áµáá°á¥á á áá¥á¶á½ ááááµ - East and Horn of Africa Human Rights ...

More documents

Recommendations

Info

የም/አ/ቀ/ሰ/መ/ተ/ፕ (EHAHRDP)በአፍሪካ የሰብአዊ መብቶች መከበር መስፋፋት ምክንያት የሆኑትንሁሉ ሰዎች ይጨምራል። “ሰብአዊ መብት ተሟጋች”በግል ወይም ከሌሎች ጋር የሰብአዊ መብት እንዲስፋፋ ወይም እንዲከበር የሚሰሩ ሰዎችን ለመግለጽ አገልግሎት ላይ የዋለ ነው።የሰብአዊ መብት ተሟጋቾች አዋጅ በ1990 በስራ ላይ ከዋለ ጀምሮ በስፋት አገልግሎት ላይ ይገኛል።እስከዚያ ድረስ ግን “ታጋይ፣” “ባለሙያ፣” “ሰራተኛ፣” ወይም“ተቆጣጣሪ” የሚሉት ቃሎች በአብዛኛው የተለመዱ ነበሩ። “ሰብአዊመብት ተሟጋች” የሚለው ቃል ይበልጥ አግባብነት እንዳለውና እንደጠቃሚ ቃል ተወስዷል።የሰብአዊ መብት ተሟጋቾችን እንቅስቃሴ ለማሳየት የተሰጡት የተለመዱ ምሳሌዎች ሁሉን የሚያጠቃልሉ ዝርዝር አይደሉም።ወሳኙ ፈተና ሰውዬው ለሰብአዊ መብቶች ይሟገታል አይሟገትም የሚለው ነው።ሐ/አዋጁን ለመተግበር ቀጠናዊ እርምጃየተ/መን ስልጣን የያዘው አካል ሁልጊዜም የተ/መን አዋጅ በቀጠናዎች በኩል የመተግበርን አስፈላጊነት ሲገልጽ የቆየ ሲሆን ይህምመልዕክት በግንቦት 2000 ፕሪቶሪያ ላይ በተደረገው የአፍሪካ ኮሚሽን የሰብአዊና ህዝቦች መብት ስብሰባ ላይ በወ/ሮ ሂላኒ ጂላኒ ተገልጿል።ከአሜሪካ፣ከአውሮፓ እና ከአፍሪካ የተገኙት ምላሾች የሚያበረታቱ ናቸው።በዚህ ረገድ ፈተና የሆኑት ተመሳሳይ የቀጠና አካላት የሌላቸው መካከለኛው ምስራቅና እስያ ናቸው። ይህንን አቅጣጫ ለመተግበር ወ/ሮ ማርጋሬት ሴካጋያ እና አቻቸዉ የአፍሪካ የሰብአዊና የህዝቦች ኮሚሽኗ ወ/ሮ ሬኒ አላፒኒ ጋንሱ(ታች ይመልከቱ) በጋራ አገሮችንለመጎብኘት ወደቶጎ ተጓዙ።የተ/መና የአፍሪካ ልዩ ዘጋቢዎችም በጋራጋዜጣዊ መግለጫ አውጥተዋል።እነዚህ እርምጃዎች ለሰጧቸው አስተያያቶች ከፍተኛ እይታንና ክብደት የሰጡ ሲሆን በአፍሪካና በተ/መልዩ ስነስርዓቶች መካከል ሰፋ ያለ ትብብርን ለማበረታት ጥረቱ ቀጥሏል።መ/ከሰብአዊ መብት ተሟጋቾች ጋር ግንኙነትከሁሉም በፊት በሚከተሉት አይነት ልዩ ዘጋቢዋ ለራሳቸው ለሰብአዊመብት ተሟጋቾቹ ቅርብ ለመሆን ይሞክራሉ።*የተፈጸመባቸውን የሰብአዊ መብት ጥሰት የሚመለከት ስሞታን ጨምሮ ከተሟጋቾች መረጃ ለመቀበል መገኘትና መረጃውንም ተጠቅሞለመንግስታት የሚቀርበውን አሳሳቢ ሁኔታ መለየት፣*በአለም ላይ ከሚገኙ ተሟጋቾች ጋር ለመገናኘት እድል የሚሰጠውንየብሄራዊ፣የቀጠና እና የአለም አቀፍ የሰብአዊ መብቶች ሁነት (በአመት ሶስቴ ከሚደረገው የሰብአዊ መብቶች ውይይት አንዱን ጨምሮ) ሳያሰልሱ መገኘት።