áµáá°á¥á á áá¥á¶á½ ááááµ - East and Horn of Africa Human Rights ...

More documents

Recommendations

Info

የም/አ/ቀ/ሰ/መ/ተ/ፕ (EHAHRDP)ማናለብኝነት ለአፈንጋጮችበሴቶች የሰብአዊ መብት ተሟጋቾች መብት ላይ ያነጣጠሩ የጥቃት ተግባራት በግለሰብ ሴት የሰብ አዊ መብት ተሟጓቾች እንዲሁም ለሴቶች መብት በሚከራከሩ ድርጅቶች ላይ ይፈጸማሉ።የመድልዎ ድርጊቱን የሚፈጽሙትና በተሟጋቾች መብት ላይ የለየለት ጥቃት የሚፈጽሙት ከመንግስት ጀምሮ መንግስታዊ ያልሆኑ ተዋንያንና እንዲሁም የማህበረሰቡአባላትንና የተሟጋቾቹን ቤተሶቦችንም ጭምር ያካትታል።ለሴቶች የሰብአዊ መብት ተሟጋቾች ወይም ለቆሙለት መብትበአብዛኛው ጠላት በሆነ ድባብ ውስጥ የድርጊቱን ፈጻሚዎችበሃላፊነት መያዝ እጅግ አስቸጋሪ ተግባር ነው።በግማሽ ቀጠናው የሚገኙት አብዛኞቹ መንግስታት አለማቀፍ የሰብ አዊ መብት ደረጃዎችን ቢያጸድቁም አተገባበራቸው የዘፈቀደ እና በፖለቲካ አጄንዳ የሚመራ ነው። ሰርክ የሚታየውን የመድልዎና የኢፍትሃዊነት መንሰኤዎች ባግባቡ ሳይጠይቅ ባንዳንድ መንግስታት ለ “ሴቶች ጉዳይ” የሚሰጠው ድጋፍ በአብዛኛው የማስመሰል እና ጥቅማጥቅሞችን በማስላት ስለመሆኑ በተደጋጋሚ ተጋልጧል።በህ በረተሰቡ ውስጥ ሴቶችን እንደተገፉ የሚያቆየው ስርዓት መቀጠሉ በመብታቸው ላይ የጥቃት ድርጊት የፈጸሙባቸውን ወደፍትህ የማቅረብ አቅማቸውን ይበልጥ ጎድቶታል።የተለመዱ የወል ደንብ ተብለው የሚታሰቡትንበመተላለፍ በመብትና በይገባኛል ባይነት ድምፃቸውን ከፍ አድርገው በተናገሩ የሴቶች የሰብአዊ መብት ተሟጋቾች ላይ እውነታው ይበልጥ ይብሳል።ባለስልጣኖች የተለያዩ ዘዴዎችንለምሳሌ ድርጅቱ የሚሰራውን ስራ ምክንያት በማድረግና የተራዘመ የፍርድ ቤት ሙግት በመጠቀም እንዲያም ሲል በቀጥታ በደህንነት ሰራተኞች በማዋከብ ለድርጅቱ ፈቃድ በመንፈግ ስልጣናቸውን መጠቀም ይችላሉ።የዓለም አቀፍ ስርዓቱ መሰረት ያደረገው መንግስታት ለዜጎቻቸው ያለባቸውን ሃላፊነትና ግዴታ ቢሆንም በአብዛኛው ለማስፈጸም አስቸጋሪ ነው።በየአገሩ ባሉ ወንጀል ፈጻሚዎች ላይ የዓለም አቀፍ ህብረተሰቡጫና ለማሳደር ያለመቻል ድክመት የሉዓላዊነት መብትን ምክንያት በማድረግ የብሄራዊ የውስጥ ጉዳይ በሚል ተድበስበሰው እንደሚቀሩ በአብዛኛው ተጋልጧል። ዋና ዘጋቢ ማርጋሬት ሴካግያ ስለመንግስት ሚናና የመንግስት ወንጀል ፈጻሚዎች በአስደንጋጭ ሁኔታ በሴቶች እና በአናሳ መብት ተሟጋቾች ላይ ስላነጣጠሩበት ጥቃት በተለይ እውቅና ሰጥተዋል።በተጨማሪም ተሟጋቾች መንግስታዊ ካልሆኑ ተዋንያን ጥቃት ይደርስባቸዋል።ይህ ቃል እንደ ቤተሰብና ማህበረሰብ፣የግል ኮርፖሬሽኖች፣የመገናኛ ብዙሃን ሰራተኞች፣ታጣቂ ቡድኖች፣አክራሪ ድርጅቶች እና ዓለም አቀፍ የገንዘብ ተቋማት የመሳሰሉትን ሁሉ በሰፊው የሚያጠቃልል ነው።