áµáá°á¥á á áá¥á¶á½ ááááµ - East and Horn of Africa Human Rights ...

More documents

Recommendations

Info

የም/አ/ቀ/ሰ/መ/ተ/ፕ (EHAHRDP)ከግማሽ ቀጠናው ምሳሌዎችኬንያ፤በኬንያ ሶማሌ ክልል ውስጥ በሴት ልጅ ብልት ትልተላ ላይ ጥያቄ እንዳቀረበችው የሴ/ሰ/መ/ተ በዚህ ረገድ የሚቀርቡ ምሳሌዎች በርካታ ናቸው።በዘመዶች ግፊት ሴት ልጇን በግድ ካስገረዘችበኋላ ስር በሰደደው በዚህ ባህላዊ ተግባር ላይ በምትኖርበት አካባቢ ዘመቻ ጀመረች።እንዲህ ታስታውሰዋለች፤“የሴቶችን ብልት ትልተላ በመቃወም ለመጀመሪያ ጊዜ ተቃውሞ ስወጣ ከማህበረሰቤ ሰዎች ብዙ ተቃውሞና ግልጽ ጥላቻ አጋጠመኝ።የሶማሌን ባህል በምዕራባዊያን እሴት ለመተካት እንደሚሞክር ሆኜ ተከሰስኩ። አንዳንድ የሃይማኖትመሪዎችም መገረዝ ሃይማኖታዊ ስርዓት ነው ብለው ስለሚያምኑ የመስቀል ጦርነቴን ተቃወሙት። ይሁንና ያ ግን የተሳሳተ ሃሳብ ነው።የከተማው መነጋገሪያ ሆንኩ፤ በገበያ፤ በየቢሮው እንዲሁም በመስጊዶች። በሚያጸይፍ ሁኔታ “ቂንጥር”(Clitors) የሚል ቅጽል ስም ወጣልኝ። ይህግን ለሴቶች መብት የማደርገውን የመስቀል ጦርነት አላስቆመኝም። ሆኖም የልጄን ማህበራዊና የትምህርት ሁኔታዋን ሰሜን ኬንያ ከሚገኘውትምህርት ቤት ወደምዕራብ ኬንያ እስክትዛወርድረስ በእጅጉ ጎዳው።”“ይህንን ህግ ለማሳካት 18 አመት ታግያለሁ።ዛሬ ለሴቶች ነጻ ቀን ነው።ወንዶች ነጻነታቸውንበ1955 ሲያገኙ ሴቶች ግን ከአስከፊውየስርዓቱ እጅ ነጻነታቸውን የተቀዳጁት ዛሬ ነው።”ህግ ማውጣት ልዩ እመርታ ቢሆንም በባህል ስር የሰደደን ተግባር ከምር ለማጥፋት ህግ ከማውጣት በላይ ስለሚጠይቅ የሴ/ሰ/መ/ተዎች በዚህ ረገድ ዘመቻቸውን ቀጥለዋል።ዩጋንዳበዩጋንዳ የሴቶች ድርጅቶች፤አኪና ማማ ዋ አፍሪካ፣አክሽን ኤድአለማቀፍ ዩጋንዳ፣ኢሲስ ደብልዩ እና የዩጋንዳ የሴቶች ጥምረትበሴቶች ላይ በከፍተኛ ደረጃ የሚፈጸመውን የጾታ ጥቃት፣ የብልት ትልተላን፣በዘመድ የሚፈጸም ወሲብ እና የወሲብ ጥቃትን ጨምሮ ግፉን ለማሳያት የ “እምስ መነባንብ”በሚል ርዕስ ቲያትር ለማሳየት ሞከሩ።በኬንያ በተሳካ መንገድ የታየው ቲያትር ግን በዩጋንዳ መገናኛ ብዙሃን ጉባኤ ቲያትሩ ተፈጥሮአዊ ያልሆነ ወሲብን ማለትም ሴጋ መምታትንና ግብረስዶምንየብልት ትልተላን የሚቃወሙ ሴቶች አሁንም በእለት ተለት ስራቸው ቀላል የማይባል ፈተና ያጋጥማቸዋል።ይሁንና አዎንታዊ የሆነው እድገት በቅርቡ በኬንያ የብልት ትልተላን በማውገዝተላልፎ የወጣው ህግ ነው። አዲሱ ህግ የብልት ትልተላን ህገወጥ በማድረግና ለዚሁ ተግባርም ውጭ አገር መሄድንም ይከለክላል።