ሰ/ግንኙነት ከመንግስታት ጋርበጄኒቫ የሚደረገውን የሰብአዊ መብቶች ምክር ቤት ውይይት ወይም በኒው ዮርክ የሚደረገውን የጠቅላላ ጉባኤ የመሳሰሉ መድረኮችን በመጠቀም ልዩ ዘጋቢዋ ከመንግስታት ጋር የሚኖራቸዉን ያላሰለሰ ግንኙነት ይጠብቃሉ። በዚህም አመታዊ ሪፖርት ያቀርባሉ ከመንግስታት ለሚቀርቡ ጥያቄዎች መልስ ይሰጣለሉ፤በሚያሳስቡ ጉዳዮች የግለሰቦችንም ጉዳይ ጨምሮ ከሚመለከታቸው የመንግስት ልዑካኖች ጋር በመገናኘት መወያየት ይችላሉ።በልዩ ዘጋቢዋ የተለየ የሚያሳስብ ጉዳይን ለማንሳትና ከመንግስትም ድጋፍ ለመሻት ሁለትዮሽን ያማከለ ግንኙነት ወይም መጻጻፍ ይደረጋል።ለምሳሌ ጉዳይን ለማስፈጸም ወይም የጉብኝት ግብዣ ለማግኘት።ሸ/ከሌሎች ቁልፍ ከሆኑ ተዋንያን ጋር ግንኙነትብሄራዊ ፓርላማዎችን፣የቀጠና የውስጥ ለውስጥ የመንግስታት ድርጅቶችንና የሰብአዊ መብት ተሟጋቾችን ሁኔታና ሚና ለማሻሻል ቆርጠው በመነሳት የተቧደኑ መንግስታትን ጨምሮ ልዩ ዘጋቢዋ ከስልጣናቸዉና ከእንቅስቃሴያቸዉ ጋር አግባብነት ያላቸውን በርካታ ሌሎችተዋንያን ጋር ግንኙነት ያደርጋሉ።ቀ/የግለሰብ ጉዳዮችልዩ ዘጋቢዋ በሰብአዊ መብት ተሟጋቾች ላይ የደረሱ ግለሰብንየሚመለከቱ ጉዳዮች መንግስት ጋር ያቀርባሉ።በእንደዚህ አይነት ጉዳይ መረጃዎቹ የሚገኙት ከልዩ ልዩ ምንጮች ሲሆን የመንግስት ባለስልጣናት፣መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች፣ የተባበሩት መንግስታት ወኪሎች፣ መገናኛ ብዙሃንና ግለሰብ ሰብአዊ መብት ተሟጋቾችንም ይጨምራል።መረጃዎቹ እንደደረሱ ልዩ ዘጋቢዋ ጉዳዩ በስልጣናቸዉ ስር መሆኑን ይመረምራሉ በሁለተኛ ደረጃ የመረጃ ምንጩ አስተማማኝነትና በሰብአዊ መብት ላይ ደርሷል የተባለውን ስሞታ ጥንካሬ ለመመዘን ማናቸውም ጥረት ይደረጋል።ሶስተኛ የሰብአዊ መብት ጥሰቱ ተፈጽሟል ከተባለበት አገር መንግስት ጋር ልዩ ዘጋቢዋ ግንኙነት ያደርጋሉ። ግንኙነቱ በአብዛኛው የሚደረገው አስቸኳይ እርምጃ በመጠየቅ ወይም የስሞታ ደብዳቤ ለሚመለከተው መንግስት ውጭ ጉዳይ ሚኒስቴር በመጻፍ ጄኒቫ ለሚገኘው የዲፕሎማቲክ ልዑክ ጭምር ግልባጭ በማድረግ ነው።ደብዳቤው የተጎጂውን ዝርዝር፣አሳሳቢውን የሰብአዊ መብት ጉዳይና ተፈፀመ የተባለውን ድርጊት ይዘረዝራል።የደብዳቤው ዋና አላማ የመንግስት ባለስልጣናት ስለስሞታው በተቻለ ፍጥነት እንዲያውቁና ጉዳዩን ለመመርመር እድል አግኝተው የሰብአዊ መብት ጥሰቱን እንዲያስቆሙና ወደፊትም እንዳይፈጸም እንዲከላከሉ ነው።