ankara il çevre durum raporu - çevresel etki değerlendirme ...

2005 ÇEVRE DURUM RAPORU
Ankara genelinde gübre kullanım alanı en çok hububat olmakla beraber, birim
alanda bu oran şeker pancarı ve havuçta yüksektir. Türkiye gübre tüketimi ile
karşılaştırıldığında Ankara’nın oldukça az bir orana sahip olduğu görülmektedir. Kullanılan
fosforlu gübreler normal süper fosfat, triple süper fosfat (TSP) ve diamonyum fosfattır
(DAP). Kullanılan azotlu gübreler ise Amonyum nitrat, Amonyum sülfat ve üredir.
Gübrelerden en iyi şekilde yararlanabilmek için onların toprağa uygulama zamanına
ve şekline çok dikkat etmek gerekir. Sadece kullanılacak gübre çeşidini bilmekle iş bitmez.
Bu gübrelerden elde edilmek istenen faydanın artırılması için onların en uygun zamanda ve
en doğru şekilde tatbik edilmesi gerekir.
Fosforlu gübrelerden bitkilerin en iyi şekilde yararlanabilmesi için fosforlu gübrenin
tohum derinliğine gömülmesi gerekmektedir. Ayrıca toprakla temas yüzeyi arttıkça daha
fazla fikse olacağından yarayışlılığı için serpme şeklinde değil de tohum derinliğine banda
verilmesi gerekir.
Gübrenin mahsül artışına olan etkisini artırmak için gübre uygulama zamanının
bölgenin iklim ve toprak karakterlerine,gübrelenecek bitkiye ve tatbik edilecek çeşidine
göreayarlanması gerekmektedir. Gübre verme zamanı konusunda üzerinde durulması
gereken enönemli konularada birisi,tohumun çimlenmesi sırasında toprakta yeteri kadar
bitkiye yarayışlı besin maddesi bulunduracak şekilde gübreleme zamanını ayarlamaktır.
Güzlük ekimler için yapılacak azotlu gübre uygulamalarında genellikle amonyum veya
üreformundaki gübrelerin ; ilkbahar veya yazın yapılacak uygulamalarda ise nitratlı gübre
kullanılması tercih edilmelidir.
Gübrelemenin aşırı miktarlarda yapılması, uygulnmanın zamanında
yapılmaması,yanlış şekillerde verilmesi ekonomik kayıplara sebep olacağı gibi çevreye
kirletici boyutlarda zararlı etkileri vardır.Bu sebepden dolayıda insan sağlığı ile yakından
ilişkilidir.Aşırı azotlu gübre kullannımı ile yıkanma sonucu yeraltı ve yüzey sularına
karışarak birikmektedir.Buralarda oluşan nitrit, fosfurunda etkisi ile ötrafikasyon olayına
sebep olmaktadır.Buda insan sağlığını tehdit etmektedir.Ayrıca amonyak halindedeki
kayıplar artmaktadır.Bitkilerde aşırı miktarlarda birikmeleri sonucu insan sağlığına
etkilemekte ve topraktaki besin maddelerinin dengesini bozarak bitkilerin besin
maddelerinden istifade etmesini engellemektedir.
Toprakların sürdürülebilir kullanımını sağlama, çevre kirliliğini azaltma ve
dünyada organik tarıma doğru artan talebi göz önüne alarak tarımsal mikrobiyoloji
konularına ağırlık vermekte yarar vardır.Ayrıca çevre sorunlarına karşı artarak süren
duyarlılığın sonucu olarak azotlu ve fosforlu ticaret gübrelerin kullannımını aza indirecek
Rhizobium ve mikoriza ile ilgili çalışmalara ağırlık verilmelidir.
H.5.3.TOPRAK KULLANIMI
Yurdumuz genellikle topografik bakımdan dağlık karakterdedir. Arazinin %
83’ünün meyilli % 8’in üzerindedir. Verimli ovalarımız sahil kesimlerinde ve nehirlerin
denize döküldüğü yerlerdedir. Ortalama yağışlar yıldan yıla ve bölgeden bölgeye
değişmekte ve bu değişme farkları yurt topraklarında düzenli bir bitki örtüsünün
gelişmesine imkan vermemektedir. Bu da toprak erozyonunun artmasına sebep olmaktadır.
Topraklar derinden (25–30 cm) ve devirerek işlendiğinde erozyon zararı artmaktadır. Derin
235