ስለሰብአዊ መብቶች መሟገት - East and Horn of Africa Human Rights ...

የም/አ/ቀ/ሰ/መ/ተ/ፕ (EHAHRDP)ከሆነ አደጋ ለመጠበቅ ወደፊት ሊከሰት የሚችለውን ስዕል መተንበይም አስፈላጊ ነው።ይህ ወደ ሁለተኛው ነጥብ ይወስደናል።የወደፊቱን የመተንበይ ጥናት አስፈላጊ እንደመሆኑ እያንዳንዱ ጣልቃ በመግባት የሚወሰደው እርምጃ በየስዕሉ እንደሚስማማ ለማየት እና በስዕሉውስጥ ያሉት ወገኖች ጣልቃ ሲገባ እና ከመገባቱ በፊት (“ሌሎች እኛን እንዴት እንደሚያዩን”) ምን አይነት አጸፋዊ ምላሽ እንደሚሰጡ ለማየት ብሎ በቀላሉ መተንተን ብቻ አይበቃም። የስዕሉን ጥልቀት ከግምት ውስጥ ማስገባት አስፈላጊ ነው።ትንተናውን በግዙፍ (አገርንወይም ቀጠናን በማጥናት) ደረጃ ልንወስድ እንችላለን።ይሁንና ግዙፉን ስለሚዘውረው የተደረገው ትንተና ስራችንን በምንሰራበት አካባቢ ማለትም በንዑሱ መዘውር እንዴት እንደሚሰራ ተንትነን ማወቅአለብን።ለምሳሌ ቀጠናዊ ወይም ብሄራዊ ትንታኔን ተከትሎ በመንደር ያሉ መደበኛ ያልሆኑ የጦር ሃይላት ከምንጠብቀው ውጭ ሊንቀሳቀሱ ይችላሉ።ስለሚገለባበጡና ስለሚለዋወጡ ስለአንድ ስዕል ቋሚየሆነ አመለካከትንም ማስወገድ ያስፈልጋል።በየጊዜው የሚደረጉ የክለሳ ተግባሮችን መፈጸም አለብን።ከሚሰሩበት አካባቢ ጋር መዋሃድ፤ባለስልጣናት፣የህይወት ሃይሎች፣ማህበራዊ ክሮችበደህንነት መሰረታዊው ቁምነገር (በአጠቃላይ በሁሉም የሰብአዊያን ስራ ዘርፍ) በሚሰሩበት አካባቢ ብቃት ያለው ዝምድናና ግንኙነትበመመስረትና በመጠበቅ ከባለስልጣናት፣ከደህንነት ሃይሎች፣በውልካልታወቁ ባለስልጣኖች፣ በህልውና ላይ ካለው ማህበራዊ መዋቅርጨምሮ በህብረተሰብ ደረጃ፣በመያድ፣በቤተክርስቲያን ወዘተ ተገቢመዋሃድ ማድረግ ነው።በመያዶችና ሌሎች ተቋማት መካከል የደህንነት ትብብርበመረጃ እጥረት፣ባለመተማመንና በተለያየ ፍላጎት፣ስልጣንና ተልዕኮ ወዘተ የተነሳ በመያዶችና ተቋማት መካከል እውነተኛ የደህንነት ትብብር በአብዛኛው አልዳበረም።መያዶች እና ድርጅቶች ሊፈጥሩትበሚችሉት ቦታ ደህንነትን በሚመለከት ቢያንስ ሁለት ደረጃ ላለውውህደት በር መክፈት ይቻላል።ሀ/በስራው ስዕልና በደህንነት ድንገቶች ላይ የመረጃ ልውውጥ።ለ/ቅድሚያ ሊሰጣቸው ይገባል ተብለው በተገለጹት የደህንነት ችግሮች ላይ አንዳንድ የጋራ የሆነ ስልቶችን ማዳበር።በትንሹ በ(ሀ)ደረጃ ያለው የሚያማልል ነው ምንም እንኳ የተሻለ ውጤት የሚገኘው (ሀ) እና (ለ) ሲከታተሉ ቢሆንም።ይሁንና ቀደም ሲል እንደተገለጸው ትብብሩን በዚህ ደረጃ ለማግኘትና ይዞ ለመቆየትበዚህ ውሱን ጽሁፍ መግለጽ በማይቻልበት ሁኔታ አስቸጋሪ ነው።ያም ሆኖ መረጃ መለዋወጥና የጋራ ስልት መንደፍ የሰብአዊ መብት ተሟጋቾችን ደህንነት ለማሻሻል ሃያል መሳሪያ ነው።