አስቸኳይ እርምጃ የሚጠይቁ ደብዳቤዎች በመፈጸም ላይ ያለ ወይም ሊፈጸም ነው ስለተባለ ጥሰት መረጃ የሚያስተላልፉ ናቸው።አላማው የሚመለከታቸው ባለስልጣኖች በተቻለ ፍጥነት አውቀው ጥሰቱንጣልቃ በመግባት ማስቆም ወይም መከላከል መቻላቸውን ማረጋገጥነው።ለምሳሌ የሰብአዊ መብት ስራውን ወይም ስራዋን በተመለከተ በሰብአዊ መብት ጠበቃ ላይ የመግደል ዛቻ ተደርጓል ቢባል ጉዳዩ በአስቸኳይ እርምጃ ደብዳቤ ይያዛል።የስሞታ ደብዳቤዎች ስለደረሰ ጥሰትና የጥሰቱም ውጤት ሊለወጡ የማይችሉትን የተጎጂውን የሰብአዊ መብት ተሟጋች ሁኔታ መረጃዎችየሚያስተላልፉ ናቸው። ለምሳሌ እንዲህ አይነት ደብዳቤዎች የሚያገለግሉት የሰብአዊ መብት መገፋቱ ከተፈጸመና እጅግ ከረፈደ በኋላ መረጃው ለልዩ ዘጋቢዋ በሚደርስባቸው ጉዳዮች ነው።የሰብአዊ መብትተሟጋች ቢገደል ለምሳሌ ጉዳዩ ለሚመለከተው መንግስት በስሞታ ደብዳቤ አማካይነት ይነሳለታል።የስሞታ ደብዳቤዎች በዋናነት የሚያተኩሩት የመንግስት ባለስልጣናት ሁነቱን እንዲመረምሩ እና ሃላፊ በሆኑትም ላይ የወንጀል ክስ እንዲመሰርቱ ለማድረግ ነው።ልዩ ዘጋቢዋ በሁለቱም ደብዳቤዎች የሚመለከተው መንግስት ማናቸውንም ተገቢውን እርምጃ ወስዶ እንዲመረምር፤ በጉዳዩ ላይ ውሳኔ እንዲሰጥ እና የምርመራውንና የወሰደውን እርምጃ ውጤት እንዲያሳውቅ ይጠይቃሉ።5
የም/አ/ቀ/ሰ/መ/ተ/ፕ (EHAHRDP)ረ/የአገር ጉብኝትልዩ ዘጋቢዋ መንግስታትን በይፋ ለመጎብኘት ስልጣን ተሰጥቷቸዋል።አንዳንድ መንግስታት ለተ/መ ልዩ ስርዐት ቋሚ የሆነ ግብዣ ሲሰጡ ለሌሎቹ ግን ልዩ ዘጋቢዋ ግብዣ እንዲደረግላቸው መንግስታቱን በጽሁፍ ይጠይቃሉ። እነዚህ ግብዣዎች ልዩ ዘጋቢዋበየአገሩ ያሉ የሰብአዊ መብት ተሟጋቾችን ሚናና ሁኔታ በዝርዝር ለመመርመርና ችግሮቻቸውንም ከለዩ በኋላ የሚቃለሉበትን የመፍትሄ ሃሳብ ለማቅረብ እድል ይሰጣቸዋል።ስልጣኑ በተፈጥሮው በሚጠይቀው መሰረት ልዩ ዘጋቢዋ የየአገሩ የሰብአዊ መብትተሟጋቾች ያሉበትን ሁኔታ በጥብቅ ማየት ይጠበቅባቸዋል።ይሁንና የሂደቱ አላማ በነጻና ገለልተኛ ግምገማ ለሰብአዊ መብቶችና ጥበቃው መጠናከር በሁሉም ተዋንያን በኩል አስተዋጽኦ ለማድረግ ነው።ሠ/ ለተ/መ ጠቅላላ ጉባኤና ለተ/መ ሰብአዊ መብት ምክር ቤት አመታዊ ሪፖርትልዩ ዘጋቢዋ ከግኝቶቻቸዉና መፍትሄ ሃሳቦቻቸው ጋር ሲከታተሏቸው የነበሩ ጉዳዮችንም ጨምሮ እንዲሁም ለአስቸኳይ እርምጃ ወይም የስሞታ ደብዳቤዎች ከመንግስታት የተሰጡመልሶች ካሉ በማካተት የአመት እንቅስቃሴያቸዉን ዝርዝር ሪፖርት ለጠቅላላ ጉባኤውና ለሰብአዊ መብት ምክር ቤቱ ያቀርባሉ።