diyabetes mellitus'lu hastalarda, hastalığın süresi, hastaların ...

-Daha önce laktik asidoz geçirmiş vakalarda
-Doku perfüzyonunun azalmasına yol açması muhtemel ağır infeksiyonlarda
-Fonksiyon testlerini bozan alkolik karaciğer hastalığı dahil karaciğer
hastalıklarında, alkolizm vakalarında
-İntravenöz radyografik kontrast maddelerin kullanıldığı durumlarda (işlemden
önce metformin geçici olarak kesilir, işlemden en az 48 saat sonra başlanır). Biguanidler
yaşlı hastalarda (>70 yaş) tercihen kullanılmaması önerilmektedir. Laktik asidoz halsizlik,
bitkinlik, solunum sıkıntısı, karında rahatsızlık hissi, nefes darlığı ve miyaljiler gibi
spesifik olmayan semptomlara ilaveten daha ağır olgularda hipotansiyon, hipotermi ve kalp
aritmileri eşlik eder. Bunlar görüldüğünde metformin hemen kesilir. Ketonemi, ketonüri ve
ketoasidoz olmaksızın bir metabolik asidoz tablosu ile karşımıza çıkan tüm diyabetik
hastalarda laktik asidozdan şüphelenilebilir(2,13).
TİAZOLİDİNEDİON TÜREVLERİ (GLİTAZONLAR): Bu grup ilaçlar insülin
sekresyonuna etkili değildir, periferik dokularda insülinin etkisini arttırırlar.
Etki mekanizması:
-Peroksizom proliferatör aktifleşen reseptör-gama’ya bağlanarak insülin
duyarlılığını arttıran ilaçlardır. (Piaglitazon PPAR-alfa’yada bağlanır). PPAR’lar lipid ve
glukoz metabolizmasında rol oynayan proteinlerin kodlanmasından sorumlu olan, çeşitli
genlerin expresyonunu değiştiren bir transkripsiyon kofaktörüdür. Alfa, sigma ve gama
PPAR olmak üzere 3 çeşittir.
-TNF alfa, interlökin6 ve rezistini azaltmakta ve adiponektin ile Glut-4, 1
aktivitesinii arttırmaktadır. Sonuçta sitokin düzeyleri düşmekte hem karaciğer, hem kasda
in sülin direncinin azalmasına neden olmaktadır.
-Karaciğerde glukoneogenezi azaltır, Glikojen sentezini arttırır.
-İnsülin varlığında kas ve yağ dokusunda glukoz tutulumunu arttırır.
-Serbest yağ asidlerini azaltır. Yağ asitlerini kas. karaciğer, kalp ve pankreas
dokusundan alıp cilt altı yağ dokusuna dağıtır. Lipid metabolizmasını önemli ölçüd etkiler.
Plazma trigliserid düzeyini azaltır, HDL’yi arttırır, LDL’de artış yapabilir. (pioglitazon
hariç).
-Vasküler düz kas üzerine doğrudan etki ederek endotel fonksiyonunu
iyileştirmekte ve aterosklerotik damar hastalığını baskılamaktadır.
49