Fylkesdelplan for kystsona 2001-2004 - Hordaland fylkeskommune

Fylkesdelplan for kystsona i Hordaland2001 - 2004eller samanheng, og omfattar “verdifulle helheter og sammenhenger, både av visuellog kulturhistorisk art som f. eks. bygningsmiljøer, bygdesentrum, kulturlandskapeller andre områder med funksjonell sammenheng” (Ot.prp. 51 1992). I tillegg tilbygningar kan det finnast andre kulturminne i miljøet som også er verneverdige,til dømes kaiar, lunnar, borkegruver og liknande.Det er viktig å sjå samanhengen mellom bygningar og andre kulturminne innanfor eitmiljø. Dessutan må vi sjå kulturminnemiljøa i samanheng med kulturlandskapet, somdei er ein del av.Objekta i eit miljø kan utgjere ei klyngje eller vere spreidde over eit større område.Natur-, plass-, eigar- og/eller brukstilhøva er avgjerande for kva utstrekning og strukturdei ulike miljøa har. Avgrensinga av miljøa må difor vurderast i kvart enkelt tilfelle.Nyare objekt kan falle på plass som delar av eit verneverdig miljø. Når fleire kulturminneer samla og dannar miljø får dei høgare verneverdi enn når dei ligg enkeltvisog langt frå kvarandre.Faste kulturminne vil seie jordfaste, ikkje flyttbare minne, til dømes steinalder-buplassar,gravhaugar, bygningar, båtopphal og liknande. Med faste kulturminne frå nyare tid ermeint kulturminne som er frå tida etter 1537. Desse minna er vanlegvis ikkje freda ellerformelt verna på annan måte. Men sjølvsagt kan også kulturminne frå nyare tid fredast.Det er registert i alt 52 000 kulturminneobjekt frå før år 1900 i Hordaland fylke.Bygningar og restar etter bygningar utgjer om lag 45 000 registreringar.Lovverk og forvaltningDet sterkaste verkemiddelet fylkeskommunen har, er kulturminnelova.Naturvernlova gjev høve til å verne verdfulle landskap/kulturlandskap. Etter § 5 ilova kan ein leggje ut areal som landskapsvernområde for å ta vare på eigenart ellervakre natur- eller kulturlandskap. I landskapsvernområde må det ikkje gjennomførasttiltak som kan endre landskapskarakteren. Fylkesmannen har eit særskilt ansvar forforvaltninga av landskapsvernområda.Plan- og bygningslova er kanskje den viktigaste kulturminnelova. Ho gjev høve til åbandleggje område i arealdelen i kommuneplanen og regulere til spesialområde forbevaring.Etter kulturminnelova er mellom anna alle påviselege spor etter menneskeleg verksemdeldre enn år 1537 automatisk freda. I tillegg er gamle båtar, skipsskrog, utstyr og lastog anna som er eldre enn 100 år freda. Tiltak som kan få konsekvensar for kulturminneeller kulturmiljø, skal meldast til Hordaland fylkeskommune, kulturseksjonen.Eventuelle funn skal meldast til politiet, Hordaland fylkeskommune ved kulturseksjoneneller til Bergens Sjøfartsmuseum.37Fleire endringar i kulturminnelova vart vedtekne i 2000. Dei viktigaste er desse:§ 3 om forbod mot inngrep i automatisk freda kulturminneNy regel om at det i grunnen over automatisk freda kulturminne ikkje må arbeidastmed jorda eller pløyast djupare enn tidlegare utan særskilt løyve.