ስልጣኑ ከተቋቋመ ጀምሮ በሁለቱም ውይይቶች ማለትም በጠቅላላ ጉባኤውና በሰብአዊ መብቶች ምክር ቤት እስከ ዛሬ ሁለቱ የስልጣኑ ባለቤቶች መንግስታት በብሄራዊ ደረጃ በሚሰሩ ተሟጋቾች ላይ ያሳያቱን ባህሪ በተመለከተ ይህንኑ በማውገዝ ጠንካራ ሪፖርት አቅርበዋል።በተለይም የአንዳንድ ተሟጋቾችን በብሄራዊ ምርጫ ወቅት ለመሳተፍ ሲሞክሩ ይበልጥ እንዴት ለጥቃት የተጋለጡ እንደሆኑ አስምረውበታል።የወቅቱ የስልጣኑ ባለቤት ወ/ሮ ማርጋሬት ሴካግያ ወቅታዊ በሆኑ መሪ ጉዳዮች ላይ አግባብ የሆነ ሪፖርት አቅርበዋል።በ2003 በሴቶች የሰብአዊ መብትተሟጋቾች ሁኔታ ላይ ያቀረቡት ሪፖርት ሰፊ በሆነው የወሲብ ግንዛቤና የጾታ ማንነት ላይም ዳሰሳ አድርጓል።የቅርብ ጊዜው ሪፖርት በአዋጁ ላይ የማብራሪያ አይነት ቅርጽ በመያዝ በዚያ ስለተካተቱት መብቶች ትንታኔ ይሰጣል።ለሰብአዊ መብት ተሟጋቾች እንደመሳሪያ ጠቃሚ የሆነው ይህ የመረጃ ምንጭ በሰ/መ/ከ/ኮ ድረ ገጽ ላይ ይገኛል።አቤቱታዎች ለመላኪያና ለተጨማሪ መጻጻፊያ የአድራሻ ዝርዝር መረጃለሰብአዊ መብት ተሟጋቾች ልዩ ዘጋቢወ/ሮ ማርጋሬት ሴካግያበሰብአዊ መብቶች ከፍተኛ ኮሚሽን ቢሮ በኩል--ፓላይዝ ዊልሰንየተባበሩት መንግስታት ቢሮ ጄኒቫሲኤች 1211 ጄኒቫ 10ሲዊዘርላንድበሰብአዊ መብት ተሟጋች ላይ ስለተደረገ የመብት ጥሰት ስሞታ ለማቅረብኢሜይል urgent-action@ohchr.org ወይም ፋክስ፡+41(0)22.917.90.06http://www.ohchr.org/Documents/Issues/Defenders/CommentarytoDeclarationondefendersJuly2001.pdf6
Page 1 and 2: ስለሰብአዊ መብቶች መ
Page 3 and 4: የም/አ/ቀ/ሰ/መ/ተ/ፕ (EHA
Page 5: የም/አ/ቀ/ሰ/መ/ተ/ፕ (EHA
Page 26: የም/አ/ቀ/ሰ/መ/ተ/ፕ (EHA
Page 63 and 64:
የም/አ/ቀ/ሰ/መ/ተ/ፕ (EHA
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81:
የምስራቅና አፍሪካ ቀ
show all

áµáá°á¥á á áá¥á¶á½ ááááµ - East and Horn of Africa Human Rights ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

áµáá°á¥á á áá¥á¶á½ ááááµ - East and Horn of Africa Human Rights ...