የኬንያ የሴት የፓርላማ አባላት ማህበር ቀኑን ታሪካዊ ብለውታል።27ቢቢሲ የአፍሪካ ዜና “ብልት ትልተላ፤” ኬንያ ደግ ባልሆነው “ቆረጣ”ላይ ጳጓሜ 3 2003 እርምጃ ወሰደች።www.guardian.co.uk/sarah-boseley-global health28በዚህ ዜና መሰረት የብልት ትልተላ እንዲከለክል ሃሳብ በቀረበበት የሰኔው የአፍሪካ ህብረት ጉባኤ ቤኒን፣አይቮሪ ኮስት፣ጂቡቲ፣ግብጽ፣ኤርትራ፣ኢትዮጲያ፣ጋና፣ጊኒ፣ኒጄር፣ናይጄሪያ፣ኬንያ፣ሴንትራል አፍሪካሪፑብሊክ፣ሴኔጋል፣ቻድ፣ታንዛኒያ፣ቶጎና ዩጋንዳ ትልተላን የሚቃወም ህግ አውጥተዋል።በዘጠኝ አገሮች (ህገወጥ የተደረገባቸውንም ጨምሮ) ድርጊቱ አሁንም በስፋት ይፈጸማል።በጂቡቲ፣ኤርትራ፣ኢትዮጲያ፣ጊኒ፣ማሊ፣ሴራሊዮን፣ሶማሊያ እና ሱዳን 85 ከመቶ ሴቶች ትልተላ ይደረግባቸዋል።29 ኢሪን ዜና “ኬንያ፤ህግ ትልተላን ለማስቆም አልቻለም” ግንቦት 25 2003 www.irinnews.org/report.aspx?reportid=9286933
የም/አ/ቀ/ሰ/መ/ተ/ፕ (EHAHRDP)ያሞግሳል በሚል ስሞታ አገደው።የጉባኤው እርምጃ ሃሳብንበነጻነት የመግለጽን መብት መገደብ ከመሆኑም በላይ በውሳኔ አሰጣጥ ላይ የአባታዊ ስርዓት ለመግነኑ ማስረጃ ነው።በተጋጋለው ህዝባዊ ክርክር ሂደት ውስጥ አዘጋጆቹ ለጥላቻ የበቁና የስም ማጥፋት ዘመቻም በመንግስት ባለስልጣናትና ታዋቂ ሰዎች ተደርጎባቸዋል።ኢትዮጵያበ 1993ዓ.ም የኢትዮጵያ መንግስት የኢትዮጵያ የሴቶች የህግባለሙያዎችን ማህበር “በህግ ከተሰጠው ስልጣን ውጪ በተለየ መልኩ ተንቀሳቅሷል”በሚል ምክንያት ለተወሰነ ጊዜ በማገድ የባንክ ሂሳቡም እንዳይንቀሳቀስ አደረገ። ይህ የሆነው የኢትዮጵያ የሴቶች የህግ ባለሙያ ማህበር በትዳር ውስጥ እየተፈጸመ ባለ ጥቃት ላይ የፍትህ ሚኒስቴር ባግባቡ ክስ ሊመሰርት አለመቻሉን ተከትሎ በሰጠው ትችት ነው።በኢትዮጵያ ለእኩልነትና ለማህበራዊ ፍትህ ከሚሰሩት ጥቂት መያዶችአንዱ የሆነው የኢትዮጵያ የሴቶች የህግ ባለሙያዎች ማህበርበእግዱ ወቅት ይከታተላቸው የነበሩትን በመቶዎች የሚቆጠሩ የትዳር ውስጥ ጥቃት ጉዳዮችን ለመተው ተገዷል።በመንግስት የተወሰደው እርምጃ ሃሳብን በነጻነት የመግለጽ እና መረጃን የማሰራጨት መብት የሚጋፋ መሆኑን በግልጽ አሳይቷል።ይሁንና የኢትዮጵያ የሴቶች የህግ ባለሙያዎች ማህበር ፍትህ ሚኒስቴር ወደሌላ ስልጣን ከተዛወረ በኋላ በፍርድቤት ባገኘው ውሳኔ ስራውን እንደገና ለመቀጠል ችሏል።እንዲህ ያሉ ዘዴዎች በምስራቅና በአፍሪካ ቀንድ ባሉ መንግስታት በስራ ላይ መዋላቸውን ቀጥለዋል።ለዚህ ምላሽ በተባበሩት መንግስታት በሰብአዊ መብት ተሟጋቾች ሁኔታ ላይ ልዩ ዘጋቢ የሆኑት ወ/ሮ ማርጋሬት ሴካግያ በታህሳስ 2002 በተደረገው 13ኛው የሰብአዊ መብት መማክርት ጉባኤ ላይ ጉዳዩን አንስተዋል።