የመቋቋም ስልት፤የአደጋ አያያዝ በቡድንበአደጋ ስር ያሉ ቡድኖች የሚገመተውን አደጋ ለመቀነስ የተለያዩ የመቋቋሚያ ስልቶችን ይጠቀማሉ።እንደአካባቢው ሁኔታ (ገጠር፣ከተማ) ስልቶቹ ከዛቻው፣ከማህበራዊ ኢኮኖሚያዊና ህጋዊ ምንጮች ወዘተ አንጻር በጣም ይለያያሉ።አብዛኛዎቹ እነዚህ ስልቶች ወዲያውኑ ተግባራዊ ሊሆኑ የሚችሉና ለአጭር ጊዜ ግብ ምላሽ የሚሰጡ ናቸው።ስለዚህ ከተራቀቀ ስልት ይልቅ ዘዴ ናቸው።አብዛኞቹ ምላሽ የሚሰጡት ለግል ግንዛቤዎች ነው።እናም የመቋቋም ስልቱ አንዳንድጊዜ በቡድኑ ላይ በተወሰነ ደረጃ ጉዳት ሊያስከትል ይችላል በተለይም ስልቱ ሊቀለበስ የማይችል ከሆነ።የመቋቋም ስልት ከአደጋው አይነትና ስልት እንዲሁም ከብቃትና የቡድኑ መጋለጥ ጋር በጥብቅ የተቆራኘ ነው።ጥበቃን ተግባራዊ ስናደርግ የመቋቋም ስልቱን ግምት ውስጥ በማስገባት ስኬታም የሆኑትን በማጠናከር ጎጂ የሆኑትን በመገደብ የተቀሩትን በማክበር (በተለይ ከባህል ፅንሰሃሳብ ወይም ሃይማኖታዊ እምነት ጋር የተያያዙትን) መሆን አለበት።ከመቋቋም ስልቶች ለመዘርዘር፤*የጥበቃ አጥሮችን ማጠናከር፣ውድ እቃዎችን መደበቅ።*በአንዱ ወይም በሌላኛው ታጣቂ ቡድን ጥያቄ ውስጥ ሊያስገባ የሚችል ባህሪ ማስወገድ (በተለይም ግዛቱ በየትኛው የጦር ሃይል ስርእንደሆነ ሙግት በተያዘበት)*ከፍ ባለ አደጋ ጊዜ ቦታዎችን መደበቂያ ማድረግ(ለመድረስ አስቸጋሪ የሆኑ ቦታዎችን፣እንደተራራወይም ጫካ)፣ቤቶች ማቀያየር፣ወዘተ።አንዳንዴ ብቻ ያደርጉታል።መደበቁ በማታ ሊሆን ይችላል፤ወይም ለረጅም ጊዜ ሊሆን ይችላል።*ከመንግስት ወይም ከህገ ወጥ ታጣቂዎች ጋር መደራደር።*በህግ አካላት ወይም በህዝብ አስተያዬት ውግዘት ማድረግ።*ጥምረት (በተመሳሳይ ሁኔታ ከሚገኙ ጋር) መፍጠር፣በጋራ መቃወም፣ሰላማዊ ሰልፍ መውጣት፣ ወዘተ . . .* “ደህና አካባቢዎችን” መመስረት (ወይም ማራመድ)።*ከታጠቁት ያንዱን የመሳሪያ ወይም የፖለቲካ ጥበቃ መሻት።*የግዳጅ ፍልሰት (መፈናቀል ወይም ተገን)፣ቤተሰብ በቤተሰብወይም የመዓት ፍልሰት።የተቀናጁፍልሰቶች ወይም ድንገት የተወጠነ ፍልሰት ሊሆኑ ይችላሉ።መቋቋምን ስንተነትን የሚከተሉትን ከግምት ውስጥ ማስገባት አለብን፤*ስሜትን ማገናዘብ፤ለቡድኑ የደህንነት ፍላጎት የመቋቋሙ ስልት በአስቸኳይ ምላሽ ይሰጥ እንደሆነ።*የመዋሃድ ችሎታ፤አንዴ የአደጋው ጥቃት ካለፈ በኋላ የመቋቋም ስልቱ ከአዲሱ ሁኔታ ጋር በፍጥነት መዋሃድን ይፈቅድ እንደሆነ (ለምሳሌ ለመደበቅ ወይም ሌሎች ሰዎች ቤት ለመኖር የሚያስችል ብዙ አማራጮች ተሟጋች ሊኖሩት ይችላሉ)።እነዚህ ስልቶች ደካማ ወይም አስተማማኝ ሊመስሉ ይችላሉ ግን በአብዛኛው ድንቅ ጽናት አላቸው።*ዘላቂነት፤ዛቻ ወይም ለህልፈት የማያደርስ ጥቃት ቢኖርም ከጊዜ ጋር ጸንቶ መቆም።*ስኬታማነት፤በሚገባ የመከላከል ብቃት።*ተቀልባሽነት።14