ankara il çevre durum raporu - çevresel etki değerlendirme ...

2005 ÇEVRE DURUM RAPORU
Yukarıda sayılan yöntemler içerisinde en uygun olanı ve yaygın olarak kullanılanı,
içme sularının klorlanmasıdır.
D.5.8. ASKIDA KATI MADDELER
Yoğunluğu suyun yoğunluğundan küçük olan tanecikler, suyun yüzeyine çıkarlar
ve yüzeysel sulardaki yüzücü maddeleri oluştururlar.
Yüzeysel sularda askıda bulunan tanecikler, mineral yada organik kökenli
olabilirler. Mineral kökenli askı maddesi, zemin erozyonundan kaynaklanmaktadır. Askı
halindeki organik maddenin ancak küçük bir kısmı zemin erozyonundan kaynaklanmakta
olup, önemli bir bölümünü bitki atıkları, humus, doğal gübreler, evsel ve endüstriyel atık
sular oluşturmaktadır. Sularda asılı halde bulunan tanecikler akım süresi boyunca devamlı
olarak askıda kalmayabilir. Bunlardan bir kısmı tabana çökerek dip çamurunu
oluştururken, diğer bir kısmı fiziksel parçalanma ve biyokimyasal reaksiyonlar sonucunda
kolloidal ve moleküler düzeyde çözünmüş organik maddeye dönüşürler. Askıdaki katı
maddelerin çözülmesi sonucunda toprak gözenekleri tıkanabilir, böylece suyun toprağa
infiltrasyonu ve toprağın havalanması azalır. Ayrıca toprak yüzeyindeki organik maddenin
biyolojik olarak parçalanması oksijen kullanımıyla gerçekleşir ve bu durum atmosferden
kök bölgesine doğru olan oksijen hareketini engelleyebilir. Özellikle atık suyun
yağmurlama sulamada kullanılması durumunda kolloidal partiküller yapraklar üzerinde
birikerek fotosentez aktivitesini azaltabilir ve ürünün görünüşünü olumsuz yönde
etkileyebilir. Sulama suyundaki asılı katı maddelerin yüksek konsantrasyonları borulardaki
suyun akışına, yağmurlayıcılara, damlatıcılara ve hidrolik yapılara zarar verebilir.ayrıca
anlar çirkin, sağlıksız ve rekreasyon için uygunsuz bir hal alır. Akarsulardaki askı
maddeleri azaltmak amacıyla ağaçlandırma, teraslama gibi önlemler alınabilir. İçme ve
kullanma suyu temini için kurulan arıtma tesislerinde askıdaki maddeler çökeltme ve
filtreden geçirme gibi temel işlemlere girebilir.
D.5.9. RADYOAKTİF KİRLETİCİLER VE SU KİRLİLİĞİ
Maddenin temel yapısını Atom’lar oluşturmaktadır. Atom ise, proton ve
nötronlardan oluşan bir çekirdek ile bunun çevresinde dönmekte olan elektronlardan
oluşmaktadır. Herhangi maddenin atom çekirdeğindeki nötronların sayısı proton sayısına
göre oldukça fazla ise, bu tür maddeler kararsız bir yapı göstermekte, çekirdeğindeki alfa,
beta, gama gibi çeşitli ışınlar yaymak suretiyle parçalanmaktadır. Çevresine bu şekilde ışın
saçarak parçalanan maddelere “Radyoaktif Madde”, çevreye yayılan alfa, beta, gama gibi
ışınlara ise “Radyasyon” adı verilmektedir.
Atom numarası değiştirmeyip sadece nötron miktarları değişen, bu sebeple aynı
kimyasal özellikleri gösteren bir elementin çeşitli fiziksel özellikleri gösteren tiplerini
oluşturan elementlere “İzotop” adı verilmektedir. Bazı izotopların çekirdekleri daima
kararlı değildir ve bunlar belirli parçalanma hızına göre kendi kendilerine parçalanırlar.
Kararsız izotopların parçalanması sırasında çeşitli tipteki radyasyonlar da
yayınlandığından, bu kararsız izotoplara “Radyoizotop” adı verilmektedir. Dünyamız
soğuyarak elementleri oluştururken pek çok elementin radyoizotopları da meydana
gelmiştir. Milyarlarca yıla varan uzun soğuma döneminde bunlar kararlı çekirdeklere
dönüşmüşlerdir. Özellikle II. Dünya Savaşı’ndan sonra nükleer çalışmalarda sağlanan
130