ምክር ቤቱም በሰጠው ትዕዛዝ የትኛውምመንግስት “የማስፈራራት፣ፈርጆ የመያዝ፣ንብረት የመውረስእና ከብሄራዊ ምክክርና እንቅስቃሴ ሂደት የሚያገል እርምጃ”መድልዎን መሰረት ባደረገ መልኩ እንዲወስድ አይፈቀድለትም ብሏል።ጾታን መሰረት ያደረገ ፈተናየሴቶች የሰብአዊ መብት ተሟጋቾች በአብዛኛው በስራቸውላይ የሚያጋጥማቸው ወሳኝ ፈተና የጾታቸው ጉዳይ ማእከልሆኖ በዘመቻ ስራቸው ላይ እንቅፋት መሆኑ ነው።አብዛኛውን ጊዜ የሴቶች የሰብአዊ መብት ተሟጋቾችን ኢላማ የሚያደርገው ጥቃት የሚያነጣጥረው ሴትነታቸውን በመጉዳት እንደጾታ ጥቃትና አስገድዶ በመድፈር ነው። ለግብረስዶማውያን መብት የሚከራከሩ የአናሳ መብት ተሟጋቾች “ፈዋሽ”የሚባል የአስገድዶ መደፈር አደጋ ስራቸውን ያጅበዋል። “ወሲብነክ፣ጾታንና ሌሎች የሰብአዊ መብት ጉዳዮችን እንዳያነሱ” በማስፈራራት፣በማዋረድ፣በማሳፈር፣በማፈንና ተስፋ በማስቆረጥ “ጾታን ወጥመድ” ያደረገ ዘዴ ስራ ላይ ይውላል። ተሟጋቿ ባተረፈችው ክብር ዝናና ተአማኒነት ላይ ባነጣጠረ መልኩ ጥቃቱ የተለያየ ቅርጽ ሊይዝ ይችላል። “ሰዶምት፣ጋጠወጥ” የመሳሰሉ ስያሜዎች የሚታገሉለትን መብት ዋጋ ለማሳጣትና ህገወጥ ለማስመሰል እንዲሁም የመቃወም መብታቸውን ለመቀማት ስራ ላይ ይውላሉ።ስለወሲብ እና በጾታ መብት ጉዳይ ላይ መስራትን እንደነውር የሚያየው ባህል መቀጠሉ የሴቶች የሰብአዊ መብት ተሟጋቾችን ለማፈን በተጨማሪ ደጋፊነት ስራ ላይ ውሏል።30የሰብአዊ መብቶች ተመልካች (1993) ኢትዮጲያ፤መንግስት የሴቶች የህግ ባለሙያዎችን አጠቃ፣ጥቅምት 7 1993 www.hrw.org/press/2001/31ኤ/ኤችአርሲ/16/44.ለሰብአዊ መብቶች ምክር ቤት ማርጋሬት ሴካግያ በሰብአዊ መብት ተሟጋቾች ሁኔታ ልዩ ዘጋቢዋ ታህሳስ 11 2002 ያቀረቡት ሪፖርት በአንቀጽ 87 ገጽ 17 የሚገኝ።ሪፖርቱ ከመካከለኛው አፍሪካ ሪፑብሊክ በ1997 የተላለፈውን በመጥቀስ በሴት ተሟጋች ልጅ ላይ የተደረገውን የመድፈር ሙከራና በኬንያ የግብረሰዶማውያን መብት ተሟጋች ላይ የተደረገውን የመድፈር ዛቻ ያነሳል።32ሱፕራ ኤን.6 ገጽ 834
Page 1 and 2: ስለሰብአዊ መብቶች መ
Page 3 and 4: የም/አ/ቀ/ሰ/መ/ተ/ፕ (EHA
Page 5: የም/አ/ቀ/ሰ/መ/ተ/ፕ (EHA
Page 81: የምስራቅና አፍሪካ ቀ

áµáá°á¥á á áá¥á¶á½ ááááµ - East and Horn of Africa Human Rights ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

áµáá°á¥á á áá¥á¶á½ ááááµ - East and Horn of Africa Human Rights ...