የሚያሳዝነው በስራ ላይ ያለው ዓለም አቀፍ የህግ ስርዓት እነዚህን ተዋንያን በሃላፊነት የሚይዘው አንቀጹና እሱንም በተግባር የማስፈጸም ብቃቱደካማ እንደሆነ ቀርቷል።የመንግስታት ዜጎቻቸውን ብሎም የሴቶች የሰብአዊ መብት ተሟጋቾችን የመጠበቅ ግዴታ አብዛኛውን ጊዜ ላይሟላ ይችላል፤አይሟላምም።ስለዚህ ወንጀል ፈጻሚዎች አብዛኛውን ጊዜ በማናለብኝነት ይንቀሳቀሳሉ።አክራሪ የፖለቲካና ወይም የሃይማኖት ሃይሎች አብዛኛውን ጊዜ የዜጎች መብትን በሚጋፋ መልኩ ሆነ ብሎ የህብረተሰቡን መብት የሚገድብ የህግ ስርዓት ይመሰርታሉ።በጾታቸው ምክንያትሴቶች ሴትነታቸውና በማህበረሰቡ ያላቸው ሚና ይነጣጠርበታል።በተለይም በትጥቅ ትግልና በመገንጠል ሁኔታዎች መንግስታዊ ያልሆኑ ተዋንያን ከወንጀል ፈጻሚዎች መካከል ዋናዎቹ ናቸው።ሴቶች በህይወት ሰጪነትና ለማህበረሰቡ ክብርተምሳሌትነታቸውን መሰረት ባደረገ መልኩ ባብዛኛው ይጠቃሉ ዳግመኛም ይዋረዳሉ።የትጥቅ ትግል በሚካሄድበት አካባቢ የሚሰሩ የሴቶች የሰብአዊ መብት ተሟጋቾች ተሟጋችና33ሱፕራ ኤን.12 በአንቀጽ 107፣ገጽ 20። “ልዩ ዘጋቢዋ በመንግስታ አካላት ወይም ወኪሎቻቸው የፖሊስና የጦር መኮንኖችን፣የመንግስትና የፍትህ ባለስልጣናትን ጨምሮ የሚደረግ የሚመስለው በርካታ የሰብአዊ መብት ረጋጣ አሳስቧቸዋል።እነዚህ ረገጣዎች ያካትታሉ ከሚባሉት ውስጥ ማጎሳቆል፣ማሰቃየት፣መወንጀል፣የሐሰት ፍርድ ማስተላለፍ እንዲሁም ስም መለጠፍ፣ዛቻ፣የመግደል ዛቻና መግደል ናቸው።35
የም/አ/ቀ/ሰ/መ/ተ/ፕ (EHAHRDP)ሴት በመሆናቸው የሚያገኛቸው ፈተና ከመጨመሩም በላይጾታን መሰረት ላደረገ አደጋ ያጋልጣቸዋል።ድምጽን ከፍ አድርጎ መናገር አደጋ እንዳለው ለማሳየትና ሌሎች የማህበረሰቡ አባላት በእግራቸው እንዳይተኩ ለማስፈራራት ተሟጋቾች ኢላማ ይደረጋሉ።ይሁንና በሴቶች የሰብአዊ መብት ተሟጋቿ ላይ ጥቃቱን የፈጸመው የቅርብ ቤተሰብ ወይም ህብረተሰብ ከሆነ ስሜትንና ማህበራዊ ጥገኝነትን በመጨመር ተጠያቂነትንና ፍትህን ማግኘት ያስቸግራል።በቤተሰብ እና በልጆች ላይ አሉታዊ ውጤት ያመጣው ስለሰብአዊ መብት የመሟገት ስራቸው እንዲሁም የትዳር ጓደኛ አሉታዊ ዝንባሌ ሴቶችን በአደባባይ ከመናገር ሊያግዳቸው ይችላል።በህብረተሰቡ መካድና መገለልን መፍራት የተሟጋቿን በአወዛጋቢ ጉዳዮች ላይ ባደባባይ የመናገር ድፍረት ላይ በቀላሉ ተጽዕኖ ሊያሳድርበት ይችላል።በተለምዶ ተሟጋቿ ከቤቷውጪ አደጋ ላይ ስትወድቅ የምትሸሸግበት ጥቂት አማራጮች ይኖራሉ።እንደተሟጋችነቷ በሰራችው ስራ በቤተሰቧ መንሰኤነት የሚደርስባትን የአካል ወይም ወሲባዊ ጥቃት ባለስልጣኖች በአብዛኛው የሚይዙት ወንጀለኛውን ለመክሰስ ምንም ጥረት በማያደርግ ሁኔታ እንደ “ቤተሰብ ጉዳይ”ነው።እነዚህን የመሳሰሉ ምክንያቶች በመግነናቸው ነው መንግስታዊ ያልሆኑ ተዋንያንን በሃላፊነት የመያዝ ነገር ያልተሻሻለውና የሴቶች የሰብአዊ መብት ተሟጋቾች ለሌላ ሰው መብት የመሟገት መብት እውቅና የማግኘት ጉዳይ ከፍተኛ ፈተና የበዛበት።ላይ መተኮር አለበት።