diyabetes mellitus'lu hastalarda, hastalığın süresi, hastaların ...

olarak dünya tarihine geçmiştir. Daha sonra 1926 yılında kristalize insülin, 1946’da NPH,
1950’de Lente, 1982’de insan insülinleri elde edilmiştir. 1990’lı yıllarda analog insülinleri
kullanıma girmiştir. Halen oral, nazal ve aeresol insülin üzerinde çalışmalar
sürmektedir(2,10,13,17).
İnsülinin özellikleri: İnsan insülini 51 aminoasitten oluşan heterodimerik yapıda
bir hormondur. Üç disülfid bağı ile birbirine bağlanmış olan A ve B zincirleri bulunmakta,
A zinciri 21, B zinciri 30 aminoasid içermektedir. İnsülin pankreası beta hücrelerinde
proinsülin olarak sentezlenir. A ve B zinciri bir araprotein olan C-peptid aracılığı ile
bağlanmış durumdur. Proinsülin molekülü sekresyon granüllerinde insülin ve C-peptide
parçalanır. Granülerden insülin salınırken eşit molar miktarda C-peptid salınımıda
gerçekleşir. İnsülin periferik kanda monomer şeklinde bulunur. Açken ve herhangibir
ekzogen uyaran olmadan süregelen insülin bazal insülin sekresyonu olarak tanımlanır.
Her 9-14 dakikada bir dalgalar halinde salınır. Gıda alımı olmadığı koşullarda
yaklaşık 1Ü/saat düzeyinde sabit olarak devam eder(17).
Postprandiyal insülin salınımı ise 2 fazdan oluşur. Gıda alınımını izleyen dönemde
glukoz düzeyinin hızla yükselmesi insülinde de ani artışa sebep olur. İlk 10 dakikada orta
ya çıkan bu artış 1. faz ya da akut faz insülin sekresyonu olarak adlandırılır. 1. faz insülin
sekresyonu, plazma glukozunun erken postprandiyal yükselmesini engellemektedir.2. faz
insülin sekresyonu ise glukoz düzeylerinin yavaş ve progresif artışına cevap olarak ortaya
çıkar. Diyabetli bir hastada insülin tedavisinin amacı bu fizyolojik insülin sekresyonunu en
iyi taklit eden plazma insülin düzeylerini sağlamak olmalıdır(2,6,17).
Tip1 diyabette fizyolojik insülin dinamiğini taklit etmeye çalışmanın en iyi yöntemi
dört kez insülin enjeksiyonunun kullanıldığı intensif insülin tedavisidir. Bu protokolde
öğünlerden önce kısa etkili insülin (en uygunu hızlı etkili analog) ve gece yatarken NPH
veya uzun etkili insülin (en uygunu uzun etkili analoglar) kullanılmaktadır. Tip1 DM
hastalar ile oral antidiyabetik ilaçlara ve diyet tedavisine cevap vermeyen tip2 DM’lu
hastalarda insülin kullanılmalıdır(1,2,6,17).
İnsülinin etkiler:-Glukozun kas hücresine girişini, kullanımını ve depolanmasını
arttırır, kas hücresinde glukoz taşıyıcılarının hücre membranının translokasyonunu arttırır.
-Karaciğerde glukojenoliz ve glukoneogenesisi inhibe ederek glukoz salınımını ve
yapımını engeller.
-Yağ dokusunda lipolizi baskılar.
53