de keuze voor de lerarenopleiding. Van maar liefst 23 motieven
is aan afgestudeerden gevraagd in hoeverre deze een rol hadden
gespeeld bij de keuze voor de lerarenopleiding basisonderwijs. De
antwoorden lieten zich clusteren in zeven groepen motieven; we
lichten ze kort toe:
1. arbeidsvoorwaardelijke motieven;
2. pedagogisch-maatschappelijke motieven;
3. functie-inhoudelijke motieven;
4. vakgerichte motieven;
5. gemaksmotieven;
6. invloed van peer group/sociale omgeving;
7. restkeuze.
30 We zijn ons ervan bewust dat bevindingen uit 1998 misschien niet op alle
punten nog van toepassing zijn, maar hebben deze onderzoeken toch meegenomen
omdat ze –meer dan recenter onderzoek- de kernvragen van deze
reviewstudie betreffen en omdat het probleemveld in de periode daarna
niet meer zo grondig is onderzocht. Met name de studies van Oudejans en
Meesters zijn veelomvattend. Zij hebben met uitgebreide literatuurstudies
en kwalitatief onderzoek onder leerlingen in het voortgezet onderwijs en het
mbo, studenten aan de lerarenopleidingen en leraren (po en vo) een goed
inzicht gegeven in beeld, beeldvorming, keuzemotieven, arbeidssatisfactie en
het leraarschap.
31 Oudejans, A., & Meesters, M.J. (1998b). Het imago van de leraar in het
basis- en het voortgezet onderwijs. De uitkomsten van een kwalitatief onderzoek.
Haarlem: Meesters en Oudejans, onderzoek, advies en projectmanagement.
40
Leraar worden; kiezen voor opleiding en beroep