ይህ በቅጽበት የሚሰራ አይደለም።ይህጽሁፍም ዝንተአለም ለሆኑ መድልዎች መፍትሄዎችን ይዤያለሁ ለማለት አይቻለውም።ይሁንና የሴቶች የሰብአዊ መብትተሟጋቾችን ለአደጋ በሚያጋልጡ አደጋዎች ላይ እርምጃ እንዲወሰድ በማሰብ ከረጅም ጊዜ ሂደት አንጻር አንዳንድ ሃሳቦችን ለመሰንዘር ይሞክራል። ከላይ የተጠቀሰው በሴቶች የሰብአዊ መብት ተሟጋቾች ጉዳይ ላይ የተደረገው ዓለም አቀፍ ዘመቻ በወል ለውጥ ለመፍጠር ስለተደረገው ሙከራ አንድ ጥሩ ምሳሌ ነው።የተገኘው ከሴቶች የመብት ቡድኖችና የሰብአዊ መብት ድርጅቶች ጥምር ጥረት ሲሆን የተለያዩ የልምድ ቅድመ ታሪኮች በማምጣት ክህሎቶችንና መነሳሳቶችንአገናኝቷል።በአለም ላይ ሁሉ ያሉትን የሰብአዊ መብት ተሟጋቾችን ለሌላ ሰው የመሟገት መብት መደገፍ የዘመቻው በአዋጅ የተነገረ አላማ ነው።ይሁንና በወሲብ ወይም በጾታ ማንነታቸው የተነሳ ለአደጋ በተጋለጡት ተሟጋቾች ላይ ማተኮር የዘመቻው አላማ ነው።ይህንን ለመቀዳጀት “የሴቶች የሰብአዊ መብት ተሟጋቾችን የመሟገት መብት ለማጠናከርና በዓለም አቀፍ ደረጃ የታወቁትን የዴሞክራሲ መርሆዎችና ሁለንተናዊ የሰብአዊ መብቶችና ነጻነቶችን በሰፊ አውድ ስር የሚያጠናክር የወል የፖለቲካ ስልት መቀየስ” አጽንኦት ይደረግበታል።ሲፍታታ ለተለዩ ብሄራዊ ጉዳዮች ግምት የሚሰጡብሄራዊና የዓለም አቀፋዊ ጥረቶችን ጎን ለጎን በማካሄድ ለለውጥ የሚያነሳሱና ለለውጥ ግፊት የሚያደርጉ ዓለም አቀፍጥረቶችን መጠቀም ማለት ነው።ይሄ ማለት በተጨባጭ የሴቶች የሰብአዊ መብት ተሟጋቾችለለውጥ ትንሽ እርምጃለሴቶች የሰብአዊ መብት ተሟጋቾች በሌላ በምን መልክ የተሻለ ጥበቃን ለመቀዳጀት ይቻላል?እርግጥ ነው ለዚህጥያቄ ቀላል መልስ የለም።ይሁንና እንደላይኛው ትንታኔ አቅጣጫው ፈርጀብዙና የሴቶች የሰብአዊ መብት ተሟጋቾችን ነጥሎ ኢላማ ማድረጉን የቀጠለውን መሰረታዊ ችግር መምታት ያለበት መሆኑ ግልጽ ነው።የወንጀለኞችን ርዕዮተአለም በመለወጥና በህብረተሰቡ ውስጥ ለሁሉም ዜጋ ጾታን ሳይለይ እኩል ጥበቃን በሚያደርግ መዋቅርና ተቋም ግንባታ34ሌሎች የመጽሃፉ ክፍል የግለሰብ ደህንነት ስጋቶች እንዴት መያዝ እንዳለባቸው ምክር ይለግሳሉ።“የሰብ አዊ መብት ተሟጋቾች በጥቃት ስር፤ለስራቸው የመስክ የደህንነት አቅጣጫ” እና “ለሰብአዊ መብት ተሟጋቾች ጥበቃ አለማቀፍና የቀጠና ሰነዶች” በሚል ርዕስ ያሉትን ምዕራፎች ይመልከቱ።36
Page 1 and 2: ስለሰብአዊ መብቶች መ
Page 3 and 4: የም/አ/ቀ/ሰ/መ/ተ/ፕ (EHA
Page 5: የም/አ/ቀ/ሰ/መ/ተ/ፕ (EHA
Page 81: የምስራቅና አፍሪካ ቀ

áµáá°á¥á á áá¥á¶á½ ááááµ - East and Horn of Africa Human Rights ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

áµáá°á¥á á áá¥á¶á½ ááááµ - East and Horn of Africa Human Rights ...